Πριν από δεκαπέντε εκατομμύρια χρόνια, η μείωση του σχηματισμού του ωκεάνιου φλοιού μπορεί να οδήγησε σε εμβάθυνση των ωκεάνιων λεκανών, προκαλώντας πτώση της στάθμης της θάλασσας κατά 26 έως 32 μέτρα.
H στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει
Σήμερα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποδίδεται κυρίως στην υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία προκαλεί το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων και τη θερμική διαστολή του νερού. Ωστόσο, σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, που εκτείνονται σε εκατομμύρια χρόνια, η δυναμική των τεκτονικών πλακών μεταβάλλει επίσης το σχήμα και το βάθος των ωκεάνιων λεκανών, επηρεάζοντας έτσι την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας.
Δημοσιεύτηκε στα τέλη Φεβρουαρίου στην επιστημονική πλατφόρμα AGU, μια μελέτη που διεξήγαγε η Colleen A. Dalton και τρεις από τους συναδέλφους της καταδεικνύει τον σημαντικό αντίκτυπο στη στάθμη της θάλασσας μιας φάσης επιβράδυνσης της διαστολής του πυθμένα που συνέβη μεταξύ 15 και 6 εκατομμυρίων ετών πριν.
Οι ερευνητές βάσισαν τα ευρήματά τους σε προηγούμενες μελέτες που είχαν αποκαλύψει μείωση κατά 35% στην παραγωγή του ωκεάνιου φλοιού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αυτή η δραστική μείωση οφειλόταν κυρίως στον σχηματισμό νέων πετρωμάτων στις ωκεάνιες ράχες, οι οποίες σταδιακά ώθησαν τα παλαιότερα πετρώματα προς ζώνες υποβύθισης.
Μειωμένη θερμοκρασία και ρυθμός εξαφάνισης του ωκεάνιου φλοιού
Αυτό το φαινόμενο είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή εμβάθυνση των ωκεάνιων λεκανών, οδηγώντας σε πτώση της στάθμης της θάλασσας. Για να ποσοτικοποιήσουν αυτή τη διακύμανση, οι επιστήμονες έλαβαν υπόψη διάφορες παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας και της επιφάνειας του ωκεάνιου φλοιού και του ρυθμού καταστροφής του. Οι υπολογισμοί τους συμφώνησαν ότι αυτή η γενική επιβράδυνση στην επέκταση του βυθού θα είχε προκαλέσει πτώση της στάθμης της θάλασσας που εκτιμάται μεταξύ 26 και 32 μέτρων.
Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες εξέτασαν τον αντίκτυπο αυτής της επιβράδυνσης στη ροή θερμότητας από τον μανδύα της Γης. Κανονικά, η εσωτερική θερμότητα της Γης διαφεύγει μέσω του ωκεάνιου φλοιού, ιδιαίτερα σε ράχες όπου τα φρέσκα πετρώματα βρίσκονται σε άμεση επαφή με το θαλασσινό νερό. Πριν από 15 έως 6 εκατομμύρια χρόνια, πιστεύεται ότι αυτή η απαγωγή θερμότητας μειώθηκε κατά μέσο όρο 8%, με μια πιο έντονη μείωση έως και 35% στις ωκεάνιες ράχες. Αυτή η πτώση θα μπορούσε να είχε σημαντικές συνέπειες στη χημεία των ωκεανών, αλλοιώνοντας τις υδροθερμικές αλληλεπιδράσεις και τη διάλυση των ορυκτών στο θαλασσινό νερό.
Η υποθαλάσσια ηφαιστειακή δραστηριότητα επιβραδύνθηκε
Η παραγωγή ωκεάνιου φλοιού συνοδεύεται από υποθαλάσσια ηφαιστειακή δραστηριότητα που απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) στην ατμόσφαιρα. Προηγούμενη εργασία, στην οποία συμμετείχαν ορισμένοι από τους ερευνητές αυτής της νέας μελέτης, υποδηλώνει ότι αυτή η μείωση της παραγωγής μπορεί να οδήγησε σε μείωση των εκπομπών CO₂, συμβάλλοντας στην παγκόσμια ψύξη του κλίματος.
Ωστόσο, οι χαμηλότερες θερμοκρασίες προάγουν την επέκταση των παγοκαλύμματος παγιδεύοντας περισσότερο νερό με τη μορφή πάγου στις ηπείρους, γεγονός που μειώνει τον όγκο του νερού στους ωκεανούς και εντείνει την πτώση της στάθμης της θάλασσας. Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, η θερμική συστολή των ωκεανών σε συνδυασμό με την επέκταση των παγοκαλύμματος μπορεί να προκάλεσε μια επιπλέον πτώση της στάθμης της θάλασσας κατά περισσότερο από 60 μέτρα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Μια βύθιση του ωκεάνιου φλοιού θα μπορούσε να έχει προκαλέσει πτώση της στάθμης της θάλασσας κατά 30 μέτρα.
Αν και το γεωλογικό αρχείο αυτών των αλλαγών στη στάθμη της θάλασσας είναι περιορισμένο, τα ευρήματα της μελέτης συμφωνούν με τα διαδοχικά δεδομένα στρωματογραφίας που ελήφθησαν από παράκτιες ιζηματογενείς αποθέσεις, ιδιαίτερα στο Νιου Τζέρσεϊ και στα ανοικτά των ακτών της Νέας Σκωτίας.
www.worldenergynews.gr
