Η Ουάσιγκτον έχει σε πολύ υψηλή προτεραιότητα την προώθηση της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή, η οποία, ωστόσο, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμη και ολοκληρωμένη θα πρέπει να υπερκεράσει διάφορους σκοπέλους
Λίγο μετά την άφιξη της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Αθήνα έγινε γνωστή μια εξέλιξη που δεν είδε ευρέως τα φώτα της δημοσιότητας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε για νέο πρέσβη στην Κύπρο τον επιχειρηματία από την Αριζόνα, Τζον Μπρέσλοου, χρηματοδότη των Ρεπουμπλικανών, αλλά και του ίδιου του προέδρου των ΗΠΑ.
Η θητεία της νυν πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Κυπριακή Δημοκρατία, της Τζούλι Ντέιβις, λήγει τον Μάρτιο, ωστόσο ο κ. Μπρέσλοου μπορεί να φτάσει εκεί και νωρίτερα, ανάλογα βέβαια με τη διαδικασία στο Κογκρέσο.
Τους δύο πρέσβεις σε Αθήνα και Λευκωσία «περιμένει» ήδη σχεδόν από την αρχή της θητείας του κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο ο Τομ Μπάρακ, επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στην Άγκυρα αλλά και ειδικός απεσταλμένος του προέδρου για τη Συρία.
Εάν στους τρεις πρέσβεις προστεθεί και ο Μασάντ Μπούλος, ανώτερος σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Αφρική, με εντατική εμπλοκή στα ζητήματα που αφορούν τη Λιβύη, προκύπτει ένα κουαρτέτο προσώπων που λογοδοτούν απευθείας στον κ. Τραμπ και μεταφέρουν το μήνυμά του στην Ανατολική Μεσόγειο σε απόλυτο συντονισμό.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, αυτό το μήνυμα είναι σχετικά απλό και ευκρινές: η επίλυση διαφορών και η προώθηση συμβολαίων οικονομικής συνεργασίας, που είναι επωφελή για όλους και, βεβαίως, τις ΗΠΑ.
Πρώτο στην ατζέντα το ενεργειακό
Το προεδρικό κουαρτέτο είναι σαφές ότι έχει σε πολύ υψηλή προτεραιότητα την προώθηση της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή, η οποία, ωστόσο, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμη και ολοκληρωμένη θα πρέπει να υπερκεράσει διάφορους σκοπέλους.
Δεν είναι τυχαία η προσπάθεια των ΗΠΑ, μέσω του κ. Μπούλος, να ενεργοποιήσουν παρασκηνιακά μια συζήτηση για την ανάγκη οι διαφορές των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου –με βασικές την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Λιβύη και την Αίγυπτο που διαθέτουν επικαλυπτόμενες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ)– να επιλυθούν μέσενός διαλόγου που θα διευκολυνθεί από την Ουάσιγκτον.
Στις διάφορες συναντήσεις που έγιναν τις προηγούμενες ημέρες στο περιθώριο της συνόδου Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (P-ΤEC), κατέστη μεν σαφές ότι για τις ΗΠΑ ο Κάθετος Διάδρομος, η εξασφάλιση, δηλαδή, ενός ακόμη σταθερού διαύλου προώθησης αμερικανικού LNG προς την Ουκρανία αλλά –κυρίως– την Κεντρική Ευρώπη, αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα.
Ο ρόλος του κ. Μπούλος είναι κομβικός διότι συνομιλεί και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, έχει κάνει επαφές στην Τουρκία, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη, τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στο Κάιρο, ως εκ τούτου μιλάει με όλες τις πλευρές και τηρεί αποστάσεις. Αν και εκκρεμεί η επιβεβαίωση του κ. Μπρέσλοου στη Λευκωσία, είναι απίθανο να κινηθεί διαφορετικά από την κ. Γκίλφοϊλ στην Αθήνα και τον κ. Μπάρακ στην Αγκυρα, οι οποίοι προωθούν ο καθένας αμιγώς τη διμερή διάσταση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Ελλάδα και την Τουρκία.
Ινδία – Μ. Ανατολή – Ευρώπη
Από τις κοινές διακηρύξεις και δηλώσεις που έγιναν μετά τη σύνοδο P-TEC, ιδιαίτερα αυτή του σχήματος 3+1 για την ενέργεια, προκύπτει σαφώς ότι οι Αμερικανοί βλέπουν τη μεγάλη εικόνα και δεν εμπλέκονται σε επιμέρους ζητήματα, όπως φαίνεται από τη σαφή αναφορά στο σχέδιο του Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης, δίχως, βεβαίως, κάποια νύξη στην «παγωμένη» ηλεκτρική διασύνδεση (GSI).
Η ενεργοποίηση του σχήματος 3+1 δείχνει, σε αυτή τη φάση, κατ’ αρχάς την κατανόηση των ΗΠΑ ότι δεν μπορεί να υπάρξουν συγκλίσεις στην Ανατολική Μεσόγειο δίχως την Κύπρο (οι πρωτοβουλίες για το Κυπριακό δεν θα αργήσουν να ακολουθήσουν) και, βεβαίως, το Ισραήλ.
Ο χρόνος εκδήλωσης της αμερικανικής πρωτοβουλίας δεν είναι, βέβαια, ανεξάρτητος από τη συνολικότερη συγκυρία. Επιχειρώντας να εξηγήσει τη στρατηγική οπτική γωνία της Ουάσιγκτον, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τομ Μπάρακ αναφέρθηκε πριν από λίγες ημέρες σε «συγκλίσεις» από την Κασπία έως τη Μεσόγειο, κάτι που, βεβαίως, εντάσσει στο ενεργειακό παιχνίδι το Αζερμπαϊτζάν και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, που μειώνουν την εξάρτησή τους από τη Μόσχα, και προφανώς την Τουρκία και τη Συρία, όπου οι Αμερικανοί θέλουν να κρατήσουν την επιρροή τους.
Για το σκέλος της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου οι Τούρκοι μπορεί να συμφωνούν με την Ουάσιγκτον, αλλά η Άγκυρα δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι όλα όσα γίνονται στα δυτικά της. Μόλις την Παρασκευή κατά την ομιλία του στη σύνοδο P-TEC, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη να μην μπαίνει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη «από την πίσω πόρτα, δηλαδή την Τουρκία».
Η Αθήνα αντιμετωπίζει την παρουσία των Αμερικανών στην Ελλάδα, από τα νότια της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο και τα δυτικά της χώρας στο Ιόνιο, μέχρι την Αλεξανδρούπολη και –ενδεχομένως– την Καβάλα, ως γεωπολιτικό χαρτί.
Με την επισημοποίηση της συμφωνίας για τη μεταφορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσα από τον Κάθετο Διάδρομο προς την Ουκρανία και την Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία και Σλοβακία), η Ελλάδα ουσιαστικά ενισχύει τον ρόλο της παρακαμπτηρίου οδού της Μαύρης Θάλασσας και στον ενεργειακό τομέα – και όχι μόνο στον στρατιωτικό (μέσω Αλεξανδρούπολης μετακινούνται δυνάμεις του ΝΑΤΟ 12 μήνες τον χρόνο).
Για τους Τούρκους, αυτή η σαφής αναβάθμιση της Ελλάδας εκεί που μετράει (δηλαδή στην Ουάσιγκτον) αποτελεί μήνυμα που έχει προκαλέσει αντιδράσεις (όπως η συζήτηση για επιτάχυνση των ερευνών των Τούρκων στη λιβυκή ΑΟΖ νοτίως της μέσης γραμμής, δηλαδή των αποδομένων στη Chevron οικοπέδων της ελληνικής ΑΟΖ), αλλά κυρίως περίσκεψη για τον τρόπο που έχει κινηθεί η Αγκυρα συνολικότερα.
Η μέχρι αυτή τη στιγμή εξέλιξη των πραγμάτων δικαιώνει, πάντως, προσωπικά τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος κράτησε αταλάντευτη στάση σε δύο βασικά ζητήματα: πρώτον, το Ουκρανικό. Παρά τις κατά καιρούς εισηγήσεις περί του αντιθέτου, ο κ. Μητσοτάκης δεν άλλαξε την τακτική υποστήριξης του Κιέβου πολιτικά, αλλά και με οπλικά συστήματα που δεν επηρέασαν τη μαχητική δυνατότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δεύτερον, την πολύ δύσκολη άσκηση ισορροπίας κατά τις συγκρούσεις στη Γάζα, όπου η Ελλάδα παρέμεινε μια από τις λίγες χώρες που διατήρησε άριστες σχέσεις με το Ισραήλ.
Υπενθυμίζεται ότι λίγο μετά τις επαφές του στην Αθήνα με τους Αμερικανούς, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε στο τηλέφωνο με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Στον αντίποδα, η Αγκυρα, πέρα από την προσωπική σχέση που έχει καλλιεργήσει ο κ. Ερντογάν με τον κ. Τραμπ, παραμένει ένας εταίρος που δημιουργεί πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει και, κυρίως, σε αυτή τη φάση φαίνεται να δυσκολεύεται να «αραιώσει» τις επαφές του με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
www.worldenergynews.gr
Ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε για νέο πρέσβη στην Κύπρο τον επιχειρηματία από την Αριζόνα, Τζον Μπρέσλοου, χρηματοδότη των Ρεπουμπλικανών, αλλά και του ίδιου του προέδρου των ΗΠΑ.
Η θητεία της νυν πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Κυπριακή Δημοκρατία, της Τζούλι Ντέιβις, λήγει τον Μάρτιο, ωστόσο ο κ. Μπρέσλοου μπορεί να φτάσει εκεί και νωρίτερα, ανάλογα βέβαια με τη διαδικασία στο Κογκρέσο.
Τους δύο πρέσβεις σε Αθήνα και Λευκωσία «περιμένει» ήδη σχεδόν από την αρχή της θητείας του κ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο ο Τομ Μπάρακ, επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματικής αποστολής στην Άγκυρα αλλά και ειδικός απεσταλμένος του προέδρου για τη Συρία.
Εάν στους τρεις πρέσβεις προστεθεί και ο Μασάντ Μπούλος, ανώτερος σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Αφρική, με εντατική εμπλοκή στα ζητήματα που αφορούν τη Λιβύη, προκύπτει ένα κουαρτέτο προσώπων που λογοδοτούν απευθείας στον κ. Τραμπ και μεταφέρουν το μήνυμά του στην Ανατολική Μεσόγειο σε απόλυτο συντονισμό.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, αυτό το μήνυμα είναι σχετικά απλό και ευκρινές: η επίλυση διαφορών και η προώθηση συμβολαίων οικονομικής συνεργασίας, που είναι επωφελή για όλους και, βεβαίως, τις ΗΠΑ.
Πρώτο στην ατζέντα το ενεργειακό
Το προεδρικό κουαρτέτο είναι σαφές ότι έχει σε πολύ υψηλή προτεραιότητα την προώθηση της ενεργειακής πολιτικής των ΗΠΑ στην περιοχή, η οποία, ωστόσο, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμη και ολοκληρωμένη θα πρέπει να υπερκεράσει διάφορους σκοπέλους.
Δεν είναι τυχαία η προσπάθεια των ΗΠΑ, μέσω του κ. Μπούλος, να ενεργοποιήσουν παρασκηνιακά μια συζήτηση για την ανάγκη οι διαφορές των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου –με βασικές την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Λιβύη και την Αίγυπτο που διαθέτουν επικαλυπτόμενες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ)– να επιλυθούν μέσενός διαλόγου που θα διευκολυνθεί από την Ουάσιγκτον.
Στις διάφορες συναντήσεις που έγιναν τις προηγούμενες ημέρες στο περιθώριο της συνόδου Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (P-ΤEC), κατέστη μεν σαφές ότι για τις ΗΠΑ ο Κάθετος Διάδρομος, η εξασφάλιση, δηλαδή, ενός ακόμη σταθερού διαύλου προώθησης αμερικανικού LNG προς την Ουκρανία αλλά –κυρίως– την Κεντρική Ευρώπη, αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα.
Ο ρόλος του κ. Μπούλος είναι κομβικός διότι συνομιλεί και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, έχει κάνει επαφές στην Τουρκία, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Νέα Υόρκη, τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στο Κάιρο, ως εκ τούτου μιλάει με όλες τις πλευρές και τηρεί αποστάσεις. Αν και εκκρεμεί η επιβεβαίωση του κ. Μπρέσλοου στη Λευκωσία, είναι απίθανο να κινηθεί διαφορετικά από την κ. Γκίλφοϊλ στην Αθήνα και τον κ. Μπάρακ στην Αγκυρα, οι οποίοι προωθούν ο καθένας αμιγώς τη διμερή διάσταση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Ελλάδα και την Τουρκία.
Ινδία – Μ. Ανατολή – Ευρώπη
Από τις κοινές διακηρύξεις και δηλώσεις που έγιναν μετά τη σύνοδο P-TEC, ιδιαίτερα αυτή του σχήματος 3+1 για την ενέργεια, προκύπτει σαφώς ότι οι Αμερικανοί βλέπουν τη μεγάλη εικόνα και δεν εμπλέκονται σε επιμέρους ζητήματα, όπως φαίνεται από τη σαφή αναφορά στο σχέδιο του Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης, δίχως, βεβαίως, κάποια νύξη στην «παγωμένη» ηλεκτρική διασύνδεση (GSI).
Η ενεργοποίηση του σχήματος 3+1 δείχνει, σε αυτή τη φάση, κατ’ αρχάς την κατανόηση των ΗΠΑ ότι δεν μπορεί να υπάρξουν συγκλίσεις στην Ανατολική Μεσόγειο δίχως την Κύπρο (οι πρωτοβουλίες για το Κυπριακό δεν θα αργήσουν να ακολουθήσουν) και, βεβαίως, το Ισραήλ.
Ο χρόνος εκδήλωσης της αμερικανικής πρωτοβουλίας δεν είναι, βέβαια, ανεξάρτητος από τη συνολικότερη συγκυρία. Επιχειρώντας να εξηγήσει τη στρατηγική οπτική γωνία της Ουάσιγκτον, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τομ Μπάρακ αναφέρθηκε πριν από λίγες ημέρες σε «συγκλίσεις» από την Κασπία έως τη Μεσόγειο, κάτι που, βεβαίως, εντάσσει στο ενεργειακό παιχνίδι το Αζερμπαϊτζάν και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, που μειώνουν την εξάρτησή τους από τη Μόσχα, και προφανώς την Τουρκία και τη Συρία, όπου οι Αμερικανοί θέλουν να κρατήσουν την επιρροή τους.
Για το σκέλος της Κεντρικής Ασίας και του Καυκάσου οι Τούρκοι μπορεί να συμφωνούν με την Ουάσιγκτον, αλλά η Άγκυρα δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι όλα όσα γίνονται στα δυτικά της. Μόλις την Παρασκευή κατά την ομιλία του στη σύνοδο P-TEC, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη να μην μπαίνει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη «από την πίσω πόρτα, δηλαδή την Τουρκία».
Η Αθήνα αντιμετωπίζει την παρουσία των Αμερικανών στην Ελλάδα, από τα νότια της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο και τα δυτικά της χώρας στο Ιόνιο, μέχρι την Αλεξανδρούπολη και –ενδεχομένως– την Καβάλα, ως γεωπολιτικό χαρτί.
Με την επισημοποίηση της συμφωνίας για τη μεταφορά αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσα από τον Κάθετο Διάδρομο προς την Ουκρανία και την Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία και Σλοβακία), η Ελλάδα ουσιαστικά ενισχύει τον ρόλο της παρακαμπτηρίου οδού της Μαύρης Θάλασσας και στον ενεργειακό τομέα – και όχι μόνο στον στρατιωτικό (μέσω Αλεξανδρούπολης μετακινούνται δυνάμεις του ΝΑΤΟ 12 μήνες τον χρόνο).
Για τους Τούρκους, αυτή η σαφής αναβάθμιση της Ελλάδας εκεί που μετράει (δηλαδή στην Ουάσιγκτον) αποτελεί μήνυμα που έχει προκαλέσει αντιδράσεις (όπως η συζήτηση για επιτάχυνση των ερευνών των Τούρκων στη λιβυκή ΑΟΖ νοτίως της μέσης γραμμής, δηλαδή των αποδομένων στη Chevron οικοπέδων της ελληνικής ΑΟΖ), αλλά κυρίως περίσκεψη για τον τρόπο που έχει κινηθεί η Αγκυρα συνολικότερα.
Η μέχρι αυτή τη στιγμή εξέλιξη των πραγμάτων δικαιώνει, πάντως, προσωπικά τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος κράτησε αταλάντευτη στάση σε δύο βασικά ζητήματα: πρώτον, το Ουκρανικό. Παρά τις κατά καιρούς εισηγήσεις περί του αντιθέτου, ο κ. Μητσοτάκης δεν άλλαξε την τακτική υποστήριξης του Κιέβου πολιτικά, αλλά και με οπλικά συστήματα που δεν επηρέασαν τη μαχητική δυνατότητα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δεύτερον, την πολύ δύσκολη άσκηση ισορροπίας κατά τις συγκρούσεις στη Γάζα, όπου η Ελλάδα παρέμεινε μια από τις λίγες χώρες που διατήρησε άριστες σχέσεις με το Ισραήλ.
Υπενθυμίζεται ότι λίγο μετά τις επαφές του στην Αθήνα με τους Αμερικανούς, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε στο τηλέφωνο με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Στον αντίποδα, η Αγκυρα, πέρα από την προσωπική σχέση που έχει καλλιεργήσει ο κ. Ερντογάν με τον κ. Τραμπ, παραμένει ένας εταίρος που δημιουργεί πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει και, κυρίως, σε αυτή τη φάση φαίνεται να δυσκολεύεται να «αραιώσει» τις επαφές του με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
www.worldenergynews.gr
