Το έλλειμμα των ΥΚΩ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ στο τέλος του χρόνου ενώ για τον ΕΛΑΠΕ υπολογίζεται ότι το 2025 θα κλείσει περίπου στα 266 εκατ. ευρώ
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καλείται μέσα στις επόμενες ημέρες να αντιμετωπίσει τη δύσκολη πρόκληση του μηδενισμού των ελλειμμάτων στους ειδικούς λογαριασμούς των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΕΛΥΚΩ) και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ), χωρίς αυξήσεις στις χρεώσεις που θα επιβαρύνουν τους καταναλωτές. Το έλλειμμα των ΥΚΩ τον Σεπτέμβριο άγγιξε τα 500 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ στο τέλος του χρόνου. Αντίστοιχα, το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ ανήλθε στα 300 εκατ. ευρώ το γ’ τρίμηνο, με τον ΔΑΠΕΕΠ να υπολογίζει ότι το 2025 θα κλείσει περίπου στα 266 εκατ. ευρώ.
Το 2023 ο λογαριασμός ΥΚΩ εμφάνισε έλλειμμα 290 εκατ. ευρώ, το οποίο εκτοξεύθηκε στα 630 εκατ. ευρώ το 2024. Τα 400 εκατ. ευρώ καλύφθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό, με σχετική εκταμίευση στις αρχές του 2025. Παράλληλα, από πέρυσι μεγάλο μέρος του βάρους έχει μεταφερθεί στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι –μέσω επανειλημμένων παρεμβάσεων του ΕΣΠΕΝ προς την κυβέρνηση και τη ΡΑΑΕΥ– ζητούν λύση, τονίζοντας τις στρεβλώσεις που δημιουργεί η πρακτική αυτή στην αγορά και στα τιμολόγια.
Οι ΥΚΩ χρηματοδοτούν το επιπλέον κόστος ηλεκτροδότησης των νησιών από τις ακριβότερες πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ, αλλά και τις εκπτώσεις του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου. Οι χρεώσεις αυτές καταβάλλονται από όλους τους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος, εισπράττονται από τον ΔΕΔΔΗΕ και αποδίδονται στους προμηθευτές για να καλύψουν μέρος της επιδοτούμενης τιμής.
Μειωμένα τα ποσά που επιστρέφονται
Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, από τον Απρίλιο του 2023 τα ποσά που επιστρέφονται στους προμηθευτές είναι μειωμένα κατά 30% έως και 60%, οδηγώντας σε συσσωρευμένες οφειλές περίπου 500 εκατ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο του 2025. Έτσι, οι προμηθευτές χρηματοδοτούν το έλλειμμα με κεφάλαιο κίνησης, επωμιζόμενοι επιπλέον κόστος περίπου 40 εκατ. ευρώ ετησίως — γεγονός που προκαλεί έντονες πιέσεις στην αγορά και ανοδικές τάσεις στα τιμολόγια.
Ως το τέλος του έτους, η ΡΑΑΕΥ οφείλει να εισηγηθεί στο ΥΠΕΝ μέτρα για τη βιωσιμότητα του ΕΛΥΚΩ. Πέρυσι είχε προτείνει διατήρηση των χρεώσεων σταθερών και κάλυψη του ελλείμματος από τον προϋπολογισμό, κάτι που ωστόσο δεν προβλέπεται στο τρέχον προσχέδιο για το 2026, αν και οι σχετικές συζητήσεις μεταξύ των συναρμοδίων υπουργείων έχουν ξεκινήσει. Σήμερα οι χρεώσεις ΥΚΩ κυμαίνονται από 5–8,5 λεπτά/κιλοβατώρα, ανάλογα με την κατανάλωση σε τρεις κλίμακες τετραμήνου.
Το πράσινο τέλος και ο ΕΛΑΠΕ
Αντίστοιχες λύσεις αναζητούνται και για τον ΕΛΑΠΕ. Ο ΔΑΠΕΕΠ αναμένει βελτίωση από την είσπραξη του «πράσινου τέλους» (περίπου 100 εκατ. ευρώ) και προτείνει αύξηση του μεριδίου των εσόδων από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων CO2 που κατευθύνονται στον ΕΛΑΠΕ. Το ποσοστό αυτό σήμερα είναι 9,08% και θα μπορούσε να ανακατανεμηθεί από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο πλέον δεν χρειάζεται να χρηματοδοτεί επιδοτήσεις, όπως συνέβαινε την περίοδο της ενεργειακής κρίσης.
Ο ΕΛΑΠΕ αποζημιώνει τους παραγωγούς ΑΠΕ για τη διαφορά ανάμεσα στη χρηματιστηριακή τιμή της ενέργειας και την εγγυημένη τιμή που προβλέπουν οι συμβάσεις τους. Την περίοδο των πολύ υψηλών τιμών ρεύματος ο λογαριασμός εμφάνισε ισχυρά πλεονάσματα και χρηματοδότησε το ΤΕΜ με 1,1 δισ. ευρώ. Σήμερα όμως, με τις χαμηλότερες χονδρεμπορικές τιμές, οι ανάγκες αποζημίωσης αυξάνονται και δημιουργούν ελλείμματα. Η βασική πηγή εσόδων του λογαριασμού είναι το ΕΤΜΕΑΡ, που για τα νοικοκυριά βρίσκεται στα 17 €/MWh και αναμένεται να επανεξεταστεί από τη ΡΑΑΕΥ έως το τέλος του έτους, ανάλογα και με την κυβερνητική κατεύθυνση.
www.worldenergynews.gr
