Η σύναψη μακροπρόθεσμων διμερών συμβολαίων μεταξύ των βιομηχανιών έντασης ενέργειας και των παραγωγών, είναι σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνη Κοντολέοντα η μόνη λύση για την εξασφάλιση ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας για τις βιομηχανίες.
Ο κ. Κοντολέων μιλάει για απροθυμία των παραγωγών να προσφέρουν κοστοστρεφή τιμολόγια και ζητεί από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα που να δίνουν κίνητρα στους παραγωγούς να προχωρήσουν σε σύναψη μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων με βιομηχανίες.
Υποστηρίζει δε ότι η έγκριση του Green Pool δηλαδή του μηχανισμού στήριξης των διμερών συμβολαίων της βιομηχανίας με παραγωγούς ΑΠΕ, αποτελεί προϋπόθεση για να μπορέσουν οι βιομηχανίες της χώρας να μεγιστοποιήσουν την πράσινη ενέργεια ως ποσοστό στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας που θα καταναλώνουν. Πάντως θεωρεί ότι η κυβέρνηση επί του παρόντος τουλάχιστον δεν έχει δώσει την αναγκαία προτεραιότητα στο συγκεκριμένο μέτρο.
Ερώτηση: Η ενεργειακή κρίση καθιστά υπέρογκο το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των καταναλωτών. Οι επιδοτήσεις αποτελούν απάντηση, η οποία ωστόσο δεν μπορεί να θεωρηθεί μακροπρόθεσμη λύση για την εξασφάλιση ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους ειδικά για τις επιχειρήσεις. Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια μπορεί να αποτελέσει λύση για τη βιομηχανία;
Απάντηση: Οι επιδοτήσεις είναι ένα επιβεβλημένο προσωρινό μέτρο. Πλην όμως, επισημαίνουμε ότι η εφαρμογή τους αποδεικνύεται στην πράξη προβληματική, καθώς σημαντικό μέρος των επιδοτήσεων μεταφέρεται ως καθαρό έσοδο στους προμηθευτές, γεγονός το οποίο έχει επισημανθεί από τον Ρυθμιστή.
Η λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι η αποσύνδεση της τιμής της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φ.α, που διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο της Ολλανδίας (ΤΤF), λύση η οποία όμως σχεδιάζεται με σημαντική καθυστέρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η εξασφάλιση όμως, μακροπρόθεσμα ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας για τις βιομηχανίες έντασης ενέργειας στη χώρα μας, απαιτεί τη λήψη ρυθμιστικών μέτρων που να αντιμετωπίζουν τα δομικά προβλήματα της εγχώριας αγοράς, μιας αγοράς, που εμφανίζει χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου, τα οποία εμποδίζουν σήμερα την ανάπτυξη στοιχειώδους ανταγωνισμού.
Κύριο χαρακτηριστικό, που διαφοροποιεί την ελληνική αγορά από τις υπόλοιπες ευνομούμενες ευρωπαϊκές αγορές είναι η απροθυμία των παραγωγών να προσφέρουν κοστοστρεφή διμερή συμβόλαια στις βιομηχανίες έντασης ενέργειας, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού.
Στις σημερινές συνθήκες ενεργειακής κρίσης η έκθεση των βιομηχανιών έντασης ενέργειας στις πολύ υψηλές τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς υπονομεύει ακόμη και τη βιωσιμότητα τους.
Στην κατεύθυνση αυτή η κυβέρνηση πρέπει να πάρει μέτρα που να δίνουν κίνητρα ή και να υποχρεώνουν τους παραγωγούς να προχωρήσουν σε σύναψη μακροχρόνιων διμερών συμβολαίων με βιομηχανίες, τα οποία να οδηγούν σταδιακά στη μεγιστοποίηση του ποσοστού πράσινης ενέργειας ως μέρος της συμφωνίας.
Ερώτηση: Λαμβάνονται τέτοιου είδους μέτρα; Ποια είναι η στάση της κυβέρνησης;
Απάντηση: Παρατηρούμε στην πράξη ότι τα μέτρα που λαμβάνονται δεν ευνοούν ή και εμποδίζουν τη σύναψη διμερών συμβολαίων με βιομηχανίες.
Πρώτον: Η επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών δεν διαφοροποιείται όταν αφορά διμερή συμβόλαια με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη στην πράξη η σύναψη τους.
Εκτός των άλλων, ο τρόπος με τον οποίο επιβάλλεται το πλαφόν στα διμερή συμβόλαια δεν είναι συμβατός πλέον με τα οριζόμενα στον πρόσφατο Κανονισμό 1854/2022 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ως εκ τούτου πρέπει άμεσα να τροποποιηθεί η σχετική διάταξη από το Υπουργείο.
Στο εν λόγω κείμενο γίνεται σαφές (παράγραφος 30), ότι το πλαφόν στα διμερή συμβόλαια πρέπει να επιβάλλεται στα πραγματικά έσοδα του παραγωγού, τα οποία προφανώς προκύπτουν μετά την τελική εκκαθάριση της διμερούς σύμβασης και όχι επί των προσωρινών εσόδων του παραγωγού, δηλαδή των εσόδων που αποκομίζει από το χρηματιστήριο.
Είναι προφανές ότι το πραγματικό έσοδο του παραγωγού, στην περίπτωση ενός διμερούς συμβολαίου, είναι η τιμή, η όποια έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή.
Αυτό στην πράξη σημαίνει πολύ απλά, ότι η επιβολή του πλαφόν, όταν αφορά διμερές συμβόλαιο, πρέπει να εφαρμόζεται μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής μεταξύ αγοραστή και παραγωγού.
Παρατηρούμε απροθυμία των αρμοδίων να προχωρήσουν στην διόρθωση της εν λόγω ρύθμισης, χωρίς να δίνουν επαρκείς εξηγήσεις. Δείχνουν να αγνοούν ότι πολλές συμβάσεις μεγάλων βιομηχανιών λήγουν σε μερικούς μήνες.
Δεύτερον: Δεν δόθηκε προτεραιότητα στη λήψη όρων σύνδεσης για ΑΠΕ που θα συνάπτουν διμερή με τις βιομηχανίες. Μας δημιουργεί έκπληξη ότι η πρόσφατη ΥΑ στις 14/8 θεσμοθετεί στην πράξη ένα ακόμη εμπόδιο στη σύναψη πράσινων διμερών συμβολαίων με βιομηχανίες.
Η εν λόγω ρύθμιση δίνει προτεραιότητα για τη λήψη όρων σύνδεσης σε έργα ΑΠΕ δυναμικότητας 8.000 MW (κατηγορία Α), χωρίς αντίστοιχα οι παραγωγοί να έχουν την παραμικρή υποχρέωση έστω μέρους της δυναμικότητας τους να δοθεί σε διμερή με βιομηχανίες.
Αντίθετα τα αιτήματα των παραγωγών ΑΠΕ, που δεν ευνοήθηκαν και αναγκαστικά επέλεξαν να συνάψουν διμερές συμβόλαιο με βιομηχανίες (κατηγορία Β), θα εξεταστούν μετά την ολοκλήρωση της έκδοσης όρων σύνδεσης για τα 8.000 MW, ενώ επίσης περιορίζονται στα 1.500MW, δυναμικότητα που προφανώς δεν επαρκεί.
Εφόσον υπάρχει ακόμη διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος με καθυστέρηση πολλών μηνών, οι συγκεκριμένοι παραγωγοί θα καταφέρουν να πάρουν όρους σύνδεσης, ενώ οι βιομηχανίες επείγονται να εξασφαλίσουν ανταγωνιστικές τιμές.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η προσφορά πράσινων ΡΡΑ στις βιομηχανίες θα είναι περιορισμένη, καθώς οι μεγάλοι παίκτες μπορεί να επιλέξουν τη συμμετοχή τους στην αγορά.
Τρίτον: Παρά τις εξαγγελίες, δεν προχωράει η έγκριση του net metering στην YT, χωρίς καμία αιτιολογία. Είναι προφανές ότι κάποιοι θεωρούν ότι μονοπωλούν τον ηλεκτρικό χώρο ή θέλουν τις βιομηχανίες όμηρο τους.
Αντίθετα ζητείται από τις βιομηχανίες να στηρίξουν τις δεσμεύσεις της χώρας μας στη μείωση της κατανάλωσης φ.α και ηλεκτρικής ενέργειας. Από όλα τα παραπάνω προκύπτει το εύλογο ερώτημα: Υπάρχει βιομηχανική πολιτική ;
Ερώτηση: Σε ποιο στάδιο υλοποίησης βρίσκεται το σχέδιο στήριξης των PPA της βιομηχανίας γνωστό και ως Green Pool;
Απάντηση: Η έγκριση του Green Pool αποτελεί προϋπόθεση για να μπορέσουν οι βιομηχανίες της χώρας να μεγιστοποιήσουν την πράσινη ενέργεια ως ποσοστό στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας που θα καταναλώνουν.
Για να προωθηθεί η έγκριση του εν λόγω μέτρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού απαιτείται να δοθεί από την κυβέρνηση η ανάλογη προτεραιότητα ανάμεσα στα υπόλοιπα αιτήματα που εκκρεμούν προς έγκριση.
Ερώτηση: Η ενεργειακή κρίση επιταχύνει ή καθυστερεί την πράσινη μετάβαση;
Απάντηση: Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν η δογματική προσήλωση σε ένα ουτοπικό στόχο για την πράσινη μετάβαση, χωρίς να έχει όμως εξασφαλίσει το μεταβατικό καύσιμο και τις απαραίτητες τεχνολογίες υποκατάστασης του.
Αντίθετα στοχοποιώντας κάθε νέα υποδομή/επένδυση σε φ.α (taxonomy) την ώρα που η ζήτηση για το φ.α αυξανόταν, ήταν περισσότερο από σίγουρο ότι θα φθάναμε στη σημερινή ενεργειακή κρίση, η οποία εξάλλου ξεκίνησε πολύ πριν τον πόλεμο.
Η πράσινη μετάβαση, εκτός της ανάπτυξης νέων μονάδων ΑΠΕ, περιλαμβάνει την υποκατάσταση της χρήσης του φ.α με ηλεκτρική ενέργεια (electrification), την ανάπτυξη υποδομών παραγωγής πράσινου υδρογόνου και έργων αποθήκευσης κ.λ.π. Αυτά σίγουρα σήμερα δεν είναι συμβατά με την απαίτηση για μείωση της κατανάλωσης σε φ.α και σε ηλεκτρική ενέργεια.
Η Επιτροπή φαίνεται να αδιαφορεί εάν το αποτέλεσμα των μέτρων που λαμβάνει θα είναι να συρρικνωθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία ή να αναγκαστεί να μεταφέρει τις εγκαταστάσεις της εκτός Ευρώπης.
Με τέτοιο πολιτικό μήνυμα είναι προφανές οι επιχειρήσεις να αναβάλουν για πολύ αργότερα τα όποια τέτοια σχέδια. Αντίθετα αναζητούν λύσεις επιβίωσης ακόμη και σε βρώμικες μορφές ενέργειας.
*Ο Αντώνης Κοντολέων είναι ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ
www.worldenergynews.gr
