Ένα μοναχικό ρομποτικό πλωτό πέτυχε κάτι που κανένας άνθρωπος, πλοίο ή διάταξη αισθητήρων δεν έχει καταφέρει ποτέ.
Οι καταγραφές του ρομπότ
Για δυόμισι χρόνια, ένα πλωτό Argo εξοπλισμένο με αισθητήρες θερμοκρασίας και αλατότητας περιπλανιόταν στις γιγάντιες παγοκρηπίδες της Ανατολικής Ανταρκτικής, μια από τις πιο σκληρές και λιγότερο προσβάσιμες περιοχές στη Γη.
Σε ένα ταξίδι 300 χιλιομέτρων κάτω από τις παγοκρηπίδες Denman και Shackleton, ο αυτόνομος ανιχνευτής κατέγραψε σχεδόν 200 προφίλ ωκεανών, μετρήσεις που οι επιστήμονες δεν είχαν καταφέρει ποτέ πριν.
Κάποια στιγμή, το πλωτό εξαφανίστηκε κάτω από τον πάγο για οκτώ μήνες. Οι ερευνητές φοβόντουσαν ότι είχε εξαφανιστεί οριστικά. Αλλά όταν επανεμφανίστηκε, παρέδωσε την πρώτη ωκεάνια διατομή κάτω από μια παγοκρηπίδα της Ανατολικής Ανταρκτικής.
«Σταθήκαμε τυχεροί», δήλωσε ο ωκεανογράφος Δρ Steve Rintoul από το CSIRO.
«Το ατρόμητο πλωτό μας έπλεε κάτω από τον πάγο και πέρασε οκτώ μήνες κάτω από τις παγοκρηπίδες Denman και Shackleton, συλλέγοντας προφίλ από τον πυθμένα της θάλασσας μέχρι τη βάση του πάγου κάθε πέντε ημέρες».
Πρώτη ματιά κάτω από τον πάγο
Το πρωτοφανές σύνολο δεδομένων αποκαλύπτει μια ιστορία δύο παγοκρηπίδων. Το Shackleton, το βορειότερο της Ανατολικής Ανταρκτικής, φαίνεται σχετικά ασφαλές προς το παρόν, χωρίς να έχει ανιχνευθεί ζεστό νερό από κάτω του που θα μπορούσε να προκαλέσει ταχεία τήξη από κάτω.
Ο παγετώνας Denman, ωστόσο, αφηγείται μια διαφορετική ιστορία. Με τη δυνατότητα να αυξήσει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας κατά 1,5 μέτρα, το Denman ήδη αγγίζεται από ζεστό νερό.
Σύμφωνα με τις νέες μετρήσεις, ακόμη και μικρές αλλαγές στο πάχος αυτού του στρώματος θερμού νερού θα μπορούσαν να επιταχύνουν απότομα την τήξη και να ωθήσουν τον παγετώνα προς ασταθή υποχώρηση. Ένα βασικό κομμάτι του παζλ βρίσκεται μέσα στο λεπτό οριακό στρώμα 10 μέτρων κάτω από την παγοκρηπίδα.
«Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των πλωτών είναι ότι μπορούν να μετρήσουν τις ιδιότητες του οριακού στρώματος που ελέγχουν τον ρυθμό τήξης», δήλωσε ο Δρ. Ριντούλ.
Μικροσκοπικό ρομπότ, μεγάλα δεδομένα
Επειδή οι παγοκρηπίδες μπορεί να έχουν πάχος από εκατοντάδες έως χιλιάδες μέτρα, οι παρατηρήσεις μέσα στις κρυφές κοιλότητές τους είναι σχεδόν αδύνατες. Η διάτρηση του πάγου είναι ακριβή και σπάνια. Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έπρεπε να κάνουν εμπεριστατωμένες εικασίες σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις παγοκρηπίδες που στηρίζουν τους τεράστιους παγετώνες της Ανταρκτικής.
«Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα», δήλωσε ο Δρ. Ριντούλ. «Καθώς ο πάγος εμπόδιζε τον πλωτήρα να φτάσει στην επιφάνεια της θάλασσας, δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με δορυφόρους και να λάβει σήμα GPS».
Για να ανακατασκευάσουν την πορεία του πλωτήρα, οι επιστήμονες έπρεπε να γίνουν ντετέκτιβ. Κάθε φορά που το όργανο χτυπούσε τον πάγο από πάνω, κατέγραφε το βάθος της βάσης του πάγου. Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνέδεσαν αυτές τις μετρήσεις βυθίσματος πάγου με δορυφορικά δεδομένα για να χαρτογραφήσουν πού είχε ταξιδέψει ο πλωτήρας κάτω από την παγωμένη οροφή.
Η επιτυχία του πλωτήρα
Η επιτυχία του πλωτήρα προσφέρει ένα σχέδιο για μελλοντικές προσπάθειες παρακολούθησης. «Η ανάπτυξη περισσότερων πλωτών κατά μήκος της υφαλοκρηπίδας της Ανταρκτικής θα μεταμόρφωνε την κατανόησή μας για την ευπάθεια των παγοκρηπίδων στις αλλαγές στον ωκεανό», δήλωσε ο Δρ. Ριντούλ.
«Αυτό, με τη σειρά του, θα βοηθούσε στη μείωση της μεγαλύτερης αβεβαιότητας στις εκτιμήσεις για τη μελλοντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας».
www.worldenergynews.gr
