«Η δημιουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα είναι μία τεράστια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Είναι επιτακτική ανάγκη, τόσο οικονομικά, όσο και γεωστρατηγικά, να εκμεταλλευθούμε τις δυνατότητες που έχει η χώρα και να αναπτύξουμε μια οικονομική δραστηριότητα με σημαντική εγχώρια προστιθέμενη αξία».
Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων με συνέντευξη του στο World Energy News ο κ. Αντώνης Πέππας, επικεφαλής της ΕΤΜΕ, ελληνικής εταιρίας που έχει αναπτύξει την τεχνολογία Floatmast για την πραγματοποίηση μετρήσεων καταγραφής ανεμολογικών και άλλων δεδομένων που είναι απαραίτητα για την εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών πάρκων.
Ο κ. Πέππας υποστηρίζει ότι η ψήφιση το περασμένο καλοκαίρι του θεσμικού πλαισίου για τα θαλάσσια αιολικά, που δίνει τη δυνατότητα τοποθέτησης πλωτών ανεμογεννητριών και την ευθύνη του εγχειρήματος στην ΕΔΕΥΕΠ, δημιουργεί ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας, που πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η Ελλάδα διαθέτει παράδοση στη θάλασσα, αέρα και πολύ ικανό ανθρώπινο δυναμικό τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό. Η ανάπτυξη της «βιομηχανίας» των θαλάσσιων αιολικών μπορεί να δημιουργήσει νέες οικονομικές δραστηριότητες, μπορεί να συμβάλει στο brain gain και βεβαίως να οδηγήσει ταχύτατα στην πράσινη μετάβαση και την ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας. Στην Ελλάδα θα πρέπει να αντλήσουμε παράδειγμα από τις Νορβηγούς οι οποίοι οργανωμένα και με σύστημα από ψαράδες έγιναν οφσοράδες.
Ερώτηση: Το κόστος εγκατάστασης ενός χερσαίου αιολικού είναι προφανώς πολύ μικρότερο από το κόστος ενός θαλάσσιου. Για ποιο λόγο να επιλέξει ένας επιχειρηματίας να επενδύσει στη θάλασσα αντί στη τη στεριά;
Απάντηση: Για αρκετούς λόγους. Τα θαλάσσια αιολικά είναι έργα μεγάλης κλίμακας που δίνουν τη δυνατότητα ταχείας ενεργειακής μετάβασης και μείωσης του κόστους.
Ο θαλάσσιος χώρος που έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει η Ελλάδα είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον χερσαίο.
Η ισχύς των ανεμογεννητριών που έχουν τοποθετηθεί μέχρι σήμερα είναι της τάξης των 5-6 MW, ενώ κατασκευάζονται νέες δυναμικότητας 10 MW και προοδευτικά θα φθάσουμε στα 15 MW. Κατά συνέπεια με 30-40 ανεμογεννήτριες μπορείς να έχεις ένα πάρκο 500 MW.
Επίσης τα θαλάσσια αιολικά δεν έχουν φυσικό περιορισμό, αφού δεν χρειάζεται να ανοιχτούν δρόμοι, ή να γίνουν άλλες παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον.
Δεν είναι διασπαρμένα σε πολλές περιοχές όπως τα χερσαία και δεν δημιουργούν προβλήματα στο δίκτυο.Βεβαίως χρειαζόμαστε όσα περισσότερα χερσαία αιολικά μπορούμε να εγκαταστήσουμε, όμως δεν είναι δυνατόν γρήγορα να γεμίσουμε όλες τις βουνοκορφές με τόσες πολλές γεννήτριες που να καλύψουν τους στόχους για ενεργειακή ουδετερότητα το 2050.
Ερώτηση: Υπάρχει εικόνα για το κόστος του ρεύματος που παράγεται από θαλάσσια αιολικά;
Απάντηση: Πριν από τη κρίση της Ουκρανίας το κόστος ήταν της τάξης των 150 ευρώ/MWh και προοπτικά πηγαίνουμε στα 100 ευρώ/MWh. Όμως πρέπει να πω ότι σημαντικός παράγοντας της εξίσωσης, είναι η ωφέλεια από την ανάπτυξη μιας νέας «βιομηχανίας» στη χώρα. Πολλά τμήματα των έργων δεν μπορούν παρά να κατασκευαστούν από ελληνικές εταιρίες, που ήδη έχουν εκδηλώσει έντονο το ενδιαφέρον να επενδύσουν σε αυτό τον τομέα. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ευκαιρία. Θα δημιουργηθούν πολλές νέες δουλειές και θα υπάρξει διάχυση του οικονομικού αποτελέσματος. Σημαντικό θα είναι το όφελος και για τις τοπικές κοινωνίες.
Δεν πρόκειται για μια φθηνή δραστηριότητα. Όταν όμως το 60% του κόστους γυρίζει πίσω στην οικονομία, τότε είναι σίγουρα οικονομική.
Ερώτηση: Η παρούσα προσπάθεια για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών είναι η δεύτερη που γίνεται στη χώρα. Η προηγούμενη απέτυχε. Ανησυχείτε ότι μπορεί να συμβεί το ίδιο και τώρα;
Απάντηση: Ο νόμος Μπιρμπίλη το 2009 είχε κάποια βασικά ελαττώματα. Προέβλεπε την εγκατάσταση ανεμογεννητριών μόνο σταθερής έδρασης, γεγονός που περιόριζε δραστικά τα σημεία εγκατάστασης των πάρκων. Βεβαίως τότε, δεν υπήρχαν ακόμα πλωτές ανεμογεννήτριες, όμως ήταν πολυτέλεια για μια χώρα σε βαθιά οικονομική κρίση να τοποθετηθούν κάποιες σταθερές ανεμογεννήτριες, μόνο και μόνο για να αποκτηθεί τεχνογνωσία. Αυτό νομίζω ήταν το βασικό ζήτημα για το οποίο δεν προχώρησαν τα πράγματα με το νόμο 3851 του 2010.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει την τοποθέτηση πλωτών ανεμογεννητριών και δίνει τις σωστές προοπτικές για την ανάπτυξη του κλάδου στην Ελλάδα.
Ερώτηση: Πότε βλέπετε ότι μπορεί να εγκατασταθεί η πρώτη ανεμογεννήτρια στον ελλαδικό χώρο;
Απάντηση: Είναι παρακινδυνευμένο να πούμε πότε θα τοποθετηθεί η πρώτη ανεμογεννήτρια στην Ελλάδα. Πάντως η δέσμευση που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός είναι έχουν εγκατασταθεί 2GW θαλάσσιων αιολικών το 2030.
Είναι εφικτό να γίνει αυτό, αλλά απαιτείται η ΕΔΕΥΕΠ να τρέξει γρήγορα και να έχει πόρους και να προχωρήσει σε μετρήσεις.
Επίσης είναι απαραίτητο να υπάρξει συντονισμός για την έκδοση των δυο χωροταξικών σχεδίων του θαλάσσιου χωροταξικού και του χωροταξικού των ΑΠΕ ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και προσφυγές.
Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο. Διεθνώς έχουν εγκατασταθεί αρκετά υπεράκτια αιολικά και έχουν εξαχθεί συμπεράσματα. Ξέρουμε τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε.
Κυρίως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι εάν καθυστερήσουμε η διεθνής βιομηχανία θα προχωρήσει χωρίς εμάς.
Μεγάλες ξένες εταιρίες που αυτή τη στιγμή έχουν στο μικροσκόπιο τους την Ελλάδα και συνεργάζονται με μεγάλες ελληνικές ενεργειακές εταιρίες, εάν καθυστερήσουμε θα προχωρήσουν χωρίς εμάς.
Τα θαλάσσια αιολικά, είναι έργα μεγάλης κλίμακας που καμία ελληνική εταιρία δεν μπορεί να τα υλοποιήσει μόνη της. Με διεθνείς συνεργασίες άλλωστε προχώρησαν οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Ταϊβάν.
Ερώτηση: Ποιες πρέπει να είναι οι επόμενες κινήσεις και από ποιον πρέπει να γίνουν για να προχωρήσει ο σχεδιασμός;
Απάντηση: Οι επόμενες κινήσεις είναι σαφώς στα χέρια της ΕΔΕΥΕΠ. Η επιλογή της πολιτείας να ανατεθεί στην ΕΔΕΥΕΠ το συγκεκριμένο έργο ήταν πολύ θετική.
Είναι πολύ σημαντικό η ΕΔΕΥΕΠ να έχει βοήθεια από το υπουργείο. Πρέπει να της δοθούν πόροι, να έχει το κατάλληλο προσωπικό αλλά και τις διαδικασίες για να τρέξει γρήγορα τα πράγματα.
Η αγορά περιμένει την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα περιγράφει το πλαίσιο ανάπτυξης των έργων και τα κριτήρια χωροθέτησης.
Αυτό όσο κι αν φαίνεται θεωρητικό δεν είναι καθόλου, αφού στη συνέχεια με βάση την ΚΥΑ η ΕΔΕΥΕΠ θα ορίσει συγκεκριμένες ευρύτερες περιοχές, μέσα στις οποίες θα υπάρξουν επιμέρους τεμάχια ανάπτυξης των έργων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρώτη κίνηση που ελπίζουμε ότι θα έχει ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Ερώτηση: Ανησυχείτε για καθυστερήσεις;
Απάντηση: Η αγορά φοβάται το γεγονός ότι ξεκινάμε με σοβαρές αδυναμίες. Δεν υπάρχει θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός και σχεδιασμός για τις ΑΠΕ όπως σε άλλες χώρες. Αν υπήρχαν αυτά θα ήταν πολύ πιο εύκολη και γρήγορη η δουλειά όλων.
Πάντως, το κράτος αναγνωρίζοντας αυτές τις αδυναμίες επέλεξε τον κεντρικό σχεδιασμό ώστε να αφαιρέσει το μεγάλο ρίσκο από τους επενδυτές.
Όμως πέρα από αυτά υπάρχει μία ακόμα αδυναμία του θεσμικού πλαισίου που πρέπει να αναλυθεί. Πρόκειται για την απουσία αποκλειστικού δικαιώματος στις μετρήσεις που αυξάνει το ρίσκο για τους υποψήφιους επενδυτές.
Στο εξωτερικό γίνεται ένας πρώτος διαγωνισμός για τα οικόπεδα και οι επενδυτές διαγωνίζονται για να πάρουν αποκλειστικό δικαίωμα σε αυτά. Στη συνέχεια επενδύουν πολλά χρήματα, ελέγχουν όλες τις παραμέτρους ώστε να περιορίσουν το ρίσκο της επένδυσης και κονταροχτυπιούνται για την τιμή της KWh.
Στην Ελλάδα επελέγη άλλο μοντέλο και πιθανώς να κάνει το κράτος κάποιες από τις μετρήσεις και αυτή τη στιγμή υπάρχει ασάφεια για το πως θα προχωρήσει η διαδικασία. Πρέπει να συμφωνηθεί με ακρίβεια το μοντέλο.
Πάντως, εάν το κράτος δεν κάνει νωρίς τις μετρήσεις, οι επενδυτές εφόσον δεν θα έχουν αποκλειστικό δικαίωμα θα κάνουν δικές τους «πρόχειρες» μετρήσεις και θα προσφέρουν υψηλές τιμές KWh μετακυλύοντας τα ρίσκα στους καταναλωτές.
Πέραν αυτών όμως το κράτος θα πρέπει να τοποθετήσει μετρητικούς σταθμούς αναφοράς, ώστε να ελέγξει την ορθότητα των στοιχείων των επενδυτών.
Ερώτηση: Μπορεί η δική σας τεχνολογία το FloatMast να βοηθήσει στις μετρήσεις;
Απάντηση: Το FloatMast που έχουμε αναπτύξει εδώ στην Ελλάδα, είναι ένας πλωτός σταθμός για ακριβείς, αξιόπιστες και οικονομικές μετρήσεις ανεμολογικών και άλλων δεδομένων, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφενός για τους δημόσιους φορείς (ΕΔΕΥΕΠ, ΑΔΜΗΕ, υπουργεία) αλλά και τις εταιρίες που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν πλωτά αιολικά. Η πληροφορία που μπορεί να συγκεντρωθεί είναι πολύτιμη και για την χρηματοδότηση των project από τις τράπεζες, γιατί η αξιόπιστη εκτίμηση του αιολικού πεδίου αυξάνει την ορατότητα για τα έσοδα του έργου και την οικονομική του βιωσιμότητα.
Ξεκινήσαμε το 2012 σε συνεργασία με το ΚΑΠΕ, το ΕΛΚΕΘΕ, άλλες ελληνικές εταιρείες και επενδυτές έχοντας το βλέμμα μας στραμμένο στο εξωτερικό και σήμερα μιλάμε με όλους τους μεγάλους «παίκτες» της αγοράς των θαλάσσιων αιολικών. Εταιρίες που σχεδιάζουν την εγκατάσταση έργων της τάξης των 10 GW. Είμαστε πολύ κοντά στο να υπογράψουμε τα πρώτα μας διεθνή συμβόλαια στην Ευρώπη, ενώ ήδη έχουμε εγκαταστήσει πιλοτικά το FloatMast μεταξύ Λαυρίου και Μακρονήσου και συλλέγουμε πλήθος δεδομένων που είναι χρήσιμα και για την τοπική κοινωνία.
Με το FloatMast μπορούμε να παρακολουθούμε το περιβάλλον και συλλέγουμε στοιχεία που είναι χρήσιμα για την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Μπορούμε να παρακολουθήσουμε την κίνηση των θαλάσσιων θηλαστικών, να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του νερού, την αλατότητα και όλα τα φυσικοχημικά στοιχεία που υπάρχουν μέσα στο νερό. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για τις περιβαλλοντικές μελέτες. Επίσης μπορούμε να τοποθετήσουμε ραντάρ για τα αποδημητικά πουλιά. Πρόκειται για έναν σταθμό ολοκληρωμένης παρακολούθησης που δεν τον προσφέρει κανένας άλλος.
Πέραν από αυτά η τοποθέτηση του FloatMast μπορεί να δώσει εικόνα σε πρώιμο στάδιο για το εάν θα υπάρξουν αντιδράσεις στην περιοχή δίνοντας έτσι χρόνο ενημερώσεις της τοπικής κοινωνίας.
Ερώτηση: Ανησυχείτε για αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες;
Απάντηση: Κατ΄αρχήν πρέπει να πω ότι πως δεν τίθεται ζήτημα οπτικής όχλησης από τις ανεμογεννήτριες. Βεβαίως έχουν μεγάλη σημασία οι γραμμές της ναυτιλίας και ο τουρισμός.
Θεωρώ ότι στο ζήτημα του τουρισμού δεν θα υπάρξει πρόβλημα.
Τα θαλάσσια αιολικά δεν επηρεάζουν τον τουρισμό στα ελληνικά νησιά αφού θα πρέπει να εγκατασταθούν στις προσήνεμες βόρειες ακτές οι οποίες συνήθως δεν είναι τουριστικές λόγω του ισχυρού αέρα.
Σε ό,τι αφορά τη ναυτιλία υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες γραμμές διέλευσης των πλοίων που μπορούν να αποφευχθούν. Όμως πέραν αυτού εάν χρειαστεί είναι δυνατή η διέλευση των πλοίων ανάμεσα στις οι οποίες λόγω του μεγέθους τους απέχουν 1 χλμ η μια από την άλλη.
Επίσης θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τη νόμιμη αλιεία. Αντιθέτως, θα υπάρξει εμμέσως έλεγχος της παράνομης αλιείας με αποτέλεσμα την προστασία και την αύξηση των ενδιαιτημάτων, ενώ οι ίδιες οι αγκυρώσεις δημιουργούν τεχνητούς υφάλους και χώρους ανάπτυξης οικοσυστημάτων για τα ψάρια.
www.worldenergynews.gr
