Τα εχέγγυα για την επίτευξη του στόχου ενόψει του 2050
Για την επιτυχή ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας θα χρειαστούν συγκεκριμένες τομεακές παράμετροι και οι κλιματικοί στόχοι της Ευρώπης θα είναι αδύνατοι χωρίς αυτές, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει δεσμευτεί να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Κεντρικό στοιχείο αυτού του οράματος είναι η επείγουσα ανάγκη δραστικής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από βασικούς τομείς, ιδίως τη βιομηχανία και τις μεταφορές, οι οποίοι συλλογικά αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος του αποτυπώματος άνθρακα της ΕΕ.
Η ηλεκτροδότηση (συγκεκριμένα η διαδικασία αντικατάστασης συστημάτων που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα με ηλεκτρικές εναλλακτικές λύσεις), έχει αναδειχθεί ως μια κρίσιμη στρατηγική για την επίτευξη αυτών των στόχων απαλλαγής από τον άνθρακα.
Το όραμα της EDF έως το 2050 - Απαραίτητη η ηλεκτροδότηση
Την περασμένη εβδομάδα, η EDF (γαλλικός ενεργειακός όμιλος) παρουσίασε το τελευταίο της όραμα για το πώς η ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας μπορεί να συμβάλει σε αυτόν τον στόχο.
Η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ηλεκτροδότηση θα είναι απαραίτητη και ο κλιματικός στόχος της ΕΕ για το 2050 θα είναι αδύνατο να επιτευχθεί χωρίς αυτήν.
Το σενάριο προβλέπει έναν πλήρως απαλλαγμένο από τον άνθρακα ενεργειακό τομέα έως το 2050 με μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας 57%.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι άλλα μόρια όπως το υδρογόνο και τα παράγωγά του θα εξακολουθούσαν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για στοχευμένες χρήσεις που είναι δύσκολο να μειωθούν σε ορισμένους βιομηχανικούς τομείς και στις διεθνείς μεταφορές.
Κάθε βιομηχανική διαδικασία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν πόσο εύκολα μπορεί να ηλεκτριστεί.
Τομείς βιομηχανικής κατανάλωσης ενέργειας
Σήμερα, ο τομέας των χημικών έχει την μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη, ακολουθούμενος από τον χάλυβα, τα μη μεταλλικά ορυκτά, τη βιομηχανία τροφίμων, το χαρτί και το αλουμίνιο.
Μαζί αυτοί οι 6 τομείς αντιπροσωπεύουν το 80% της βιομηχανικής κατανάλωσης ενέργειας.
Η ανάλυση διαπίστωσε ότι οι λύσεις χαμηλού κόστους βρίσκονται σε εκείνες τις διαδικασίες που απαιτούν λιγότερο από 150 βαθμούς Κελσίου θερμότητας (χημικά, χάλυβας, ορυκτά και αλουμίνιο).
Οι βιομηχανίες τροφίμων και χαρτιού θα είναι πιο δύσκολο να ηλεκτριστούν.
«Η στόχευση διαδικασιών χαμηλού κόστους που είναι πιο απλές στον εξηλεκτρισμό θα είχε ως αποτέλεσμα γρήγορες νίκες… προς την απαλλαγή της βιομηχανίας από τον άνθρακα.
Υπάρχει τεχνική δυνατότητα να φτάσουμε από το 30% της ηλεκτροδότησης στις βιομηχανικές διεργασίες σήμερα στο 95% έως το 2050.
Ωστόσο, θεωρούμε ότι δεν θα φτάσουμε σε αυτό το τεχνικό δυναμικό επειδή δεν αποτελεί τεχνοοικονομικό βέλτιστο, καθώς, για παράδειγμα, δεν θα αντικαταστήσετε τις υπάρχουσες μονάδες βιομάζας με ηλεκτρική θερμότητα», εξήγησε η Aurélie Orcibal (Διευθύντρια της Αποστολής Προοπτικής Διερεύνησης και Εξωτερικών Σχέσεων του EDF) κατά την παρουσίαση της έκθεσης σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα.
Το τεχνοοικονομικό βέλτιστο δυναμικό είναι ελαφρώς χαμηλότερο, περίπου στο 85%.
Εμπόδια ηλεκτροδότησης
Το σενάριο εντόπισε 3 κύρια εμπόδια για την επίτευξη αυτών των στόχων ηλεκτροδότησης.
Αυτά είναι:
1) τεχνολογικά εμπόδια όπως η έλλειψη καινοτομίας,
2) οικονομικά εμπόδια όπως τα ανεπαρκή σήματα τιμών CO2 και
3) οργανωτικά εμπόδια όπως η έλλειψη ανταλλαγής πληροφοριών.
«Πρέπει ακόμη να αναπτύξουμε ορισμένες τεχνολογίες όπως οι ηλεκτρικοί φούρνοι», εξήγησε η Orcibal.
Το σενάριο για τη βιομηχανία ακολουθεί το γενικό σενάριο μηδενικών καθαρών εκπομπών του EDF για την Ευρώπη για το 2050.
Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για να επιτευχθεί ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050, η ΕΕ θα πρέπει να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 40% έως το 2050 και θα χρειαστεί να γίνει μια μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε καύσιμα χωρίς άνθρακα.
Τα ηλεκτρόνια θα αντιπροσώπευαν περίπου το 57% του τελικού ενεργειακού μείγματος στο σενάριο.
Αντιδρώντας στο σενάριο, ο Alexandre Paquot (Διευθυντής Καινοτομίας για μια Ανθεκτική Οικονομία Χαμηλών Εκπομπών Άνθρακα στο τμήμα για το κλίμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), δήλωσε ότι η μετάβαση μπορεί να συμβαδίσει με την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας.
«Αυτό βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στον πυρήνα της Συμφωνίας για την Καθαρή Βιομηχανία.
Το βασικό στοιχείο είναι η δημιουργία μιας επιχειρηματικής περίπτωσης για όλες αυτές τις τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτροκίνησης, επειδή γνωρίζουμε ότι θα είναι μια πολύ σημαντική οδός για την απαλλαγή της βιομηχανίας, των μεταφορών και των κτιρίων από τον άνθρακα», είπε χαρακτηριστικά.
«Τράπεζα βιομηχανικής απαλλαγής από τον άνθρακα»
Ένα εργαλείο πολιτικής με το οποίο ηγείται ο Paquot για να βοηθήσει στην ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών και των ζητημάτων χρηματοδότησης των OPEX και CAPEX με τα οποία αγωνίζονται είναι η «τράπεζα βιομηχανικής απαλλαγής από τον άνθρακα».
«Πώς μπορούμε να καλύψουμε το χάσμα μεταξύ του κόστους μετριασμού και της τιμής του άνθρακα;
Επειδή σήμερα η τιμή του άνθρακα δεν είναι αρκετά υψηλή για να τονώσει πραγματικά την επένδυση.
Το καλύτερο είναι μια σύμβαση άνθρακα έναντι διαφοράς, την οποία θα θέλαμε να εφαρμόσουμε. Αλλά είναι δύσκολο στον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ να οργανωθεί αυτό.
Επομένως, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι ένα σταθερό ασφάλιστρο, όπως κάναμε για το υδρογόνο».
Οι εταιρείες εξακολουθούν να περιμένουν εργαλεία πολιτικής που μπορούν να διευκολύνουν τις επενδύσεις στην ηλεκτροκίνηση.
Ο Philippe de Lastic (Διευθύνων Σύμβουλος της γαλλικής εταιρείας χαρτιού Clairefontaine), συμφώνησε ότι η τιμή του άνθρακα σήμερα δεν είναι αρκετά υψηλή για να τονώσει τις επενδύσεις.
«Αντιμετωπίζουμε πολλά εμπόδια για να πετύχουμε το στόχο του χαρτιού με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα.
Το ένα είναι η σύνδεση με το δίκτυο. Αυτή τη στιγμή, αν θέλαμε να ηλεκτροδοτήσουμε τη διαδικασία μας, χρειαζόμαστε συνδέσεις πολύ υψηλής τάσης και ένας νέος σταθμός για ένα εργοστάσιο όπως το δικό μας θα απαιτούσε πενταετή καθυστέρηση (ίσως και 3 χρόνια αν επιταχυνόταν) και αυτό δεν είναι αποδεκτό για μια βιομηχανία.
Το άλλο εμπόδιο είναι η έλλειψη κατασκευαστών μετασχηματιστών υψηλής τάσης.
Υπάρχουν λίγοι στην Ευρώπη και προτιμούν να δέχονται παραγγελίες από μεγάλους πελάτες, όπως οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων και οι σιδηρόδρομοι», δήλωσε ο de Lastic.
Τελικά, η ηλεκτροδότηση της βιομηχανίας δεν είναι απλώς μια τεχνολογική αναβάθμιση, αλλά ένας θεμελιώδης πυλώνας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την απαλλαγή από τον άνθρακα και το κλίμα.
Οι ιδιαιτερότητες κάθε τομέα θα είναι κρίσιμες για την επιτυχία αυτής της μετάβασης.
