Το πιο θερμό έτος των τελευταίων 30 ετών ήταν το 2024 για την Ελλάδα, καταρρίπτοντας το αντίστοιχο ρεκόρ που είχε καταγραφεί το 2023 για τη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η επιστημονική ομάδα του climatebook.gr για την κλιματική αποτίμηση του 2024.
Tα στοιχεία των μετρήσεων
Το 2024 ήταν το πιο θερμό έτος στη χώρα μας από το 1991 με μέση ετήσια τιμή της θερμοκρασίας στους 16°C, με τη μέση μέγιστη θερμοκρασία σε όλες τις περιοχές να είναι υψηλότερη από τη μέση τιμή της κλιματικής περιόδου 1991-2020.
Όπως σημειώθηκε κατά την παρουσίαση των δεδομένων, τo 77% των ημερών του έτους κατέγραψε θετικές αποκλίσεις, καθιστώντας το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής ορατό σε όλες τις εποχές του χρόνου.
Ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, δρ Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, χαρακτήρισε την συμπεριφορά του καιρού για το 2024 "ακραία", καθώς οι αποκλίσεις θερμοκρασίας για όλη την Ελλάδα είναι στο +1,8 από τον μέσον όρο της κλιματικής περιόδου 1991-2020.
Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος και σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη μέση θερμοκρασία να ξεπερνάει κατά +1,6 βαθμούς τη μέση τιμή της προβιομηχανικής περιόδου (1850-1900). Πολύ σημαντική, ήταν και η αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στον πλανήτη, με τη μέση τιμή το 2024 να φθάνει τα 422.1 ppm, 2.9 ppm περισσότερα από την μέση τιμή του 2023.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους θερινούς μήνες του 2024 καθώς, όπως επισημάνθηκε, 85 από τις 92 ημέρες του καλοκαιριού του 2024 κατέγραψαν θερμοκρασίες με πολύ μεγάλες θετικές αποκλίσεις. Συγκεκριμένα ο Ιούνιος του 2024 ήταν ο θερμότερος των τελευταίων δεκαετιών με παρατεταμένες περιόδους υψηλών θερμοκρασιών που διήρκεσαν αρκετές ημέρες.
Αυξημένη η θερμική καταπόνηση
Αξιοσημείωτη, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η επιστημονική ομάδα, ήταν η έντονη θερμική καταπόνηση που παρουσιάστηκε σε πολλές πόλεις της χώρας. Μεταξύ των τριών μεγαλύτερων πόλεων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα) η Αθήνα παρουσίασε τις δυσμενέστερες συνθήκες.
"Το μεγάλο πρόβλημα των πόλεων είναι ότι παραμένουν ζεστές και το βράδυ. Παραμένουν όλο το 24ωρο σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα και σε δείκτες θερμοκρασίας και σε δείκτες δυσφορίας", σημείωσε ο κ. Λαγουβάρδος. Όπως είπε επρόκειτο για μία ακραία συμπεριφορά του καιρού ειδικά στις μεγάλες πόλεις προκαλώντας συνεχές θερμικό στρες στους κατοίκους των μεγάλων πόλεων, καθώς η θερμοκρασία παρέμενε πάνω από τους 29 βαθμούς για πολλά συνεχόμενα 24ωρα μέσα στον καύσωνα. "Επομένως δεν υπήρχε χρόνος ώστε ο ανθρώπινος οργανισμός να αισθανθεί μία ανακούφιση", τόνισε ο κ. Λαγουβάρδος, ενώ υπογράμμισε ότι ο Ιούνιος είχε "εξαιρετικά ακραία συμπεριφορά".
Από την πλευρά του το μέλος της επιστημονικής ομάδας του climatebook.gr, δρ Σταύρος Ντάφης επισήμανε ότι σε μεγάλες πόλεις της χώρας, πάνω από το 70% των ημερών του Ιουνίου παρουσίασαν ισχυρή ή και ακόμα μεγαλύτερη θερμική καταπόνηση με βάση το δείκτη UTCI.
Στην Αθήνα το 66,7% των ημερών κατατάσσονται σε πολύ ισχυρή θερμική καταπόνηση, ενώ υπολογίστηκε και μία ημέρα ακραίας θερμικής καταπόνησης.
Ο Μάιος και ο Νοέμβριος 2024 ήταν οι δύο ελαφρώς πιο ψυχροί μήνες, ενώ ο Φεβρουάριος και ο Ιούνιος 2024 ήταν ιδιαίτερα θερμοί μήνες όσον αφορά τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της επιστημονικής ομάδας οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις (+2.1 -2.3 βαθμοί Κελσίου) σημειώθηκαν σε περιοχές της Δυτικής και Βόρειας Ελλάδας και οι χαμηλότερες θετικές αποκλίσεις στην Κρήτη.
Τα ύψη των βροχοπτώσεων
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν το 2024, ήταν από τα πολύ ξηρά έτη των τελευταίων 30 ετών, αλλά όχι το ξηρότερο, καταλαμβάνοντας την 9η θέση, ενώ το ύψος βροχής στην Ελλάδα το 2024 ήταν σε αρκετές περιοχές χαμηλότερο από εκείνο που είχε καταγραφεί ως μέση τιμή κατά την κλιματική περίοδο 1991-2020.
Η θαλάσσια θερμοκρασία
Αναφορικά με τη θερμοκρασία των θαλασσών το 2024 ήταν το πιο θερμό έτος από το 1991, ξεπερνώντας τις τιμές του 2023. Η θερμοκρασία της θάλασσας ήταν σε όλα τα πελάγη υψηλότερη από την κλιματική τιμή της περιόδου 1991-2020. Ειδικά σε περιοχές του Βόρειου Αιγαίου και της Ρόδου, η θετική απόκλιση έφτασε τους +2.4 βαθμούς Κελσίου.
"Η θέρμανση του επιφανειακού στρώματος (0-200 μ) έφτασε ως τους +2 °C, και του ενδιάμεσου στρώματος (200-800 μ)τους +0.5-+1 °C έναντι της κλιματικής τιμής. Οι περιοχές όπου η θερμοκρασία εμφανίζεται ελάχιστα χαμηλότερη της κλιματικής τιμής εντοπίζονται σε μεμονωμένες περιοχές νότια και περιμετρικά της Κρήτης στα βαθύτερα στρώματα (800-4.000 μ), τα οποία ωστόσο, χαρακτηρίζονται στο σύνολό τους από θετικές αποκλίσεις ~+0.2 °C", σημείωσε η φυσικός- ωκεανογράφος στο Εργαστήριο Παράκτιας και Θαλάσσιας Έρευνας στο ΙΤΕ, δρ Σοφία Δαρμαράκη.
Η θερμοκρασία της θάλασσας ξεπέρασε ακόμη και τους 30°C τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2024 στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καστελόριζου, καθώς και σε περιοχές του Ιονίου, ενώ η χαμηλότερη θερμοκρασία, 12°C, σημειώθηκε στο Θρακικό Πέλαγος και στο Βόρειο Αιγαίο τον Μάρτιο του 2024.
Χιονοπτώσεις και δασικές πυρκαγιές
Οι ημέρες χιονοκάλυψης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας στη Βόρεια Ελλάδα και στην Πίνδο, κυμάνθηκαν κατά 30-35% κάτω από τη μέση τιμή της περιόδου 2005-2023. Την μέση τιμή υπερκάλυψαν οι συνολικές ημέρες χιονοκάλυψης για το 2024 μόνο σε μεγάλα υψόμετρα στα Λευκά Όρη της Κρήτης.
Σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές, σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας ο συνολικός αριθμός καμένων στρεμμάτων περιορίστηκε στα 420.000 στρέμματα, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της περιόδου 2006-2024 (503.000 στρέμματα), παρόλο που -όπως τονίστηκε στην παρουσίαση- ήταν μία "κακή μετεωρολογική χρονιά".
Η μεγαλύτερη σε έκταση ήταν η πυρκαγιά στην Πεντέλη τον Αύγουστο, η οποία εκτιμάται ότι έκαψε περίπου 104.000 στρέμματα.
Παρ' όλα αυτά, ο κ. Λαγουβάρδος υπογράμμισε δύο ποιοτικά χαρακτηριστικά που εντόπισαν. Το πρώτο, όπως είπε, είναι ότι οι πυρκαγιές ξεκίνησαν νωρίς, όπως η φωτιά στα Πιέρια όρη και το δεύτερο ότι πυρκαγιές εκδηλώθηκαν και αρκετά αργά μέσα στην αντιπυρική περίοδο, όπως αυτή στην Κορινθία στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Όπως σημείωσε η διευθύντρια Ερευνών του ΙΕΠΒΑ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, δρ Βασιλική Κοτρώνη η πρόκληση είναι "πώς να βρεθεί αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας, ώστε αυτά τα κλιματικά δεδομένα να αποτελέσουν κομμάτι της πολιτικής".
"Αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας πρέπει να καθοριστεί και να είναι συνεχής, γιατί αν αυτά τα κλιματικά δεδομένα δεν αποτελέσουν την πηγή της λήψης αποφάσεων για την προσαρμογή και την αποφυγή, τότε νομίζω ότι θα έχει χαθεί όλο το παιχνίδι. Δεν λέω ότι δεν γίνονται πράγματα, αλλά δεν γίνονται όσο πρέπει να γίνονται", επισήμανε.
www.worldenergynews.gr
