Ενέργεια & Αγορές

Κίνα: Επιδιώκει να εκτοπίσει την Rosatom από το Καζακστάν – Κούρσα για τον πρώτο αντιδραστήρα

Κίνα: Επιδιώκει να εκτοπίσει την Rosatom από το Καζακστάν – Κούρσα για τον πρώτο αντιδραστήρα
Οι αξιωματούχοι προβάλλουν την πυρηνική ενέργεια ως λύση «πράσινης ενέργειας», ικανή να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2060, σε ευθυγράμμιση με τις διεθνείς δεσμεύσεις του Καζακστάν
Η κούρσα για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού του Καζακστάν εντείνεται, καθώς η κινεζική εταιρεία China National Nuclear Corp. (CNNC) επιχειρεί να εκτοπίσει τη ρωσική Rosatom, η οποία μέχρι πρότινος φαινόταν να έχει εξασφαλίσει το προβάδισμα για το έργο.

Σύμφωνα με το Oil Price, ο επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πυρηνικής Ασφάλειας της Κίνας, Ντονγκ Μπάοτονγκ, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αστάνα και συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Καζακικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Αλμασαντάμ Σατκαλίεφ, για να προωθήσει την πρόταση της CNNC. 

Εκτός από την κατασκευή της μονάδας, η κινεζική πλευρά προτείνει να αναλάβει τη διαχείριση του κύκλου καυσίμου, αλλά και την ενίσχυση της επιστημονικής και τεχνικής υποδομής του Καζακστάν.

Η πρόταση του Πεκίνου φαίνεται να τυγχάνει «ειδικής προσοχής» από τις καζακικές αρχές, με το βασικό πλεονέκτημα να εντοπίζεται στο σημαντικά χαμηλότερο κόστος. 

Η CNNC εκτιμά ότι μπορεί να κατασκευάσει δύο αντιδραστήρες τύπου HPR-1000, συνολικής ισχύος 2,4 GW, με συνολικό κόστος περίπου 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αντιθέτως, τα κόστη που προκύπτουν από προτάσεις της Rosatom, καθώς και από εταιρείες της Νότιας Κορέας και της Γαλλίας, εκτιμώνται από τις καζακικές αρχές μεταξύ 12 και 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων

Ο πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ρομάν Σκλιάρ παραδέχτηκε πρόσφατα ότι το κόστος υλικών και υπηρεσιών βρίσκεται σε διαρκή άνοδο, γεγονός που προσδίδει επιπλέον δυναμική στην οικονομική πρόταση της Κίνας.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στις 28 Μαΐου, ο υφυπουργός Εξωτερικών Ρομάν Βασιλένκο δήλωσε πως η Αστάνα επιθυμεί τη συμμετοχή κοινοπραξιών από διάφορες χώρες στο εγχείρημα της πρώτης πυρηνικής μονάδας. 

Τόνισε, επίσης, ότι ο πρόεδρος Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάγεφ οραματίζεται την κατασκευή ενός πυρηνικού «στόλου», δηλαδή περισσότερων σταθμών στο μέλλον.

Το project έχει στρατηγική σημασία για το Καζακστάν, που φιλοδοξεί να διαφοροποιήσει το ενεργειακό του μείγμα και να ενισχύσει την ενεργειακή του ασφάλεια, αλλά και για την Κίνα, η οποία διεκδικεί ενεργά ρόλο-κλειδί σε μια περιοχή όπου η ρωσική επιρροή παρουσιάζει σημάδια κάμψης.

Ανεβαίνουν οι τόνοι για το πυρηνικό μέλλον του Καζακστάν – Απόφαση στα τέλη Ιουνίου, με την Κίνα να κερδίζει έδαφος

Η κούρσα για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού του Καζακστάν μπαίνει στην τελική ευθεία, με την Κίνα να ανεβάζει στροφές και τη Ρωσία να χάνει έδαφος. Αν και η απόφαση αναμενόταν ήδη από τα τέλη του 2022, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εξωτερικών Ρομάν Βασιλένκο, το χρονοδιάγραμμα έχει αναβληθεί επανειλημμένα. Όπως αποκάλυψε ο ίδιος, η τελική επιλογή αναμένεται στα τέλη Ιουνίου, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση.

Σε δηλώσεις του, ο Βασιλένκο άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να δημιουργηθούν διαφορετικά κονσόρτια για διαφορετικούς τύπους πυρηνικών μονάδων, στο πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου για την ανάπτυξη ενός ευρύτερου πυρηνικού δικτύου.

Η κατασκευή πυρηνικών σταθμών εγκρίθηκε από τον λαό μέσω δημοψηφίσματος τον Οκτώβριο του 2024, δίνοντας πολιτική νομιμοποίηση σε ένα σχέδιο-ορόσημο για το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Η πρώτη πυρηνική εγκατάσταση του Καζακστάν θα ανεγερθεί στην περιοχή Ζαμπίλ, στις όχθες της λίμνης Μπαλκάς, περίπου 500 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της οικονομικής πρωτεύουσας, Αλμάτι.

Σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση, οι πυρηνικές μονάδες κρίνονται απαραίτητες για την αντιμετώπιση ελλείψεων ενέργειας σε διάφορες περιφέρειες, τη μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές και τη σταθεροποίηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. 

Παράλληλα, οι αξιωματούχοι προβάλλουν την πυρηνική ενέργεια ως λύση «πράσινης ενέργειας», ικανή να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2060, σε ευθυγράμμιση με τις διεθνείς δεσμεύσεις του Καζακστάν.

Η τελευταία επίσημη επαφή μεταξύ Ρώσων αξιωματούχων πυρηνικής ενέργειας και της καζακικής πλευράς καταγράφηκε στα τέλη Ιανουαρίου. Έκτοτε, η Κίνα φαίνεται να έχει κινηθεί ταχύτερα και μεθοδικότερα. 

Στις 26 Μαΐου, ο επικεφαλής της κινεζικής Εθνικής Υπηρεσίας Πυρηνικής Ασφάλειας, Ντονγκ Μπάοτονγκ, συναντήθηκε στην Αστάνα με τους Καζάκους ομολόγους του για να ενισχύσει την πρόταση της CNNC. 

Είχε προηγηθεί, τον Μάρτιο, επίσημη συνάντηση του προέδρου Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάγεφ και ανώτατων αξιωματούχων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της CNNC, Σεν Γιανφέγκ.

Η Κίνα, με ελκυστική πρόταση κόστους και στρατηγική προσέγγιση, φαίνεται να διεκδικεί πλέον με αξιώσεις ένα project που μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες τόσο στον ενεργειακό χάρτη της Κεντρικής Ασίας όσο και στη γεωπολιτική επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή.

Καζακστάν: Σημάδια απομάκρυνσης από τη Ρωσία – Πιέσεις σε Rosatom για πώληση μεταλλευτικών συμμετοχών στην Κίνα

Εντείνονται οι ενδείξεις ότι η κυβέρνηση του Καζακστάν προσανατολίζεται στην κινεζική πρόταση για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της χώρας, καθώς, σύμφωνα με δημοσίευμα της γερμανικής Deutsche Welle, η Αστάνα άσκησε πιέσεις στη ρωσική Rosatom στα μέσα Δεκεμβρίου να αποχωρήσει από τις συμμετοχές της σε τρεις κοινοπραξίες εξόρυξης ουρανίου, προκειμένου αυτές να μεταβιβαστούν σε κινεζικές εταιρείες.

Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως στρατηγική αποστασιοποίησης από τη ρωσική πλευρά, εν μέσω των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία και της τοξικής διεθνούς εικόνας της Ρωσίας. 

Ο Καζάκος οικονομολόγος Αλμάς Τσούκιν, μιλώντας στην DW, εκτίμησε ότι η Rosatom θεωρείται πλέον «τοξική επένδυση» και ότι η παρουσία της στις κοινοπραξίες περιορίζει τις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των σχετικών έργων.

Πολυπαραγοντικά κριτήρια επιλογής

Παρ’ όλα αυτά, Καζάκοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι η απόφαση για την ανάθεση του έργου δεν βασίζεται αποκλειστικά στο κόστος, αλλά λαμβάνει υπόψη και την τεχνολογική αξιοπιστία και την περιβαλλοντική ασφάλεια κάθε πρότασης.

Η Καζακική Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (KAEA) ανακοίνωσε τη δημιουργία Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου, η οποία θα έχει την ευθύνη για τη συνεχή παρακολούθηση της λειτουργίας της πυρηνικής μονάδας και την εφαρμογή διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών, όπως ανέφερε ο πρόεδρός της, Αλμασαντάμ Σατκαλίεφ, στο Kursiv.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνει η Αστάνα για τη μελέτη της κινεζικής εμπειρίας σε ζητήματα πυρηνικής ασφάλειας και οικολογικής διαχείρισης υδάτων, τόσο κατά την κατασκευή όσο και κατά τη λειτουργία της μονάδας, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της KAEA.

Η συνεχής υποβάθμιση της ρωσικής εμπλοκής σε κρίσιμους τομείς της καζακικής πυρηνικής βιομηχανίας – από την εξόρυξη μέχρι την παραγωγή – συνιστά σαφή γεωπολιτική μετατόπιση. 

Το Καζακστάν, χωρίς να συγκρούεται ανοιχτά με τη Μόσχα, φαίνεται να επιδιώκει επανεξισορρόπηση σχέσεων υπέρ του Πεκίνου, ενός εταίρου με αυξανόμενη οικονομική και τεχνολογική επιρροή στην Κεντρική Ασία. 

Με την τελική απόφαση να πλησιάζει, το Πεκίνο φαντάζει πλέον ως φαβορί για ένα συμβόλαιο-ορόσημο, όχι μόνο ενεργειακά αλλά και γεωστρατηγικά.

Αποδυναμώνεται η Rosatom στο Καζακστάν – Αστάνα προσεγγίζει την Κίνα και στον τομέα της εξόρυξης ουρανίου

Τροφοδοτώντας περαιτέρω τις εικασίες ότι το Καζακστάν προσανατολίζεται στην κινεζική προσφορά για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της χώρας, δημοσίευμα της γερμανικής Deutsche Welle αποκάλυψε πως στα μέσα Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση της Αστάνα άσκησε πιέσεις στη ρωσική Rosatom να αποχωρήσει από τις συμμετοχές της σε τρεις εταιρείες εξόρυξης ουρανίου, μεταβιβάζοντάς τες σε κινεζικά συμφέροντα.

Η DW επικαλείται δηλώσεις του Καζάκου οικονομολόγου Αλμάς Τσούκιν, ο οποίος εκτιμά πως η Αστάνα επιδίωξε την αποχώρηση της Rosatom επειδή «η παρουσία της στον μεταλλευτικό όμιλο καθιστά το περιουσιακό στοιχείο τοξικό και περιορίζει τις δυνατότητες αξιοποίησής του», ως συνέπεια του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και των διεθνών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα.

Παρά τα σημάδια απομάκρυνσης από τη ρωσική πλευρά, Καζακστάνοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι η διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών για τον πυρηνικό σταθμό δεν βασίζεται αποκλειστικά στο οικονομικό σκέλος, αλλά λαμβάνει υπόψη και την τεχνολογική αξιοπιστία και την περιβαλλοντική ασφάλεια κάθε πρότασης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Καζακική Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε τη δημιουργία Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου, η οποία θα έχει την ευθύνη για τη συνεχή παρακολούθηση της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού και τη διασφάλιση της εφαρμογής διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών, όπως δήλωσε ο πρόεδρος της υπηρεσίας Αλμασαντάμ Σατκαλίεφ στο Kursiv.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκφράζεται από την καζακική πλευρά για τη μελέτη της κινεζικής εμπειρίας στην πυρηνική και υδρο-οικολογική ασφάλεια καθ’ όλη τη διάρκεια σχεδιασμού, κατασκευής και λειτουργίας του σταθμού, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση.

Η αυξανόμενη τεχνική συνεργασία και η σταδιακή εκτόπιση της Ρωσίας από κρίσιμους τομείς του πυρηνικού κλάδου στο Καζακστάν υπογραμμίζουν μια ευρύτερη στροφή της Αστάνα προς το Πεκίνο – όχι μόνο ως εταίρο τεχνολογικής εμπιστοσύνης, αλλά και ως στρατηγικό σύμμαχο στην Κεντρική Ασία της επόμενης ημέρας.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης