Η προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα για την περιβαλλοντική ισορροπία, τη δημόσια υγεία και την τοπική οικονομία. Μια τέτοια περιοχή είναι αυτή του Παλαιού Φαλήρου, που φιλοξενεί το ρέμα της Πικροδάφνης και τα λιβάδια ποσειδωνίας στον Σαρωνικό. Παρ’ όλα αυτά, η υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και η αδράνεια των Αρχών απειλούν την ίδια τη βιωσιμότητα αυτών των περιοχών.
Το δίκτυο αποχέτευσης
Το δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων στο Παλαιό Φάληρο, ιδιαίτερα στην περιοχή του ρέματος Πικροδάφνης, συλλέγει τόσο οικιακά λύματα όσο και όμβρια ύδατα, τα οποία καταλήγουν στον Σαρωνικό χωρίς επαρκή επεξεργασία. Σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων, η ικανότητα των αντλιοστασίων δεν επαρκεί, φρεάτια υπερχειλίζουν και μολυσμένα νερά χύνονται στους δρόμους, για να καταλήξουν τελικά στη θάλασσα.
Έτσι, το ρέμα της Πικροδάφνης, δέχεται απορροές επιβαρυμένες με υδρογονάνθρακες, βαρέα μέταλλα, τοξικά ιχνοστοιχεία και κάθε είδους απορρίμματα. Ωστόσο, αυτό το πρόβλημα παραμένει άλυτο επί δεκαετίες καθώς οι Αρχές απλώς μετακυλίουν τις ευθύνες μεταξύ δήμου και Περιφέρειας.
Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων
Η ευαισθητοποίηση των κατοίκων και η κινητοποίηση τοπικών συλλογικοτήτων είναι για αυτό τον λόγο κρίσιμες, αφού μέσα από συλλογική παρατήρηση, δημόσια πίεση και επιμονή, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ουσιαστική πολιτική παρέμβαση και θεσμική ευθύνη.
Το 2020, πραγματοποιήθηκε μια έρευνα πολιτών από τη «Γεωμυθική» και το Δίκτυο Πολιτών για τη Διάσωση του Ρέματος Πικροδάφνης που αποκάλυψε εκτεταμένη ρύπανση. Εντοπίστηκαν λιπαρές κηλίδες υδρογονανθράκων που οδηγούνταν στη θάλασσα μετά τις πρώτες βροχές, παράνομες συνδέσεις στο δίκτυο, φθαρμένοι αγωγοί και ανεπεξέργαστα λύματα. Ολα αυτά συνέβαλλαν σε μαζική μεταφορά ρυπογόνων ουσιών στον Σαρωνικό: έλαια, βαρέα μέταλλα και οργανικά φορτία μολύνουν την παράκτια ζώνη, με σοβαρές επιπτώσεις στη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Στο σημείο εκβολής στο Εδεμ, οι μετρήσεις και παρατηρήσεις κατέγραψαν άμεση ρύπανση: επιπλέοντες υδρογονάνθρακες, λευκός αφρός και έντονες ενδείξεις γαλακτωματοποίησης ελαίων και απορρυπαντικών. Το σημείο αυτό λειτουργεί ως αγωγός μικροβιολογικών και χημικών ρυπογόνων ουσιών, επιβαρύνοντας άμεσα τα λιβάδια ποσειδωνίας και τις βενθικές κοινότητες.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια των βροχοπτώσεων, χιλιάδες τέτοια απορρίμματα καταλήγουν στο νερό, επιδεινώνοντας τη χημική ρύπανση και συσσωρεύονται στα ιζήματα. Τα μικροπλαστικά, τέλος, φτάνουν στο ζωοπλαγκτόν και στις προνύμφες των ψαριών, διαταράσσοντας την τροφική αλυσίδα.
Η κρισιμότητα της κατάστασης
Παρά τις πιέσεις, η κατάσταση δείχνει να επιδεινώνεται. Το ρέμα Πικροδάφνης, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως φυσικός ρυθμιστής και χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μετατρέπεται σε δίαυλο τοξικών απορροών.
Η ζώνη αυτή, που φιλοξενεί λιβάδια ποσειδωνίας (posidonia oceanica) – από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Μεσογείου, βρίσκεται σε κίνδυνο καθώς η υποβάθμισή τους λόγω ρύπανσης έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις: μείωση αλιευτικών αποθεμάτων, απώλεια βιοποικιλότητας, διατάραξη των φυσικών φραγμάτων έναντι της διάβρωσης και των καιρικών φαινομένων. Η υποβάθμιση της Πικροδάφνης και της παράκτιας ζώνης του Παλαιού Φαλήρου δεν είναι ένα τοπικό πρόβλημα. Είναι ενδεικτικό της αδυναμίας του πολεοδομικού σχεδιασμού να συμβιβαστεί με τις ανάγκες της οικολογικής ισορροπίας, της ευθύνης των δημόσιων φορέων και της αναγκαιότητας για ενεργό, τεκμηριωμένο και αδιάλειπτο αγώνα των κατοίκων.
www.worldenergynews.gr
