Το φυσικό φαινόμενο της ανοδικής ροής, που συμβαίνει ετησίως στον Κόλπο του Παναμά, απέτυχε για πρώτη φορά στην ιστορία το 2025. Μια μελέτη με επικεφαλής επιστήμονες από το Ινστιτούτο Τροπικών Ερευνών Smithsonian (STRI) δείχνει ότι η εξασθένηση των ανέμων ήταν η αιτία αυτού του γεγονότος. Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει την επίδραση του κλίματος στις θεμελιώδεις ωκεάνιες διεργασίες και στις παράκτιες κοινότητες που εξαρτώνται από αυτές.
H κίνηση των νερών
Κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου στην Κεντρική Αμερική (γενικά μεταξύ Δεκεμβρίου και Απριλίου), οι βόρειοι αληγείς άνεμοι δημιουργούν ανοδικά φαινόμενα στα ωκεάνια νερά του Κόλπου του Παναμά. Η ανοδική ροή είναι μια διαδικασία που επιτρέπει σε κρύα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά νερά από τα βάθη του ωκεανού να ανέβουν στην επιφάνεια. Αυτή η δυναμική υποστηρίζει την εξαιρετικά παραγωγική αλιεία και βοηθά στην προστασία των κοραλλιογενών υφάλων από το θερμικό στρες. Χάρη σε αυτή την κίνηση του νερού, η θάλασσα κατά μήκος των παραλιών του Παναμά στον Ειρηνικό παραμένει πιο δροσερή κατά τη διάρκεια της «καλοκαιρινής» περιόδου διακοπών.
Επιστήμονες από το STRI έχουν μελετήσει αυτό το φαινόμενο και τα αρχεία τους δείχνουν ότι αυτή η εποχιακή ανοδική ροή, που συμβαίνει από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, είναι ένα σταθερό και προβλέψιμο χαρακτηριστικό του κόλπου για τουλάχιστον 40 χρόνια. Ωστόσο, ερευνητές κατέγραψαν πρόσφατα ότι το 2025, αυτή η ζωτική ωκεανογραφική διαδικασία δεν συνέβη για πρώτη φορά. Ως αποτέλεσμα, οι τυπικές μειώσεις της θερμοκρασίας και οι αιχμές στην παραγωγικότητα κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής του έτους μειώθηκαν.
Προβλήματα από την μείωση των ανέμων
Στο πρόσφατα δημοσιευμένο άρθρο στο περιοδικό PNAS, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μια σημαντική μείωση των ανέμων ήταν η αιτία αυτού του πρωτοφανούς γεγονότος, αποκαλύπτοντας πώς η κλιματική διαταραχή μπορεί να μεταβάλει γρήγορα τις θεμελιώδεις ωκεάνιες διεργασίες που έχουν στηρίξει τις παράκτιες αλιευτικές κοινότητες για χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί μια πιο ακριβής αιτία και οι πιθανές συνέπειές της για την αλιεία.
Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει την αυξανόμενη ευπάθεια των τροπικών συστημάτων ανοδικής ροής, τα οποία, παρά την τεράστια οικολογική και κοινωνικοοικονομική τους σημασία, παραμένουν ελάχιστα παρακολουθούμενα. Υπογραμμίζει επίσης την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης των δυνατοτήτων παρατήρησης και πρόβλεψης του ωκεανικού κλίματος στις τροπικές περιοχές του πλανήτη.
Αυτό το αποτέλεσμα σηματοδοτεί ένα από τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα της συνεργασίας μεταξύ του ερευνητικού σκάφους S/Y Eugen Seibold από το Ινστιτούτο Max Planck και του STRI.
www.worldenergynews.gr
