Το έργο σχεδιάστηκε για παραγωγή σχεδόν 20 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (υπό την προϋπόθεση ότι θα λειτουργούν και οι τρεις σχεδιασμένες μονάδες υγροποίησης), με βασικό προσανατολισμό την ασιατική αγορά
Το έργο Arctic LNG 2 της Ρωσίας μετατρέπεται ταχύτατα από ένα παγωμένο και υπό κυρώσεις ενεργειακό αδιέξοδο σε στρατηγική σανίδα σωτηρίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Κίνας.
Παρά τις πολυετείς καθυστερήσεις, τις δυτικές κυρώσεις και τα σοβαρά υλικοτεχνικά εμπόδια, το project άρχισε να παραδίδει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σε κινεζικούς τερματικούς σταθμούς μέσω της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής, σηματοδοτώντας μια καθοριστική μεταστροφή στις παγκόσμιες ροές ενέργειας και μια συνολική αλλαγή στο ενεργειακό παιχνίδι.
Το Arctic LNG 2 αποτελεί τη ναυαρχίδα της ρωσικής παραγωγής LNG στην Χερσόνησο Γκίνταν, στη Δυτική Σιβηρία, κατά μήκος της Θάλασσας Κάρα.
Το έργο σχεδιάστηκε για παραγωγή σχεδόν 20 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (υπό την προϋπόθεση ότι θα λειτουργούν και οι τρεις σχεδιασμένες μονάδες υγροποίησης), με βασικό προσανατολισμό την ασιατική αγορά.
Διαχειρίστρια εταιρεία είναι η Novatek (60%), μια ρωσική ιδιωτική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο, ενώ συμμετέχουν και διεθνείς εταίροι: η TotalEnergies (Γαλλία), οι κινεζικές CNPC και CNOOC, καθώς και μια ιαπωνική κοινοπραξία (Mitsui και JOGMEC), με 10% έκαστος.
Η κατασκευή υπέστη αλλεπάλληλες καθυστερήσεις, με την πρώτη γραμμή παραγωγής (Train 1) να τίθεται σε λειτουργία το 2024, σχεδόν τρία χρόνια μετά τον αρχικό προγραμματισμό.
Η δεύτερη γραμμή (Train 2) εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο, παρά τις τεχνικές δυσκολίες που προκάλεσε η απαγόρευση εξαγωγής δυτικής τεχνολογίας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Το συνολικό κόστος για το σύνολο του έργου είχε αρχικά εκτιμηθεί στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στο στόχαστρο των δυτικών
Το Arctic LNG 2 αποτέλεσε από την αρχή βασικό στόχο κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, καθώς η Δύση επιχείρησε να περιορίσει την ικανότητα της Μόσχας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω των ενεργειακών εξαγωγών.
Οι περιορισμοί είχαν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην εμπορική λειτουργία του έργου για περισσότερο από έναν χρόνο, με τα πρώτα φορτία να παραμένουν ακινητοποιημένα.
Ωστόσο, σε μια σημαντική ανατροπή, η Κίνα ξεκίνησε να παραλαμβάνει φορτία LNG στα τέλη Αυγούστου 2025 και οι παραδόσεις αυξήθηκαν γρήγορα: μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν ξεφορτώσει έξι φορτία.
Το καλοκαίρι το πρώτο φορτίο
Η πρώτη εισαγωγή ρωσικού LNG από το Arctic LNG 2 στην Κίνα πραγματοποιήθηκε στις 28 Αυγούστου, όταν το πλοίο Arctic Mulan μετέφερε 35.000 τόνους στο λιμάνι Beihai, έπειτα από μεταφόρτωση στη χερσόνησο Καμτσάτκα από το Christophe de Margerie.
Η παράδοση συνέπεσε χρονικά με συνάντηση των Προέδρων Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο της Συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO).
Τον Σεπτέμβριο, ακολούθησαν πέντε ακόμη φορτία των 75.000 τόνων το καθένα: Voskhod (6 Σεπτεμβρίου), Zarya (9 Σεπτεμβρίου), Iris (16 Σεπτεμβρίου) και Buran (20 Σεπτεμβρίου), ενώ ένα ακόμη μικρότερο φορτίο Arctic Mulan (35.000 τόνοι) έφτασε στις 22 του μήνα.
Ορισμένα δεξαμενόπλοια όπως τα Iris, Voskhod και Zarya είχαν φορτώσει στο Gydan ήδη από τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, αλλά παρέμεναν αγκυροβολημένα μέχρι να δοθεί το πολιτικό πράσινο φως από το Πεκίνο.
Συνολικά, 370.000 τόνοι LNG είχαν φτάσει στο Beihai μέσα σε έναν μήνα. Παράλληλα, το πλοίο La Perouse (75.000 τόνοι), που είχε αναχωρήσει στις 27 Αυγούστου, παρέμενε στα τέλη Σεπτεμβρίου ανοιχτά της Νότιας Αφρικής με πορεία προς την Κίνα.
Στις 22 Σεπτεμβρίου, το Christophe de Margerie ξεκίνησε φόρτωση από την ολοκαίνουργια δεύτερη γραμμή του Arctic LNG 2, υποδηλώνοντας τη συνέχιση της επέκτασης, παρά τις κυρώσεις.
Οι συνολικές εισαγωγές της Κίνας από το Arctic LNG 2 ξεπέρασαν ήδη τους 370.000 τόνους LNG από τα τέλη Αυγούστου, με τουλάχιστον 150.000 επιπλέον τόνους να αναμένονται σύντομα.
Η Κίνα έχει μετατραπεί με ταχύτητα από ανύπαρκτος αγοραστής σε μοναδικό και βασικό προορισμό του έργου.
Το κίνητρο για τη στροφή αυτή του Πεκίνου προς το υπό κυρώσεις ρωσικό LNG είναι κυρίως γεωπολιτικό.
Οι ραγδαία επιδεινούμενες σχέσεις ΗΠΑ–Κίνας μέσα στο 2025 έχουν οδηγήσει σε ένα νέο εμπορικό πόλεμο.
Η Ουάσινγκτον επανέφερε γενικευμένους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα (έως και 125%, με προσωρινή μείωση στο 10% στο πλαίσιο μιας εύθραυστης ανακωχής), ενώ το Πεκίνο απάντησε αυξάνοντας τους δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικού LNG στο 15%, αποκλείοντας ουσιαστικά τις ΗΠΑ από την κινεζική αγορά. Η αντιπαράθεση αυτή έχει εξαλείψει κάθε κίνητρο για την Κίνα να συμμορφωθεί με τις αμερικανικές κυρώσεις.
Το Πεκίνο χτυπάει την Ουάσινγκτον
Η Κίνα έχει σταθμίσει ότι η αμερικανική πολιτική επιβολής κυρώσεων παρουσιάζει ασυνέπεια. Παρότι η Ουάσινγκτον προειδοποιεί ρητά για «σοβαρούς κυρωτικούς κινδύνους», η επιβολή ποινών κατά της Κίνας παραμένει ήπια, με επικριτές εντός των ΗΠΑ να κατηγορούν την κυβέρνηση Τραμπ ότι «χαρίζει» στο Πεκίνο ελευθέρας.
Ταυτόχρονα, τα οικονομικά δεδομένα είναι δελεαστικά: με τους περισσότερους δυτικούς αγοραστές εκτός αγοράς, το ρωσικό LNG διατίθεται με έκπτωση, προσφέροντας στο Πεκίνο μακροπρόθεσμες προμήθειες υπό ευνοϊκούς όρους.
Επιπλέον, η Novatek, διαχειρίστρια του Arctic LNG 2, έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη μεταφορά του LNG έως τον τερματικό σταθμό Beihai με δικά της, υπό κυρώσεις, δεξαμενόπλοια, επωμιζόμενη το κόστος μεταφοράς, ασφάλισης και τους σχετικούς κυρωτικούς κινδύνους.
Κίνητρο για την Κίνα αποτελεί και η ίδια η συμμετοχή της στο έργο, καθώς οι κρατικές εταιρείες CNPC και CNOOC κατέχουν συνολικά το 20% του Arctic LNG 2, διασφαλίζοντας άμεσο κινεζικό συμφέρον για την επιτυχία της επένδυσης.
Η αναζωογόνηση των σινο-ρωσικών ενεργειακών σχέσεων ενισχύει τη δυναμική αυτή: μετά από χρόνια στασιμότητας, Ρωσία και Κίνα υπέγραψαν νομικά δεσμευτική συμφωνία για την κατασκευή του πολυαναμενόμενου αγωγού Power of Siberia 2 στις αρχές Σεπτεμβρίου – ένα έργο που μελετάται σχεδόν επί μία δεκαετία.
Ωστόσο, το εγχείρημα δεν είναι χωρίς ρίσκο. Η εισαγωγή LNG από το υπό κυρώσεις Arctic LNG 2 εκθέτει την κινεζική PipeChina σε σοβαρούς κινδύνους δευτερογενών κυρώσεων από τις ΗΠΑ – όπως αποκλεισμό από συναλλαγές σε δολάρια, απώλεια πρόσβασης στις διεθνείς χρηματαγορές ή αποκλεισμό από αμερικανική τεχνολογία.
Η ευρωπαϊκή διάσταση θεωρείται πλέον αμελητέα: μετά την αποχώρηση της TotalEnergies (που κατέχει 10% και έχει επικαλεστεί ανωτέρα βία χωρίς να αποποιηθεί τη μετοχική της θέση), η Ευρώπη ουσιαστικά αποσύρθηκε από το έργο.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ασφαλιστές δεν υποστηρίζουν πλέον το Arctic LNG 2, η διαδρομή παράκαμψης αποφεύγει τα ευρωπαϊκά ύδατα και ο τελικός καταναλωτής είναι αποκλειστικά στην Ασία – γεγονός που καθιστά τις ευρωπαϊκές κυρώσεις χωρίς πρακτικό αντίκτυπο.
Η κύρια «ασπίδα» της PipeChina είναι το γεγονός ότι η Novatek χειρίζεται τις θαλάσσιες μεταφορές με δικό της στόλο, απαλλάσσοντας τις κινεζικές εταιρείες από εμπλοκή σε ζητήματα πλοίων, ασφάλισης ή χρηματοδότησης σε δολάρια.
Αυτό περιορίζει την άμεση έκθεση σε δυτικούς παρόχους υπηρεσιών, χωρίς όμως να εξαλείφει τους κινδύνους.
Εάν η PipeChina κατονομαστεί ρητά σε κυρωτικές οδηγίες, μπορεί να αντιμετωπίσει μακροχρόνια προβλήματα σε θέματα χρηματοδότησης ή τεχνολογίας. Η στάση της εταιρείας αντανακλά αυτή τη σύνεση: έχει ορίσει αποκλειστικά τον τερματικό σταθμό Beihai για να υποδέχεται φορτία από το Arctic LNG 2, επιδιώκοντας να περιορίσει τυχόν επιπτώσεις σε μια και μόνο εγκατάσταση.
«Σωσίβιο» για το ρωσικό αέριο η Κίνα
Η διαδρομή μεταφοράς του LNG είναι στρατηγικής σημασίας. Η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR), η αρκτική οδός που διασχίζει τα βόρεια παράλια της Ρωσίας από τη Θάλασσα Μπάρεντς έως τα στενά του Μπέρινγκ, αποτελεί σωσίβιο εξαγωγών για το Arctic LNG 2.
Πλοία με ενισχυμένη αντοχή στον πάγο φορτώνουν αέριο στο Gydan και πλέουν προς ανατολάς μέσω της NSR προς την Ασία ή επιλέγουν τον μακρύτερο δρόμο γύρω από την Ευρώπη και την Αφρική.
Σε σύγκριση με τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, η NSR μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ταξιδιού προς τις ασιατικές αγορές έως και κατά 45–50%, περιορίζοντας τον χρόνο από 35–40 ημέρες σε μόλις 20–25 ημέρες κατά τους θερινούς μήνες.
Η αποδοτικότητα αυτή καθιστά τις ρωσικές εξαγωγές LNG ανταγωνιστικές, παρά τις κυρώσεις και τις δυσκολίες.
Για την Κίνα, η NSR συνιστά τόσο στρατηγική ευκαιρία όσο και υπολογισμένο ρίσκο. Η αρκτική διαδρομή φέρνει το ρωσικό LNG εγγύτερα σε σταθμούς όπως το Beihai, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποιώντας τις οδούς εφοδιασμού, μακριά από στενά στρατηγικά σημεία όπως τα Στενά της Μαλάκκας.
Η Κίνα προωθεί εδώ και καιρό το σχέδιο του «Πολικού Δρόμου του Μεταξιού» και η υιοθέτηση φορτίων μέσω NSR ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική ένταξης της Αρκτικής στον ευρύτερο σχεδιασμό της Πρωτοβουλίας «Ζώνη και Δρόμος» (BRI).
Καθοριστικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι η NSR διατρέχει αποκλειστικά ρωσικά χωρικά ύδατα. Έτσι, τα πλοία δεν χρειάζεται να διασχίσουν χωρικά ύδατα άλλων κρατών, αποφεύγοντας πιθανά λιμενικά εμπόδια ή στρατιωτικά σημεία ελέγχου.
Η διαφορά είναι εμφανής: το Buran ολοκλήρωσε το δρομολόγιο Gydan–Beihai μέσω NSR σε μόλις 24 ημέρες, ενώ το La Perouse, που αναχώρησε στις 27 Αυγούστου και επέλεξε την πορεία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, θα χρειαστεί σχεδόν έναν μήνα επιπλέον.
Βέβαια, η NSR εξαρτάται έντονα από τις εποχικές συνθήκες πλεύσης και τη διαθεσιμότητα του ρωσικού στόλου παγοθραυστικών.
Ωστόσο, στην περίπτωση των Arc7 πλοίων — ειδικών δεξαμενοπλοίων σχεδιασμένων για αρκτικές συνθήκες — δεν υπάρχει πρακτικός περιορισμός: μπορούν να επιχειρούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ακόμη και σε θαλάσσιες περιοχές με παγετώδεις συνθήκες.
Η δυνατότητα της Novatek να παραδίδει LNG καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους εξαρτάται από τον στόλο των ειδικά σχεδιασμένων Arc7 LNG carriers, με ενισχυμένα κύτη για πλοήγηση στον πάγο.
Η εταιρεία και οι εταίροι της έχουν παραγγείλει 15 τέτοια πλοία από τα ναυπηγεία Zvezda, αποκλειστικά για τις ανάγκες του Arctic LNG 2. Μέχρι στιγμής, μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών είναι σε λειτουργία ή κοντά στην παράδοση.
Το Aleksey Kosygin, με εκτιμώμενη μεταφορική ικανότητα περίπου 73.000 τόνων LNG, είναι το πρώτο παγοθραυστικό Arc7 που κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου στη Ρωσία και προορίζεται για λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατά μήκος της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής (NSR).
Το πλοίο βρίσκεται ήδη σε δοκιμαστικά πλεύσης και αναμένεται να ενταχθεί στον στόλο του Arctic LNG 2 έως το τέλος του 2025.
Η ένταξή του θα σηματοδοτήσει ορόσημο για τη ρωσική ναυπηγική βιομηχανία, η οποία πασχίζει να υποκαταστήσει τα Arc7 που κατασκευάζονταν στη Νότια Κορέα, καθώς οι δυτικές κυρώσεις απέκοψαν την πρόσβαση στα κορεατικά ναυπηγεία και στην κρίσιμη ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Το Sergei Witte είναι το δεύτερο Arc7 δεξαμενόπλοιο που κατασκευάζεται στα ρωσικά ναυπηγεία Zvezda, με ολική χωρητικότητα περίπου 75.000 τόνων.
Έχει ήδη κινηθεί αυτόνομα εντός του λιμανιού του ναυπηγείου, κάτι που υποδηλώνει ότι η κατασκευή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί πότε θα τεθεί πλήρως σε επιχειρησιακή λειτουργία, είναι πιθανό να προστεθεί στον στόλο του Arctic LNG 2 μέσα στο 2026, αποτελώντας το δεύτερο ρωσικής κατασκευής Arc7 μετά το Kosygin.
Αυτή τη στιγμή, το μόνο Arc7 πλοίο που λειτουργεί για λογαριασμό του Arctic LNG 2 είναι το Christophe de Margerie, κατασκευασμένο το 2016 στη Νότια Κορέα και αρχικά αφιερωμένο στο έργο Yamal LNG.
Με την Κίνα να αναδεικνύεται σε μοναδικό αγοραστή των φορτίων Arctic LNG 2 από τον Αύγουστο του 2025, η Novatek ανέθεσε στο Margerie την υποστήριξη αυτών των παραδόσεων, εν αναμονή της ολοκλήρωσης του νέου στόλου Arc7 που κατασκευάζεται στα Zvezda.
Εν τη απουσία άλλων Arc7 πλοίων, η Novatek έχει βασιστεί σε ομάδα πλοίων υπό κυρώσεις, όπως τα Buran, Zarya, Voskhod και Iris. Αυτά διαθέτουν ενισχυμένο κύτος πάγου (κλάση Arc4) και μπορούν να πλοηγηθούν σε περιορισμένες παγοκαλυμμένες συνθήκες, όμως δεν είναι κατάλληλα για ανεξάρτητη πλοήγηση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στην Αρκτική.
Η επιχειρησιακή τους χρήση περιορίζεται στη θερινή περίοδο πλεύσης της NSR (Απρίλιος–Οκτώβριος), όταν οι συνθήκες πάγου είναι ηπιότερες. Εκτός αυτής της περιόδου, η ασφαλής διέλευση δεν είναι εφικτή χωρίς παγοθραυστική υποστήριξη, γεγονός που τα καθιστά προσωρινή λύση έως την παραλαβή των νέων Arc7.
Η προοπτική του έργου παρουσιάζει μικτή εικόνα. Με την έναρξη λειτουργίας της δεύτερης μονάδας παραγωγής (Train 2), η ονομαστική δυναμικότητα του Arctic LNG 2 αυξήθηκε σημαντικά.
Κάθε μονάδα έχει σχεδιαστεί να παράγει περίπου 6,6 εκατομμύρια τόνους LNG ετησίως, πράγμα που σημαίνει ότι η συνολική θεωρητική δυναμικότητα με δύο μονάδες σε λειτουργία φτάνει τα 13,2 Mtpa.
Η έναρξη του Train 2 εξαλείφει ένα σημαντικό παραγωγικό «μπουκάλι», επιτρέποντας την αύξηση των προσφερόμενων ποσοτήτων LNG στους Κινέζους αγοραστές — υπό την προϋπόθεση ότι οι μεταφορικές και εμπορικές διαδικασίες θα μπορούν να συμβαδίσουν.
Το κομμάτι της ναυτιλίας, ωστόσο, παραμένει το αδύναμο σημείο του έργου. Η έλλειψη πλοίων Arc7 είναι το βασικότερο εμπόδιο για τις εξαγωγές LNG καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, περιορίζοντας τις παραδόσεις προς ανατολάς, ακόμα κι όταν η παραγωγική ικανότητα αυξάνεται.
Τον Σεπτέμβριο, η Κίνα εισήγαγε περίπου 325.000 τόνους LNG από το Arctic LNG 2, διευκολυνόμενη από το γεγονός ότι τρία δεξαμενόπλοια είχαν φορτώσει ήδη από τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, αλλά τους επετράπη να αποπλεύσουν μόλις αργότερα.
Με βάση την παρούσα διαθεσιμότητα πλοίων — και μόλις ένα επιχειρησιακό Arc7 — η Novatek μπορεί ρεαλιστικά να διαχειριστεί περίπου τρία φορτία τον μήνα, ή περίπου 1 εκατομμύριο τόνους LNG μέχρι τα τέλη του 2025.
Η διατήρηση αυτού του ρυθμού το 2026 θα συνεπαγόταν ετήσιο όγκο εξαγωγών περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνους — σημαντικά χαμηλότερα από τις ονομαστικές δυνατότητες του έργου.
Η μελλοντική επιχειρησιακή απόδοση του Arctic LNG 2 εξαρτάται άμεσα από την ταχύτητα με την οποία η Ρωσία θα καταφέρει να παραδώσει και να εντάξει στον στόλο της τα υπό κατασκευή Arc7 πλοία.
Μέχρι τότε, η μεταφορική ικανότητα θα παραμείνει ο κύριος περιοριστικός παράγοντας σε ένα έργο που παρά την τεχνική πρόοδο και την κινεζική στήριξη, παλεύει με τα πρακτικά όρια της ναυτιλίας στην Αρκτική.
www.worldenergynews.gr
Παρά τις πολυετείς καθυστερήσεις, τις δυτικές κυρώσεις και τα σοβαρά υλικοτεχνικά εμπόδια, το project άρχισε να παραδίδει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σε κινεζικούς τερματικούς σταθμούς μέσω της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής, σηματοδοτώντας μια καθοριστική μεταστροφή στις παγκόσμιες ροές ενέργειας και μια συνολική αλλαγή στο ενεργειακό παιχνίδι.
Το Arctic LNG 2 αποτελεί τη ναυαρχίδα της ρωσικής παραγωγής LNG στην Χερσόνησο Γκίνταν, στη Δυτική Σιβηρία, κατά μήκος της Θάλασσας Κάρα.
Το έργο σχεδιάστηκε για παραγωγή σχεδόν 20 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (υπό την προϋπόθεση ότι θα λειτουργούν και οι τρεις σχεδιασμένες μονάδες υγροποίησης), με βασικό προσανατολισμό την ασιατική αγορά.
Διαχειρίστρια εταιρεία είναι η Novatek (60%), μια ρωσική ιδιωτική εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο, ενώ συμμετέχουν και διεθνείς εταίροι: η TotalEnergies (Γαλλία), οι κινεζικές CNPC και CNOOC, καθώς και μια ιαπωνική κοινοπραξία (Mitsui και JOGMEC), με 10% έκαστος.
Η κατασκευή υπέστη αλλεπάλληλες καθυστερήσεις, με την πρώτη γραμμή παραγωγής (Train 1) να τίθεται σε λειτουργία το 2024, σχεδόν τρία χρόνια μετά τον αρχικό προγραμματισμό.
Η δεύτερη γραμμή (Train 2) εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο, παρά τις τεχνικές δυσκολίες που προκάλεσε η απαγόρευση εξαγωγής δυτικής τεχνολογίας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Το συνολικό κόστος για το σύνολο του έργου είχε αρχικά εκτιμηθεί στα 25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στο στόχαστρο των δυτικών
Το Arctic LNG 2 αποτέλεσε από την αρχή βασικό στόχο κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, καθώς η Δύση επιχείρησε να περιορίσει την ικανότητα της Μόσχας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσω των ενεργειακών εξαγωγών.
Οι περιορισμοί είχαν ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην εμπορική λειτουργία του έργου για περισσότερο από έναν χρόνο, με τα πρώτα φορτία να παραμένουν ακινητοποιημένα.
Ωστόσο, σε μια σημαντική ανατροπή, η Κίνα ξεκίνησε να παραλαμβάνει φορτία LNG στα τέλη Αυγούστου 2025 και οι παραδόσεις αυξήθηκαν γρήγορα: μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν ξεφορτώσει έξι φορτία.
Το καλοκαίρι το πρώτο φορτίο
Η πρώτη εισαγωγή ρωσικού LNG από το Arctic LNG 2 στην Κίνα πραγματοποιήθηκε στις 28 Αυγούστου, όταν το πλοίο Arctic Mulan μετέφερε 35.000 τόνους στο λιμάνι Beihai, έπειτα από μεταφόρτωση στη χερσόνησο Καμτσάτκα από το Christophe de Margerie.
Η παράδοση συνέπεσε χρονικά με συνάντηση των Προέδρων Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο της Συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO).
Τον Σεπτέμβριο, ακολούθησαν πέντε ακόμη φορτία των 75.000 τόνων το καθένα: Voskhod (6 Σεπτεμβρίου), Zarya (9 Σεπτεμβρίου), Iris (16 Σεπτεμβρίου) και Buran (20 Σεπτεμβρίου), ενώ ένα ακόμη μικρότερο φορτίο Arctic Mulan (35.000 τόνοι) έφτασε στις 22 του μήνα.
Ορισμένα δεξαμενόπλοια όπως τα Iris, Voskhod και Zarya είχαν φορτώσει στο Gydan ήδη από τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, αλλά παρέμεναν αγκυροβολημένα μέχρι να δοθεί το πολιτικό πράσινο φως από το Πεκίνο.
Συνολικά, 370.000 τόνοι LNG είχαν φτάσει στο Beihai μέσα σε έναν μήνα. Παράλληλα, το πλοίο La Perouse (75.000 τόνοι), που είχε αναχωρήσει στις 27 Αυγούστου, παρέμενε στα τέλη Σεπτεμβρίου ανοιχτά της Νότιας Αφρικής με πορεία προς την Κίνα.
Στις 22 Σεπτεμβρίου, το Christophe de Margerie ξεκίνησε φόρτωση από την ολοκαίνουργια δεύτερη γραμμή του Arctic LNG 2, υποδηλώνοντας τη συνέχιση της επέκτασης, παρά τις κυρώσεις.
Οι συνολικές εισαγωγές της Κίνας από το Arctic LNG 2 ξεπέρασαν ήδη τους 370.000 τόνους LNG από τα τέλη Αυγούστου, με τουλάχιστον 150.000 επιπλέον τόνους να αναμένονται σύντομα.
Η Κίνα έχει μετατραπεί με ταχύτητα από ανύπαρκτος αγοραστής σε μοναδικό και βασικό προορισμό του έργου.
Το κίνητρο για τη στροφή αυτή του Πεκίνου προς το υπό κυρώσεις ρωσικό LNG είναι κυρίως γεωπολιτικό.
Οι ραγδαία επιδεινούμενες σχέσεις ΗΠΑ–Κίνας μέσα στο 2025 έχουν οδηγήσει σε ένα νέο εμπορικό πόλεμο.
Η Ουάσινγκτον επανέφερε γενικευμένους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα (έως και 125%, με προσωρινή μείωση στο 10% στο πλαίσιο μιας εύθραυστης ανακωχής), ενώ το Πεκίνο απάντησε αυξάνοντας τους δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικού LNG στο 15%, αποκλείοντας ουσιαστικά τις ΗΠΑ από την κινεζική αγορά. Η αντιπαράθεση αυτή έχει εξαλείψει κάθε κίνητρο για την Κίνα να συμμορφωθεί με τις αμερικανικές κυρώσεις.
Το Πεκίνο χτυπάει την Ουάσινγκτον
Η Κίνα έχει σταθμίσει ότι η αμερικανική πολιτική επιβολής κυρώσεων παρουσιάζει ασυνέπεια. Παρότι η Ουάσινγκτον προειδοποιεί ρητά για «σοβαρούς κυρωτικούς κινδύνους», η επιβολή ποινών κατά της Κίνας παραμένει ήπια, με επικριτές εντός των ΗΠΑ να κατηγορούν την κυβέρνηση Τραμπ ότι «χαρίζει» στο Πεκίνο ελευθέρας.
Ταυτόχρονα, τα οικονομικά δεδομένα είναι δελεαστικά: με τους περισσότερους δυτικούς αγοραστές εκτός αγοράς, το ρωσικό LNG διατίθεται με έκπτωση, προσφέροντας στο Πεκίνο μακροπρόθεσμες προμήθειες υπό ευνοϊκούς όρους.
Επιπλέον, η Novatek, διαχειρίστρια του Arctic LNG 2, έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη μεταφορά του LNG έως τον τερματικό σταθμό Beihai με δικά της, υπό κυρώσεις, δεξαμενόπλοια, επωμιζόμενη το κόστος μεταφοράς, ασφάλισης και τους σχετικούς κυρωτικούς κινδύνους.
Κίνητρο για την Κίνα αποτελεί και η ίδια η συμμετοχή της στο έργο, καθώς οι κρατικές εταιρείες CNPC και CNOOC κατέχουν συνολικά το 20% του Arctic LNG 2, διασφαλίζοντας άμεσο κινεζικό συμφέρον για την επιτυχία της επένδυσης.
Η αναζωογόνηση των σινο-ρωσικών ενεργειακών σχέσεων ενισχύει τη δυναμική αυτή: μετά από χρόνια στασιμότητας, Ρωσία και Κίνα υπέγραψαν νομικά δεσμευτική συμφωνία για την κατασκευή του πολυαναμενόμενου αγωγού Power of Siberia 2 στις αρχές Σεπτεμβρίου – ένα έργο που μελετάται σχεδόν επί μία δεκαετία.
Ωστόσο, το εγχείρημα δεν είναι χωρίς ρίσκο. Η εισαγωγή LNG από το υπό κυρώσεις Arctic LNG 2 εκθέτει την κινεζική PipeChina σε σοβαρούς κινδύνους δευτερογενών κυρώσεων από τις ΗΠΑ – όπως αποκλεισμό από συναλλαγές σε δολάρια, απώλεια πρόσβασης στις διεθνείς χρηματαγορές ή αποκλεισμό από αμερικανική τεχνολογία.
Η ευρωπαϊκή διάσταση θεωρείται πλέον αμελητέα: μετά την αποχώρηση της TotalEnergies (που κατέχει 10% και έχει επικαλεστεί ανωτέρα βία χωρίς να αποποιηθεί τη μετοχική της θέση), η Ευρώπη ουσιαστικά αποσύρθηκε από το έργο.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ασφαλιστές δεν υποστηρίζουν πλέον το Arctic LNG 2, η διαδρομή παράκαμψης αποφεύγει τα ευρωπαϊκά ύδατα και ο τελικός καταναλωτής είναι αποκλειστικά στην Ασία – γεγονός που καθιστά τις ευρωπαϊκές κυρώσεις χωρίς πρακτικό αντίκτυπο.
Η κύρια «ασπίδα» της PipeChina είναι το γεγονός ότι η Novatek χειρίζεται τις θαλάσσιες μεταφορές με δικό της στόλο, απαλλάσσοντας τις κινεζικές εταιρείες από εμπλοκή σε ζητήματα πλοίων, ασφάλισης ή χρηματοδότησης σε δολάρια.
Αυτό περιορίζει την άμεση έκθεση σε δυτικούς παρόχους υπηρεσιών, χωρίς όμως να εξαλείφει τους κινδύνους.
Εάν η PipeChina κατονομαστεί ρητά σε κυρωτικές οδηγίες, μπορεί να αντιμετωπίσει μακροχρόνια προβλήματα σε θέματα χρηματοδότησης ή τεχνολογίας. Η στάση της εταιρείας αντανακλά αυτή τη σύνεση: έχει ορίσει αποκλειστικά τον τερματικό σταθμό Beihai για να υποδέχεται φορτία από το Arctic LNG 2, επιδιώκοντας να περιορίσει τυχόν επιπτώσεις σε μια και μόνο εγκατάσταση.
«Σωσίβιο» για το ρωσικό αέριο η Κίνα
Η διαδρομή μεταφοράς του LNG είναι στρατηγικής σημασίας. Η Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή (NSR), η αρκτική οδός που διασχίζει τα βόρεια παράλια της Ρωσίας από τη Θάλασσα Μπάρεντς έως τα στενά του Μπέρινγκ, αποτελεί σωσίβιο εξαγωγών για το Arctic LNG 2.
Πλοία με ενισχυμένη αντοχή στον πάγο φορτώνουν αέριο στο Gydan και πλέουν προς ανατολάς μέσω της NSR προς την Ασία ή επιλέγουν τον μακρύτερο δρόμο γύρω από την Ευρώπη και την Αφρική.
Σε σύγκριση με τη διαδρομή μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, η NSR μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ταξιδιού προς τις ασιατικές αγορές έως και κατά 45–50%, περιορίζοντας τον χρόνο από 35–40 ημέρες σε μόλις 20–25 ημέρες κατά τους θερινούς μήνες.
Η αποδοτικότητα αυτή καθιστά τις ρωσικές εξαγωγές LNG ανταγωνιστικές, παρά τις κυρώσεις και τις δυσκολίες.
Για την Κίνα, η NSR συνιστά τόσο στρατηγική ευκαιρία όσο και υπολογισμένο ρίσκο. Η αρκτική διαδρομή φέρνει το ρωσικό LNG εγγύτερα σε σταθμούς όπως το Beihai, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποιώντας τις οδούς εφοδιασμού, μακριά από στενά στρατηγικά σημεία όπως τα Στενά της Μαλάκκας.
Η Κίνα προωθεί εδώ και καιρό το σχέδιο του «Πολικού Δρόμου του Μεταξιού» και η υιοθέτηση φορτίων μέσω NSR ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική ένταξης της Αρκτικής στον ευρύτερο σχεδιασμό της Πρωτοβουλίας «Ζώνη και Δρόμος» (BRI).
Καθοριστικό στοιχείο είναι το γεγονός ότι η NSR διατρέχει αποκλειστικά ρωσικά χωρικά ύδατα. Έτσι, τα πλοία δεν χρειάζεται να διασχίσουν χωρικά ύδατα άλλων κρατών, αποφεύγοντας πιθανά λιμενικά εμπόδια ή στρατιωτικά σημεία ελέγχου.
Η διαφορά είναι εμφανής: το Buran ολοκλήρωσε το δρομολόγιο Gydan–Beihai μέσω NSR σε μόλις 24 ημέρες, ενώ το La Perouse, που αναχώρησε στις 27 Αυγούστου και επέλεξε την πορεία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, θα χρειαστεί σχεδόν έναν μήνα επιπλέον.
Βέβαια, η NSR εξαρτάται έντονα από τις εποχικές συνθήκες πλεύσης και τη διαθεσιμότητα του ρωσικού στόλου παγοθραυστικών.
Ωστόσο, στην περίπτωση των Arc7 πλοίων — ειδικών δεξαμενοπλοίων σχεδιασμένων για αρκτικές συνθήκες — δεν υπάρχει πρακτικός περιορισμός: μπορούν να επιχειρούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ακόμη και σε θαλάσσιες περιοχές με παγετώδεις συνθήκες.
Η δυνατότητα της Novatek να παραδίδει LNG καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους εξαρτάται από τον στόλο των ειδικά σχεδιασμένων Arc7 LNG carriers, με ενισχυμένα κύτη για πλοήγηση στον πάγο.
Η εταιρεία και οι εταίροι της έχουν παραγγείλει 15 τέτοια πλοία από τα ναυπηγεία Zvezda, αποκλειστικά για τις ανάγκες του Arctic LNG 2. Μέχρι στιγμής, μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών είναι σε λειτουργία ή κοντά στην παράδοση.
Το Aleksey Kosygin, με εκτιμώμενη μεταφορική ικανότητα περίπου 73.000 τόνων LNG, είναι το πρώτο παγοθραυστικό Arc7 που κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου στη Ρωσία και προορίζεται για λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κατά μήκος της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής (NSR).
Το πλοίο βρίσκεται ήδη σε δοκιμαστικά πλεύσης και αναμένεται να ενταχθεί στον στόλο του Arctic LNG 2 έως το τέλος του 2025.
Η ένταξή του θα σηματοδοτήσει ορόσημο για τη ρωσική ναυπηγική βιομηχανία, η οποία πασχίζει να υποκαταστήσει τα Arc7 που κατασκευάζονταν στη Νότια Κορέα, καθώς οι δυτικές κυρώσεις απέκοψαν την πρόσβαση στα κορεατικά ναυπηγεία και στην κρίσιμη ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Το Sergei Witte είναι το δεύτερο Arc7 δεξαμενόπλοιο που κατασκευάζεται στα ρωσικά ναυπηγεία Zvezda, με ολική χωρητικότητα περίπου 75.000 τόνων.
Έχει ήδη κινηθεί αυτόνομα εντός του λιμανιού του ναυπηγείου, κάτι που υποδηλώνει ότι η κατασκευή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί πότε θα τεθεί πλήρως σε επιχειρησιακή λειτουργία, είναι πιθανό να προστεθεί στον στόλο του Arctic LNG 2 μέσα στο 2026, αποτελώντας το δεύτερο ρωσικής κατασκευής Arc7 μετά το Kosygin.
Αυτή τη στιγμή, το μόνο Arc7 πλοίο που λειτουργεί για λογαριασμό του Arctic LNG 2 είναι το Christophe de Margerie, κατασκευασμένο το 2016 στη Νότια Κορέα και αρχικά αφιερωμένο στο έργο Yamal LNG.
Με την Κίνα να αναδεικνύεται σε μοναδικό αγοραστή των φορτίων Arctic LNG 2 από τον Αύγουστο του 2025, η Novatek ανέθεσε στο Margerie την υποστήριξη αυτών των παραδόσεων, εν αναμονή της ολοκλήρωσης του νέου στόλου Arc7 που κατασκευάζεται στα Zvezda.
Εν τη απουσία άλλων Arc7 πλοίων, η Novatek έχει βασιστεί σε ομάδα πλοίων υπό κυρώσεις, όπως τα Buran, Zarya, Voskhod και Iris. Αυτά διαθέτουν ενισχυμένο κύτος πάγου (κλάση Arc4) και μπορούν να πλοηγηθούν σε περιορισμένες παγοκαλυμμένες συνθήκες, όμως δεν είναι κατάλληλα για ανεξάρτητη πλοήγηση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στην Αρκτική.
Η επιχειρησιακή τους χρήση περιορίζεται στη θερινή περίοδο πλεύσης της NSR (Απρίλιος–Οκτώβριος), όταν οι συνθήκες πάγου είναι ηπιότερες. Εκτός αυτής της περιόδου, η ασφαλής διέλευση δεν είναι εφικτή χωρίς παγοθραυστική υποστήριξη, γεγονός που τα καθιστά προσωρινή λύση έως την παραλαβή των νέων Arc7.
Η προοπτική του έργου παρουσιάζει μικτή εικόνα. Με την έναρξη λειτουργίας της δεύτερης μονάδας παραγωγής (Train 2), η ονομαστική δυναμικότητα του Arctic LNG 2 αυξήθηκε σημαντικά.
Κάθε μονάδα έχει σχεδιαστεί να παράγει περίπου 6,6 εκατομμύρια τόνους LNG ετησίως, πράγμα που σημαίνει ότι η συνολική θεωρητική δυναμικότητα με δύο μονάδες σε λειτουργία φτάνει τα 13,2 Mtpa.
Η έναρξη του Train 2 εξαλείφει ένα σημαντικό παραγωγικό «μπουκάλι», επιτρέποντας την αύξηση των προσφερόμενων ποσοτήτων LNG στους Κινέζους αγοραστές — υπό την προϋπόθεση ότι οι μεταφορικές και εμπορικές διαδικασίες θα μπορούν να συμβαδίσουν.
Το κομμάτι της ναυτιλίας, ωστόσο, παραμένει το αδύναμο σημείο του έργου. Η έλλειψη πλοίων Arc7 είναι το βασικότερο εμπόδιο για τις εξαγωγές LNG καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, περιορίζοντας τις παραδόσεις προς ανατολάς, ακόμα κι όταν η παραγωγική ικανότητα αυξάνεται.
Τον Σεπτέμβριο, η Κίνα εισήγαγε περίπου 325.000 τόνους LNG από το Arctic LNG 2, διευκολυνόμενη από το γεγονός ότι τρία δεξαμενόπλοια είχαν φορτώσει ήδη από τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, αλλά τους επετράπη να αποπλεύσουν μόλις αργότερα.
Με βάση την παρούσα διαθεσιμότητα πλοίων — και μόλις ένα επιχειρησιακό Arc7 — η Novatek μπορεί ρεαλιστικά να διαχειριστεί περίπου τρία φορτία τον μήνα, ή περίπου 1 εκατομμύριο τόνους LNG μέχρι τα τέλη του 2025.
Η διατήρηση αυτού του ρυθμού το 2026 θα συνεπαγόταν ετήσιο όγκο εξαγωγών περίπου 2,5 εκατομμύρια τόνους — σημαντικά χαμηλότερα από τις ονομαστικές δυνατότητες του έργου.
Η μελλοντική επιχειρησιακή απόδοση του Arctic LNG 2 εξαρτάται άμεσα από την ταχύτητα με την οποία η Ρωσία θα καταφέρει να παραδώσει και να εντάξει στον στόλο της τα υπό κατασκευή Arc7 πλοία.
Μέχρι τότε, η μεταφορική ικανότητα θα παραμείνει ο κύριος περιοριστικός παράγοντας σε ένα έργο που παρά την τεχνική πρόοδο και την κινεζική στήριξη, παλεύει με τα πρακτικά όρια της ναυτιλίας στην Αρκτική.
www.worldenergynews.gr
