Πρόσφατη έρευνα, η οποία αξιοποίησε δεδομένα άνω των 20 ετών από τους δορυφόρους GRACE και GRACE-FO της NASA, έφερε στο φως ένα ανησυχητικό φαινόμενο: σημαντική απώλεια νερού σε όλες τις ηπείρους της Γης. Αυτή η «μεγα-ξήρανση» επηρεάζει κυρίως περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και σημαντικών περιοχών της Ασίας. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, δείχνει ότι από το 2002, η έκταση γης που χάνει νερό ετησίως αυξάνεται με ρυθμό διπλάσιο από το μέγεθος της Καλιφόρνια. Αυτή η ανησυχητική τάση δεν είναι μόνο σύμπτωμα της κλιματικής αλλαγής, αλλά συμβάλλει στην επιτάχυνσή της, οδηγώντας ενδεχομένως σε σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες παγκοσμίως.
Κατανόηση της απώλειας αποθήκευσης νερού από την ξηρά
Ο όρος απώλεια αποθήκευσης νερού από την ξηρά (TWS) αναφέρεται στην εξάντληση του νερού που είναι αποθηκευμένο σε διάφορες μορφές σε όλες τις επιφάνειες της γης. Αυτό περιλαμβάνει τον πάγο, το χιόνι, τα επιφανειακά ύδατα, το νερό από το θόλο, την υγρασία του εδάφους και τα υπόγεια ύδατα. Η αναλογία που χρησιμοποιείται συχνά από τους επιστήμονες είναι αυτή ενός σφουγγαριού που στύβεται, αντί ενός φλιτζανιού που αδειάζει. Αυτή η απώλεια δεν περιορίζεται σε εύκολα ορατά υδάτινα σώματα, αλλά περιλαμβάνει κρυμμένα αποθέματα ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ζωής.
Η ανάλυση των αλλαγών στο TWS αποκάλυψε μια ανησυχητική τάση: οι ξηρές περιοχές γίνονται ξηρότερες με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι υγρές περιοχές. Αυτή η καθαρή ξήρανση θα μπορούσε να ωθήσει τον πλανήτη μας προς ένα ολοένα και πιο άνυδρο μέλλον που θυμίζει δυστοπικά σενάρια. Η μελέτη επισημαίνει τέσσερις διασυνδεδεμένες περιοχές μεγαξήρανσης, υποδεικνύοντας ένα ευρύτερο και πιο σοβαρό μοτίβο από ό,τι είχε γίνει κατανοητό προηγουμένως.
Επιπτώσεις για τους παγκόσμιους πληθυσμούς
Οι επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων είναι εκτεταμένες. Περίπου το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε χώρες που αντιμετωπίζουν απώλεια γλυκού νερού. Η τάση παρουσιάζει τρομερές συνέπειες εάν αφεθεί ανεξέλεγκτη, οδηγώντας ενδεχομένως σε εκτεταμένη πείνα, μεταναστεύσεις που προκαλούνται από το κλίμα και γεωπολιτική αστάθεια. Καθώς οι πηγές γλυκού νερού μειώνονται, οι κοινωνίες, ιδιαίτερα στις άνυδρες περιοχές, εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τα υπόγεια ύδατα, οδηγώντας στην εξάντληση των υδροφορέων. Αυτά τα υπόγεια αποθέματα, σε αντίθεση με τα επιφανειακά ύδατα, δεν αναπληρώνονται γρήγορα.
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή επιδεινώνει αυτό το ζήτημα. Σε περιοχές όπως ο Καναδάς και η Ρωσία, οι απώλειες νερού σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη αποδίδονται στο λιώσιμο των πάγων και του μόνιμα παγωμένου εδάφους. Εν τω μεταξύ, η Κεντρική Αμερική και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν έντονες ξηρασίες. Χωρίς παρέμβαση, αυτά τα φαινόμενα θα συνεχίσουν να πιέζουν τους πόρους, επηρεάζοντας τόσο τους ανθρώπινους πληθυσμούς όσο και τα οικοσυστήματα.
Επιπτώσεις στη στάθμη της θάλασσας
Καθώς η χερσαία αποθήκευση νερού μειώνεται, το εκτοπισμένο νερό συμβάλλει σημαντικά στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ενώ το λιώσιμο των πάγων συχνά επισημαίνεται, αυτή η μελέτη αποκαλύπτει ότι οι αποξηραμένες ήπειροι προσθέτουν πλέον περισσότερο γλυκό νερό στους ωκεανούς από τα στρώματα πάγου. Οι περιοχές που ξηραίνονται από μόνες τους συμβάλλουν περισσότερο από τους χερσαίους παγετώνες και τα παγοκαλύμματα, υπογραμμίζοντας την κρίσιμη ανάγκη αντιμετώπισης της διαχείρισης των χερσαίων υδάτων παράλληλα με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Αυτή η μετατόπιση στην κατανομή του νερού έχει εκτεταμένες επιπτώσεις, όχι μόνο συμβάλλοντας στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αλλά και αλλοιώνοντας τα τοπικά κλίματα και τα καιρικά πρότυπα, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πληγείσες περιοχές.
Στρατηγικές για τον Μετριασμό
Παρά τα τρομακτικά ευρήματα, εξακολουθεί να υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας. Οι ερευνητές τονίζουν ότι ενώ οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, οι πρωτοβουλίες για την ανάσχεση της ηπειρωτικής ξήρανσης δεν χρειάζεται να έχουν την ίδια μοίρα. Υποστηρίζουν στρατηγικές αποφάσεις διαχείρισης και νέες πολιτικές που επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα των υπόγειων υδάτων. Η περιφερειακή και διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση αυτών των ζωτικών πόρων για τις μελλοντικές γενιές.
Η αποτελεσματική διαχείριση των υπόγειων υδάτων μπορεί επίσης να βοηθήσει στην επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Διατηρώντας μια ισορροπία μεταξύ κατανάλωσης και αναπλήρωσης, οι κοινωνίες μπορούν να μετριάσουν ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την απώλεια TWS. Αυτή η προσέγγιση απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες, καινοτόμες πολιτικές και ευαισθητοποίηση του κοινού για να επιτύχει.
www.worldenergynews.gr
