Από τις πλαγιές πάνω από το Παχαλγκάμ, ο παγετώνας Κολαχόι είναι ορατός ως μια λεπτή, τσαλακωμένη κορδέλα πάγου που εκτείνεται στα δυτικά Ιμαλάια. Κάποτε μια τεράστια λευκή αρτηρία που τροφοδοτούσε ποτάμια, χωράφια και δάση, τώρα υποχωρεί σταθερά, αφήνοντας γυμνούς βράχους, σχισμές πάγου και πρόσφατα εκτεθειμένα αλπικά λιβάδια.
Οι αλλαγές από το λιώσιμο του παγετώνα
Το νερό του λιωσίματος του παγετώνα έχει συντηρήσει ορυζώνες, μηλιές, χωράφια με σαφράν και βοσκοτόπια για αιώνες. Τώρα, καθώς ο πάγος του μειώνεται, ολόκληρος ο ιστός της ζωής που υποστήριζε μετατοπίζεται. Τα αλπικά λουλούδια ανθίζουν νωρίτερα, μπερδεύοντας τους επικονιαστές. Τα ελάφια και τα αγριοκάτσικα χάνουν βοσκοτόπια, και οι λεοπαρδάλεις του χιονιού εντοπίζονται όλο και περισσότερο κοντά σε χωριά καθώς τους τελειώνει η τροφή για κυνήγι.
Για τους επιστήμονες, το Κολαχόι αντιπροσωπεύει μια από τις πιο δραματικές οικολογικές αλλαγές στην περιοχή. Οι βοσκοί αναφέρουν συρρίκνωση των λιβαδιών και μετατόπιση των ρεμάτων που επηρεάζουν τα ζώα. Δεν μπορούσαμε να ποτίσουμε ούτε τη μισή καλλιέργεια. Αυτό δεν συνέβη ούτε κατά τα χειρότερα χρόνια της δεκαετίας του 1990
Ο παγετώνας ως σανίδα σωτηρίας
Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν ότι το Κολαχόι συρρικνώνεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Μια δορυφορική αξιολόγηση του 2020 διαπίστωσε ότι είχε χάσει σχεδόν το ένα τέταρτο της έκτασής του σε διάστημα σχεδόν έξι δεκαετιών, ενώ το ρύγχος του είχε υποχωρήσει περίπου 900 μέτρα από το 1978. Μεταξύ 1980 και 2018, η γεωργική γη στη λεκάνη απορροής Lidder του παγετώνα μειώθηκε κατά σχεδόν 40%, αντανακλώντας την άμεση σύνδεση μεταξύ της υποχώρησης των παγετώνων και της διαθεσιμότητας νερού.
«Αυτός ο παγετώνας είναι η σανίδα σωτηρίας των ποταμών Lidder και Sind», λέει ο ερευνητής Labeeb Gulzar. «Η απώλειά του θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει το μέλλον του νερού, της γεωργίας και των οικοσυστημάτων του Κασμίρ».
Οι αλλαγές μεταμορφώνουν τα τοπία
Οι αλλαγές μεταμορφώνουν τα τοπία και τις κοινότητες σε όλη την περιοχή, λέει ο Δρ Talib Bashir Bhat, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Γεωπονικών Επιστημών και Τεχνολογίας Sher-e-Kashmir του Κασμίρ (Skuast). «Οι αλλαγές στο λιώσιμο των παγετώνων και το υψόμετρο του χιονιού μεταβάλλουν τις ροές των ποταμών, επηρεάζοντας την άρδευση, τους οπωρώνες και τα βοσκοτόπια, συνδέοντας τον παγετώνα άμεσα με τη βιοποικιλότητα και τα μέσα διαβίωσης».
Η άνοδος της θερμοκρασίας και η ρύπανση από τα οχήματα, την καύση ξύλου και τις κατασκευές σκουραίνουν τον πάγο, επιταχύνοντας την τήξη του. Η αποψίλωση των δασών και η αυξανόμενη τουριστική υποδομή στην άνω λεκάνη απορροής έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα.
«Έχουμε χάσει το 25-30% των παγετώνων τα τελευταία 60 χρόνια και θα μπορούσαμε να χάσουμε έως και 70% μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα, αν η τάση συνεχιστεί», λέει ο Δρ. Irfan Rashid, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κασμίρ. Λέει ότι οι προβλέψεις δείχνουν αύξηση της θερμοκρασίας από 4°C έως 7°C μέχρι το τέλος του αιώνα, καθιστώντας αναπόφευκτη την περαιτέρω υποχώρηση.
Ένας νέος κόσμος δημιουργείται
Σε όλες τις οροσειρές, η απώλεια πάγου δημιουργεί έναν νέο κόσμο: ποτάμια που ρέουν νωρίτερα την άνοιξη, αλπικά λιβάδια που αποικίζονται από πρωτοποριακά είδη και άγρια ζωή που προσαρμόζεται σε συρρικνούμενους οικοτόπους. Μερικά είδη υποχωρούν προς τα πάνω, άλλα κινούνται προς χωριά και οι άνθρωποι προσαρμόζονται στην έλλειψη νερού και στα μεταβαλλόμενα τοπία. Ο ξεθωριασμένος πάγος του παγετώνα δεν είναι απλώς μια υποχώρηση παγωμένου νερού, αλλά μια υπενθύμιση της διασύνδεσης του νερού, της άγριας ζωής και της ανθρώπινης ζωής στο Κασμίρ.
Κάθε καλοκαίρι, η σιωπή πάνω από το Παχαλγκάμ βαθαίνει: λιγότερα πουλιά, λιγότερα ζώα που βόσκουν, λιγότερα χιόνι.
www.worldenergynews.gr
