Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχή υλοποίηση των επενδύσεων της βιομηχανίας στη δέσμευση διοξειδιου του άνθρακα για τις οποίες έχουν εξασφαλιστεί επιδοτήσεις 700 εκ. ευρώ οι οποίες δεν πρέπει να χαθούν, είναι η πρόσβαση όλων στην αποθήκη άνθρακα που θα γίνει στον Πρίνο.
Στο πλαίσιο αυτό στο νέο θεσμικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι τουλάχιστον το 50% της χωρητικότητας της αποθήκης στον Πρίνο θα είναι ρυθμιζόμενο, δηλαδή θα επιλέγονται οι πελάτες, όχι με βάση τις τιμές που θα δώσουν στο market test αλλά με κριτήρια που θα τεθούν με γνωμοδότηση από τη ΡΑΑΕΥ και την ΕΔΕΥΕΠ και θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση.
"Εκτός από τα κέρδη σε τόσο σοβαρές επενδύσεις πρέπει να μπαίνει μπροστά και το δημόσιο συμφέρον", πιστεύει ο υπουργός και δεν θέλει να αφήσει στην τύχη την αναδυόμενη αγορά δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, που είναι καθοριστική για τα διυλιστήρια και τις βιομηχανίες.
Στόχος του υπουργείου με αυτή τη στρατηγική είναι να εξασφαλίσει ότι οι 4 μεγάλοι emitters της χώρας, οι δύο τσιμεντοβιομηχανίες και τα δύο διυλιστήρια, θα εξασφαλίσουν χωρητικότητα και ότι δεν θα ναυαγήσουν οι επενδύσεις που έχουν ήδη εντάξει στο Innovation fund και έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση 700 εκ. ευρώ.
"Δεν πρέπει κανένας να μείνει έξω" είναι η πρόθεση του υπουργού Ενέργειας, που φαίνεται αποφασισμένος αν και πρόκειται για μια πολύ δύσκολη άσκηση να τη λύσει προς το συμφέρον της χώρας, και των πολλών βιομηχανιών και όχι του ενός επενδυτή που θα κατασκευάσει την αποθήκη.
Το υπουργείο αντιμετωπίζει την αποθήκευση άνθρακα ως ένα "αγαθό σε σπάνη", και καθώς μόνο μια εταιρεία τη διαθέτει, εξ ορισμού πιστεύει ότι δεν μπορεί να διαθέτει τη χωρητικότητα με τον κανόνα της αγοράς.
Η αποθήκη στον Πρίνο προχωρά με αρχική δυναμικότητα 1 εκατ. τόνων ετησίως και επέκταση στα 3 εκατ. σε δεύτερη φάση. Η λειτουργία της πρώτης φάσης τοποθετείται έως το 2026. Το έργο είναι ενταγμένο στην 6η λίστα έργων PCI και χρηματοδοτείται μέσω RRF και REPowerEU. Φορέας του project, είναι η EnEarth, εταιρεία του ομίλου Energean, η οποία θα δραστηριοποιηθεί στην αποθήκευση και μεταφορά CO2 καθώς και στην απευθείας δέσμευση CO2 από την ατμόσφαιρα.
Αν η επιλογή των πελατών που θα μοιραστούν το 1 εκ. της χωρητικότητας της πρώτης φάσης, αφεθεί στην αγορά, ο κίνδυνος είναι να κλείσει σχεδόν όλη τη χωρητικότητα της πρώτης φάσης μια βιομηχανία, αφήνοντας απέξω τις άλλες και βάζοντας σε κίνδυνο της προγραμματισμένες επενδύσεις του στη δέσμευση άνθρακα. Σημειώνεται ότι οι επιδοτήσεις δίνονται με την προϋπόθεση ότι οι βιομηχανίες θα μπορούν να αποθηκεύουν το 75% των εκπομπών τους.
Αναζητηση αποθηκών σε Αίγυπτο και Εμιράτα
Εκτός από το έργο αποθήκευσης στον Πρίνο που υλοποιεί ο όμιλος Energean, ο ΔΕΣΦΑ βρίσκεται σε συζητήσεις με την αιγυπτιακή εταιρεία φυσικού αερίου EGAS για εξαγωγή και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα στην Αίγυπτο.
Στην Αίγυπτο σύμφωνα με πηγές του ΔΕΣΦΑ το αντίστοιχο δυναμικό αποθήκευσης σε εξαντλημένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων είναι πολλαπλάσιο, της τάξης των 580 εκατ. τόνων.
Η συνεργασία Ελλάδας - Αιγύπτου στην αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα συζητήθηκε στο πλαίσιο της επίσκεψης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη στο Καιρό τον περασμένο Οκτώβριο οπότε υπεγράφη σχετικό μνημόνιο και συμφωνήθηκε από κοινού παρέμβαση στην Κομισιόν για αλλαγές στον σχετικό Κανονισμό, έτσι ώστε να επιτρέπεται η εξαγωγή και αποθήκευση σε τρίτες χώρες, και επομένως και ο ελληνικής προέλευσης CO2 στην Αίγυπτο.
Ποια είναι τα επενδυτικά πλάνα που έχουν λάβει επιδοτήσεις
Τα τρία επιχειρηματικά σχέδια της αγοράς δέσμευσης άνθρακας, είναι το «IFESTOS» του Tιτάνα, το «OLYMPUS» της ΑΓΕΤ Ηρακλής και το «IRIS» της Motor Oil που εντάχθηκαν το 2023 στο Ταμείο Καινοτομίας (Inovation Fund), εξασφάλισαν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τη δέσμευση CO2 συνολικού όγκου 3,5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων το χρόνο.
Στόχος στη περίπτωση του Τιτάνα, είναι να δεσμεύει 1,9 εκατ. τόνους CO2 σε ετήσια βάση από το εργοστάσιό του στο Καμάρι Βοιωτίας, μέσω του IFESTOS για το οποίο έχει λάβει χρηματοδότηση από το Innovation Fund. Παρόμιο είναι και το σχέδιο της Ηρακλής (Holcim), με επένδυση ύψους 284,5 εκατ. ευρώ και μέσω του πρότζεκτ «Olympus» για την εισαγωγή μιας εγκατάστασης δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) -1 εκατ, τόνων σε ετήσια βάση- στο εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου Μηλακίου στην Εύβοια. To «Olympus» πρόκειται να χρηματοδοτηθεί με 124,5 εκ. ευρώ από το Innovation Fund.
Το ίδιο ισχύει για το πρότζεκτ «IRIS» της Motor Oil, το οποίο προορίζει για αποθήκευση το ποσοστό του δεσμευμένου CO2 που δεν θα αξιοποιείται για παραγωγή συνθετικής μεθανόλης χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος. Ενώ σχέδιο για τη δέσμευση και αποθήκευση CO2 εκτιμάται ότι έχει στα σκαριά και η Helleniq Energy, το οποίο προορίζεται για εφαρμογή στο διυλιστήριο της Ελευσίνας.
Αξίζει να επισημανθεί, ακόμα, πως συνολικά οι επενδύσεις σε CCS θα φτάσουν τα 2 δισ. ευρώ έως το 2030, με απορρόφηση πολύ μεγάλων ευρωπαϊκών κονδυλίων.
www.worldenergynews
