Υπάρχουν πάνω από 200.000 βαρέλια γεμάτα με ραδιενεργά απόβλητα στον πυθμένα του Ατλαντικού Ωκεανού. Αυτή η πρακτική, που πλέον απαγορεύεται, έχει αφήσει πολλά ερωτήματα αναπάντητα. Τι έχει συμβεί σε αυτά τα βαρέλια; Έχουν επηρεάσει τα θαλάσσια οικοσυστήματα;
Το ραδιενεργά απόβλητα
Για να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα, μια ομάδα επιστημόνων ετοιμάζεται να σαλπάρει για μια πρωτοποριακή αποστολή για να χαρτογραφήσει με ακρίβεια τη θέση κάθε βαρελιού.
Το ζήτημα της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων υπάρχει από την αυγή των πυρηνικών δραστηριοτήτων στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Εκείνη την εποχή, το ερώτημα για το πώς να αποθηκεύονται τέτοια απόβλητα έγινε πιεστικό. Ο ωκεανός φαινόταν σαν μια βιώσιμη λύση, με τάφρους βαθέων υδάτων, που βρίσκονται 4.000 μέτρα κάτω από το νερό και εκατοντάδες χιλιόμετρα από την ακτή, που θεωρούνταν άψυχοι και έρημοι.
Μεταξύ 1946 και 1990, περισσότερα από 200.000 βαρέλια τυλιγμένα σε άσφαλτο και σκυρόδεμα απορρίφθηκαν στη θάλασσα, προορισμένα να βρεθούν στον πυθμένα του Ατλαντικού Ωκεανού. Ωστόσο, το ερώτημα εάν αυτά τα βαρέλια παρέμειναν ασφαλή και ποια επίδραση θα μπορούσαν να έχουν οι ραδιενεργές εκπομπές σε ένα τόσο ζωντανό θαλάσσιο περιβάλλον είναι σημαντικό. Το 1990, αυτή η πρακτική απαγορεύτηκε από τη Σύμβαση του Λονδίνου.
Χαρτογράφηση της ζώνης βύθισης των βαρελιών
Παρά την απαγόρευση, τα ραδιενεργά βαρέλια που απορρίφθηκαν στη θάλασσα δεν έχουν ανακτηθεί ποτέ. Τριάντα πέντε χρόνια μετά την απελευθέρωση των τελευταίων βαρελιών, κανείς δεν γνωρίζει τον αντίκτυπο που είχε η απόρριψή τους στα οικοσυστήματα των βαθέων ωκεανών ή αν εξακολουθούν να αποτελούν ραδιολογικό κίνδυνο.
Για να διερευνηθούν αυτά τα ερωτήματα, έχει προγραμματιστεί μια διεπιστημονική αποστολή για αυτό το καλοκαίρι, που στόχο έχει την συλλογή δειγμάτων ιζημάτων, νερού και θαλάσσιας ζωής από τη ζώνη βύθισης. Αλλά πρώτα, πρέπει να χαρτογραφήσουν με ακρίβεια την περιοχή για να εντοπίσουν τις ακριβείς θέσεις των βαρελιών.
Μια εκτεταμένη 6.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα αβυσσικής πεδιάδας θα εξεταστεί σχολαστικά χρησιμοποιώντας σόναρ υψηλής ανάλυσης και το αυτόνομο υποβρύχιο UlyX, ένα από τα λίγα που μπορούν να φτάσουν σε τέτοια βάθη. Αυτή η πρωτοβουλία, που ονομάζεται Nodssum, περιλαμβάνει ομάδες από το CNRS, το Ifremer και τον γαλλικό ωκεανογραφικό στόλο. Στόχος της είναι η προετοιμασία για μια δεύτερη ωκεανογραφική εκστρατεία που θα στοχεύσει πιο συγκεκριμένα στο άμεσο περιβάλλον γύρω από τα βαρέλια.
Ο οικολογικός αντίκτυπος μπορεί να αντιστραφεί από τις καινοτόμες τεχνολογίες;
Οι οικολογικές επιπτώσεις αυτών των απορριφθέντων βαρελιών δεν μπορούν να υπερεκτιμηθούν. Οι θαλάσσιοι βιολόγοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για τη μόλυνση και τη δυνατότητα βιοσυσσώρευσης ραδιενεργών ουσιών. Κάθε κατάδυση στα άγνωστα βάθη του Ατλαντικού μας φέρνει πιο κοντά στην απάντηση αυτών των ζωτικών ερωτημάτων.
Η τεχνολογία που εμπλέκεται στην αποστολή Nodssum είναι κάτι παραπάνω από πρωτοποριακή. Η χρήση σόναρ υψηλής ανάλυσης θα επιτρέψει στους ερευνητές να δημιουργήσουν λεπτομερείς χάρτες του βυθού του ωκεανού, αποκαλύπτοντας την κατανομή των βαρελιών με πρωτοφανή σαφήνεια. Επίσης, το αυτόνομο υποβρύχιο UlyX υπόσχεται να προσφέρει πληροφορίες για τα οικοσυστήματα που περιβάλλουν τα βαρέλια, αξιολογώντας τυχόν βιολογικές επιπτώσεις και χημικές αλλαγές.
Κάθε δείγμα που συλλέγεται θα συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των βαρελιών και του περιβάλλοντος. Η συνεργασία μεταξύ διαφόρων επιστημόνων από διαφορετικά ιδρύματα υπογραμμίζει μια συλλογική προσπάθεια αφιερωμένη στην αποκάλυψη αυτού του μυστηρίου. Επιπλέον, μας υπενθυμίζει τη σημασία της συνεργασίας για την επίλυση παγκόσμιων προκλήσεων, είτε πρόκειται για περιβαλλοντικές είτε για επιστημονικές.
Η συμμετοχή του κοινού στην συζήτηση
Καθώς αυτή η αποστολή εξελίσσεται τους επόμενους μήνες, ο κόσμος θα παρακολουθεί. Φέρνει στο φως την πιεστική ανάγκη για λογοδοσία στον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε τα ραδιενεργά απόβλητα και υπογραμμίζει τη συνεχή δέσμευση για την προστασία των ωκεανών μας. Ο ωκεανός αξίζει την προσοχή μας και μαζί μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερες πρακτικές και πολιτικές για να διασφαλίσουμε ότι θα παραμείνει ένα ακμάζον μέρος του κόσμου μας.
