Οι βοηθητικές υπηρεσίες παρέχουν σταθερό ρεύμα εσόδων για τους ιδιοκτήτες BESS, ενώ ταυτόχρονα βοηθούν στην ενίσχυση της ευστάθειας του δικτύου
Με στόχο την αύξηση των εσόδων και την καλύτερη αποδοτικότητα των έργων αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα το υπουργείο Ενέργειας προσανατολίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να θεσμοθετήσει τις βοηθητικές υπηρεσίες ή ancillary services, των μπαταριών στο σύστημα.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επιλεγούν ποιες από τις βοηθητικές υπηρεσίες, που υπάρχουν διεθνώς, ταιριάζουν καλύτερα στην ελληνική αγορά και να ενταχθούν στον Κανονισμό Λειτουργίας Αγορών. Σήμερα ο Κανονισμός περιλαμβάνει τρεις αγορές την Ενδοημερήσια, την Επόμενης Μέρας και την Εξισορρόπησης, ενώ η επέκταση με νέες αγορές θα αυξήσει τη δυνατότητα εσόδων τους.
Για να δούμε τη δυναμική των βοηθητικών υπηρεσιών, υπογραμμίζεται, ότι στη σχετική μελέτης της McKinsey για τα έσοδα των μπαταριών αναφέρεται ότι το arbitrage στη χονδρεμπορική αγορά, μέσω των αγορών επόμενης ημέρας (day-ahead) και ενδοημερήσιων αγορών (intraday), προσφέρει περίπου 20% έως 50% των συνολικών εσόδων ενός συστήματος αποθήκευσης και αναμένεται να αυξηθεί σε άνω του 60% έως το 2030 σε ορισμένες αγορές, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Τα έσοδα των έργων αποθήκευσης, από ancillary services (ρύθμιση συχνότητας, εφεδρείες, black start κ.λπ.) σήμερα αντιπροσωπεύουν περίπου 50%–80% του συνολικού "revenue stack" για έργα αποθήκευσης ενέργειας.
Τι είναι οι βοηθητικές υπηρεσίες
Οι βοηθητικές υπηρεσίες παρέχουν σταθερό ρεύμα εσόδων για τους ιδιοκτήτες BESS, ενώ ταυτόχρονα βοηθούν στην ενίσχυση της ευστάθειας του δικτύου.
Πρόκειται για υπηρεσίες υποστήριξης που παρέχουν οι μονάδες παραγωγής ενέργειας ή τα συστήματα αποθήκευσης (όπως τα BESS) για να διασφαλίζεται η ομαλή, σταθερή και αξιόπιστη λειτουργία του ηλεκτρικού δικτύου.
Σε χώρες όπως η Γερμανία, η Μ. Βρετανία ή οι ΗΠΑ (π.χ. Καλιφόρνια), υπάρχουν έργα αποθήκευσης όπου οι βοηθητικές υπηρεσίες (primary reserve, frequency response) φέρνουν το 30% - 60% των εσόδων στα πρώτα χρόνια λειτουργίας. Σταδιακά, καθώς η αγορά ωριμάζει, το ποσοστό αυτό μειώνεται υπέρ άλλων εσόδων, όπως το arbitrage.
Το υπόλοιπο των εσόδων προέρχεται από συμμετοχή σε αγορές ενέργειας, arbitrage τιμών, αποφυγή χρεώσεων, ή συμβάσεις με τρίτους.
Οι βοηθητικές υπηρεσίες είναι τεχνικές υπηρεσίες που δεν σχετίζονται άμεσα με την παροχή ενέργειας, αλλά είναι απαραίτητες για:
• Τη διατήρηση της συχνότητας (π.χ. 50Hz στην Ευρώπη)
• Τη ρύθμιση της τάσης
• Την εφεδρική ισχύ
• Την αποκατάσταση του συστήματος μετά από διακοπή (black start
Με την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ (ηλιακά, αιολικά) που είναι στοχαστικές, οι βοηθητικές υπηρεσίες γίνονται ακόμα πιο κρίσιμες.
Υπηρεσία Λειτουργία
Ρύθμιση Συχνότητας (FRR/FCR) Σταθεροποίηση συχνότητας σε πραγματικό χρόνο
Ρύθμιση Τάσης (AVR) Σταθεροποίηση τοπικής τάσης μέσω αντιδραστικής ισχύος
Εφεδρεία (Reserve) Διαθεσιμότητα ισχύος σε περίπτωση ανάγκης
Black Start Επανεκκίνηση του δικτύου μετά από blackout
Αδρανειακή Υποστήριξη Παροχή εικονικής αδράνειας (virtual inertia)
Το ποσοστό εσόδων από βοηθητικές υπηρεσίες μπορεί να κυμαίνεται από 20% έως 60% των συνολικών εσόδων των BESS, αν και αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πλαίσιο και τις συνθήκες της εκάστοτε αγοράς. Σε αγορές όπου η ρύθμιση συχνότητας (FRR) ή άλλες βοηθητικές υπηρεσίες είναι υψηλής ζήτησης, τα BESS μπορούν να κερδίσουν σημαντικά έσοδα.
Οι μπαταρίες, λόγω του γρήγορου χρόνου απόκρισης (σε χιλιοστά του δευτερολέπτου), είναι ιδανικές για υπηρεσίες όπως η ρύθμιση συχνότητας, και συχνά πληρώνονται υψηλότερες τιμές για αυτές τις υπηρεσίες.
Ειδικά σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, τα BESS μπορεί να κερδίσουν 30-50% των εσόδων τους από αυτές τις υπηρεσίες.
Εφεδρικές Υπηρεσίες (Reserve Services)
Η αντιδραστική ισχύς και οι υπηρεσίες εφεδρείας παρέχουν έσοδα στους διαχειριστές συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Σε περιοχές με υψηλή διακύμανση στην παραγωγή ενέργειας (π.χ. μεγάλη συμμετοχή ΑΠΕ), οι ανάγκες για εφεδρικές υπηρεσίες αυξάνονται. Τα BESS μπορούν να συμμετάσχουν στην αγορά εφεδρείας (spinning reserve ή non-spinning reserve), παρέχοντας σημαντικά έσοδα.
Η εφεδρική ισχύς μπορεί να αντιπροσωπεύει 20-40% των εσόδων ενός BESS σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία ή η Ευρώπη.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες σε κάποιες αγορές όπως της California ISO, οι μπαταρίες κερδίζουν έσοδα κυρίως από ρύθμιση συχνότητας και εφεδρικές υπηρεσίες.
Στην Ευρώπη, οι BESS συμμετέχουν σε αγορές όπως η FCR (Frequency Containment Reserve) και η aFRR (automatic Frequency Restoration Reserve), προσφέροντας σημαντική υποστήριξη για τη σταθερότητα του δικτύου. Οι υπηρεσίες ρύθμισης συχνότητας μπορούν να παρέχουν από 20% έως 40% των εσόδων για τα BESS σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία.
www.worldenergynews.gr
