Ενώ η βούληση της ΕΕ να συνδυάσει την εγχώρια προσπάθεια με διεθνή συνεργασία είναι εμφανής, τα μαθήματα από τον παλαιό Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης (CDM) υπογραμμίζουν ότι η ακεραιότητα των πιστώσεων είναι κρίσιμη για την αποφυγή στρεβλώσεων στην αγορά άνθρακα
Η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παγκόσμια τιμολόγηση άνθρακα, προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι με χαμηλότερο κόστος, κέρδισε έδαφος στη διεθνή συμμαχία που συγκροτήθηκε στη διάσκεψη COP30.
Ωστόσο, αναλυτές στο Montel, προειδοποιούν ότι αυτή η πρωτοβουλία θα μπορούσε ταυτόχρονα να αποδυναμώσει τις εγχώριες προσπάθειες της ΕΕ για μείωση των εκπομπών.
Η συμμαχία στοχεύει στην προώθηση αγορών άνθρακα βασισμένων στη συμμόρφωση και μελλοντικά στη σύνδεσή τους. Όσα κράτη υιοθετήσουν συστήματα ισοδύναμης φιλοδοξίας με το ευρωπαϊκό ETS θα εξαιρούνται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), που τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου.
Η ΕΕ εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να επιτρέψει, από το 2036, τη χρήση διεθνών πιστώσεων υψηλής ακεραιότητας για την κάλυψη έως και 5 ποσοστιαίων μονάδων του προτεινόμενου στόχου του 2040 για μείωση εκπομπών κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Στην πράξη, όπως εξηγεί η αναλύτρια της OPIS, Ρουίθ, αυτό σημαίνει ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 2030 η πίεση θα παραμένει προσανατολισμένη στις εγχώριες πολιτικές, αλλά όσο πλησιάζει το 2036, η δυνατότητα χρήσης διεθνών offsets θα «απαλύνει» την τροχιά μειώσεων των κρατών-μελών.
Τα παθήματα που πρέπει να γίνουν μαθήματα
Ενώ η βούληση της ΕΕ να συνδυάσει την εγχώρια προσπάθεια με διεθνή συνεργασία είναι εμφανής, τα μαθήματα από τον παλαιό Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης (CDM) υπογραμμίζουν ότι η ακεραιότητα των πιστώσεων είναι κρίσιμη για την αποφυγή στρεβλώσεων στην αγορά άνθρακα.
Ο CDM, που λειτούργησε την περίοδο 2008-2020, επέτρεψε σε ανεπτυγμένες χώρες να αντισταθμίσουν μέρος των εκπομπών τους χρηματοδοτώντας έργα σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Αν τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν είναι αυστηρά, τονίζει η Μπερναντέτ Παπ της Pact Capital, μπορεί να κυκλοφορήσουν μεγάλες ποσότητες πιστώσεων που θα συγκρατήσουν τις τιμές χαμηλά και θα υπονομεύσουν τους ευρωπαϊκούς στόχους.
Στην προηγούμενη δεκαετία, οι συμμετέχοντες στο ETS χρησιμοποίησαν πάνω από 1 δισ. τόνους διεθνών πιστώσεων — σχεδόν όσο η ετήσια ζήτηση του συστήματος.
Από το 2036, ωστόσο, οι διεθνείς πιστώσεις θα συνυπολογίζονται στη μείωση των συνολικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ και δεν θα χρησιμοποιούνται εντός του ETS, όπως γινόταν παλαιότερα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται ήδη πάνω στην τιμολόγηση άνθρακα με περισσότερες από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, η Ιαπωνία, η Μαλαισία, το Μεξικό, η Νότια Κορέα, η Ταϊλάνδη και η Τουρκία.
Ωστόσο δεν έχει παρουσιάσει χρονοδιάγραμμα, και η εμπειρία της με το Ηνωμένο Βασίλειο — όπου χρειάστηκαν έξι μήνες μετά την πολιτική δέσμευση για την έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων επανασύνδεσης των ETS — δείχνει ότι η διαδικασία θα είναι μακρά.
Την ίδια στιγμή, η ευρωπαϊκή βιομηχανία συνεχίζει να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια για τον CBAM.
Ο γερμανικός κλάδος χημικών χαρακτήρισε τον μηχανισμό «τερατούργημα» που δεν πρόκειται να λειτουργήσει, υποστηρίζοντας ότι δεν παρέχει επαρκή προστασία έναντι της διαρροής άνθρακα και δημιουργεί «ατελείωτη γραφειοκρατία».
Αντίθετα, η περιβαλλοντική οργάνωση Sandbag επισημαίνει ότι το πραγματικό εμπόδιο είναι οι δωρεάν κατανομές δικαιωμάτων: «Αυτό που επιβραβεύεται είναι η διαδικασία και όχι το προϊόν — όποιος αλλάζει τη διαδικασία χάνει τις δωρεάν άδειες».
Οι βιομηχανικές ενώσεις υποστηρίζουν ότι οι δωρεάν άδειες αποτρέπουν τη διαρροή άνθρακα έως ότου οι κύριοι εμπορικοί ανταγωνιστές ενταχθούν σε κοινό σύστημα, κάτι που ο Αντριέν Ασούς χαρακτηρίζει «ωραίο όνειρο».
Πιο ρεαλιστική λύση, λέει, είναι η ύπαρξη πολλών εθνικών αγορών με διαφορετικά επίπεδα φιλοδοξίας, συνδεδεμένων με μηχανισμούς προσαρμογής όπως ο CBAM.
www.worldenergynews.gr
Ωστόσο, αναλυτές στο Montel, προειδοποιούν ότι αυτή η πρωτοβουλία θα μπορούσε ταυτόχρονα να αποδυναμώσει τις εγχώριες προσπάθειες της ΕΕ για μείωση των εκπομπών.
Η συμμαχία στοχεύει στην προώθηση αγορών άνθρακα βασισμένων στη συμμόρφωση και μελλοντικά στη σύνδεσή τους. Όσα κράτη υιοθετήσουν συστήματα ισοδύναμης φιλοδοξίας με το ευρωπαϊκό ETS θα εξαιρούνται από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM), που τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου.
Η ΕΕ εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να επιτρέψει, από το 2036, τη χρήση διεθνών πιστώσεων υψηλής ακεραιότητας για την κάλυψη έως και 5 ποσοστιαίων μονάδων του προτεινόμενου στόχου του 2040 για μείωση εκπομπών κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.
Στην πράξη, όπως εξηγεί η αναλύτρια της OPIS, Ρουίθ, αυτό σημαίνει ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 2030 η πίεση θα παραμένει προσανατολισμένη στις εγχώριες πολιτικές, αλλά όσο πλησιάζει το 2036, η δυνατότητα χρήσης διεθνών offsets θα «απαλύνει» την τροχιά μειώσεων των κρατών-μελών.
Τα παθήματα που πρέπει να γίνουν μαθήματα
Ενώ η βούληση της ΕΕ να συνδυάσει την εγχώρια προσπάθεια με διεθνή συνεργασία είναι εμφανής, τα μαθήματα από τον παλαιό Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης (CDM) υπογραμμίζουν ότι η ακεραιότητα των πιστώσεων είναι κρίσιμη για την αποφυγή στρεβλώσεων στην αγορά άνθρακα.
Ο CDM, που λειτούργησε την περίοδο 2008-2020, επέτρεψε σε ανεπτυγμένες χώρες να αντισταθμίσουν μέρος των εκπομπών τους χρηματοδοτώντας έργα σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Αν τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν είναι αυστηρά, τονίζει η Μπερναντέτ Παπ της Pact Capital, μπορεί να κυκλοφορήσουν μεγάλες ποσότητες πιστώσεων που θα συγκρατήσουν τις τιμές χαμηλά και θα υπονομεύσουν τους ευρωπαϊκούς στόχους.
Στην προηγούμενη δεκαετία, οι συμμετέχοντες στο ETS χρησιμοποίησαν πάνω από 1 δισ. τόνους διεθνών πιστώσεων — σχεδόν όσο η ετήσια ζήτηση του συστήματος.
Από το 2036, ωστόσο, οι διεθνείς πιστώσεις θα συνυπολογίζονται στη μείωση των συνολικών καθαρών εκπομπών της ΕΕ και δεν θα χρησιμοποιούνται εντός του ETS, όπως γινόταν παλαιότερα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται ήδη πάνω στην τιμολόγηση άνθρακα με περισσότερες από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, η Ιαπωνία, η Μαλαισία, το Μεξικό, η Νότια Κορέα, η Ταϊλάνδη και η Τουρκία.
Ωστόσο δεν έχει παρουσιάσει χρονοδιάγραμμα, και η εμπειρία της με το Ηνωμένο Βασίλειο — όπου χρειάστηκαν έξι μήνες μετά την πολιτική δέσμευση για την έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων επανασύνδεσης των ETS — δείχνει ότι η διαδικασία θα είναι μακρά.
Την ίδια στιγμή, η ευρωπαϊκή βιομηχανία συνεχίζει να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια για τον CBAM.
Ο γερμανικός κλάδος χημικών χαρακτήρισε τον μηχανισμό «τερατούργημα» που δεν πρόκειται να λειτουργήσει, υποστηρίζοντας ότι δεν παρέχει επαρκή προστασία έναντι της διαρροής άνθρακα και δημιουργεί «ατελείωτη γραφειοκρατία».
Αντίθετα, η περιβαλλοντική οργάνωση Sandbag επισημαίνει ότι το πραγματικό εμπόδιο είναι οι δωρεάν κατανομές δικαιωμάτων: «Αυτό που επιβραβεύεται είναι η διαδικασία και όχι το προϊόν — όποιος αλλάζει τη διαδικασία χάνει τις δωρεάν άδειες».
Οι βιομηχανικές ενώσεις υποστηρίζουν ότι οι δωρεάν άδειες αποτρέπουν τη διαρροή άνθρακα έως ότου οι κύριοι εμπορικοί ανταγωνιστές ενταχθούν σε κοινό σύστημα, κάτι που ο Αντριέν Ασούς χαρακτηρίζει «ωραίο όνειρο».
Πιο ρεαλιστική λύση, λέει, είναι η ύπαρξη πολλών εθνικών αγορών με διαφορετικά επίπεδα φιλοδοξίας, συνδεδεμένων με μηχανισμούς προσαρμογής όπως ο CBAM.
www.worldenergynews.gr
