Τελευταία Νέα

Α. Πετροπουλέας (Elpedison): Πώς η ενεργειακή κρίση αερίου αποστεθαροποιεί την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας

Α. Πετροπουλέας (Elpedison): Πώς η ενεργειακή κρίση αερίου αποστεθαροποιεί την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας
Η μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης από το φυσικό αέριο και η αβεβαιότητα της προμήθειάς του συγκρατούν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα.

Η Ευρώπη έχει έρθει αντιμέτωπη με μία πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, η οποία πυροδοτήθηκε από τις αλόγιστες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για γρήγορη ενεργειακή μετάβαση με κατανάλωση LNG πέραν των δυνατοτήτων της παγκόσμιας παραγωγής, ενισχύθηκε από τον κρύο χειμώνα του 2021-2022 και κορυφώθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αβεβαιότητα για την ενεργειακή ευστάθεια της ηπείρου και ο φόβος ενός ενεργειακού μπλακ-άουτ οδήγησαν τις ευρωπαϊκές χώρες να ανταγωνίζονται η μία την άλλη για την απόκτηση των αναγκαίων ποσοτήτων φυσικού αερίου. Η τιμή του ολλανδικού hub TTF εκτινάχθηκε και αναδύθηκε μία σειρά προβλημάτων, με βαρύ αντίκτυπο στη βιομηχανία και την κοινωνία.

Το τελευταίο τρίμηνο του 2022, η Ε.Ε. παρουσιάζει υψηλά επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου, έως και 95%, τα οποία σχηματίστηκαν από τις υψηλές ροές LNG και τον ήπιο έως τώρα χειμώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπροσθέτως, ρυθμιστικά εργαλεία της Ε.Ε., όπως ο στόχος για μείωση κατά 5% της ηλεκτρικής κατανάλωσης τις ώρες αιχμής, ασκούν καθοδικές πιέσεις στην τιμή του φυσικού αερίου. Παρά ταύτα, η μεγάλη εξάρτηση της Ευρώπης από το φυσικό αέριο και η αβεβαιότητα της προμήθειάς του συγκρατούν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα.

Στροφή της Ευρώπης σε εναλλακτικούς προμηθευτές

Το βλέμμα της Ευρώπης στράφηκε σε εναλλακτικούς προμηθευτές φυσικού αερίου για την κάλυψη του μεγάλου κενού που άφησε η περικοπή των ρωσικών ροών. Το κενό συμπληρώθηκε εν μέρει από τις νορβηγικές ροές και τη μεγάλη αύξηση των ποσοτήτων LNG. Ωστόσο, η μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη παρουσιάζει τεχνικούς περιορισμούς, με μειωμένη δυνατότητα μεταφοράς (bottlenecks) τόσο από την Δύση προς την Ανατολή όσο και από τον Νότο προς τον Βορρά, καθώς οι ροές αυτές αντιτίθενται στην μέχρι πρότινος κατεύθυνση της ροής του φυσικού αερίου. H έλλειψη επαρκών αποθηκευτικών δομών, συνδεσιμότητας μεταξύ των χωρών και επαναεριοποίησης καθιστά αναγκαίο έναν λεπτομερή σχεδιασμό της Ε.Ε. ο οποίος θα διασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της ηπείρου σε κόστος προσιτό για τους μικρούς και μεγάλους καταναλωτές.

Μετά από αυτές τις αλλαγές, η Ελλάδα μετατρέπεται σε σημαντικό κόμβο εισαγωγής, προσωρινής αποθήκευσης και διανομής υγροποιημένου φυσικού αερίου για την νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς η ζήτηση για εξαγωγές συνεχώς αυξάνεται ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Η ευρωπαϊκή ένωση, μέχρι στιγμής για το 2022, έχει εισάγει περί τα 100 bcm LNG, το οποίο ισοδυναμεί με αύξηση της τάξεως του 60% σε σχέση με την περσινή χρονιά. Για τον λόγο αυτό, το εθνικό σύστημα φυσικού αερίου βρίσκεται σε διαδικασία επέκτασης, με μεγάλης κλίμακας έργα ΥΦΑ να βρίσκονται υπό κατασκευή, επέκταση ή μελέτη, σε πέντε σημεία στην Ελλάδα. Αυτά τα έργα θα βοηθήσουν σημαντικά στην αύξηση της εξαγωγικής δυναμικότητας της Ελλάδας, ώστε να επιτευχθεί η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Elpedison

Η ELPEDISON αντιλήφθηκε σχετικά έγκαιρα την τάση της αγοράς και από το 2019 πρωταγωνιστεί στην εισαγωγή LNG, έχοντας φέρει συνολικά 64 φορτία συνολικής ποσότητας 26 TWh έως το 2022. Η ποσότητα αυτή εκπροσωπεί το 20% των συνολικών εισαγωγών LNG της χώρας. H ELPEDISON πρόκειται να συνεχίσει με ακόμα πιο δυναμική κινητοποίηση στην εισαγωγή LNG, έχοντας εξασφαλίσει ευρεία κάλυψη φορτίων έως το 2026. Για τη διακίνηση όμως του LNG απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις που για να επιταχυνθούν θα πρέπει να χαρακτηριστούν στρατηγικές. Επιπρόσθετα, από τον Μάρτιο λειτουργεί στο χρηματιστήριο ενέργειας το βάθρο εμπορίας φυσικού αερίου, στο οποίο η εταιρεία μας συμμετέχει ενεργά.

Η ELPEDISON απέκτησε πρόσφατα Άδεια Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) από τη ΡΑΕ για το νέο τερματικό LNG, “Thessaloniki FSRU”. Το ΑΣΦΑ αφορά στην κατασκευή Πλωτού Τερματικού Σταθμού LNG, ο οποίος περιλαμβάνει Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (Floating Storage and Regasification Unit). Η επένδυση στοχεύει στην εξυπηρέτηση κυρίως ιδίων αναγκών της εταιρείας και, συγκεκριμένα, στην τροφοδοσία των παρακείμενων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής της, ισχύος 418 MW και 826 MW (υπό ανάπτυξη) στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στη διοχέτευση επιπλέον ποσοτήτων φυσικού αερίου στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ), για εξυπηρέτηση των καταναλώσεων της μονάδας 420 MW στην Θίσβη Βοιωτίας και της δραστηριότητας προμήθειας φυσικού αερίου της Εταιρείας στη χονδρική και λιανική.

Η αγορά του φυσικού αερίου στην Ελλάδα δεν υπόκειται σε ένα ενιαίο, εναρμονισμένο Ευρωπαϊκό πλαίσιο κανονισμού, όπως το target model στον ηλεκτρισμό, με αποτέλεσμα να ισχύουν διαφορετικοί κανόνες σε κάθε χώρα και να απουσιάζουν τόσο οι μηχανισμοί διαμόρφωσης οικονομικών σημάτων όσο και των βέλτιστων διασυνοριακών ροών φυσικού αερίου. Κάθε αλλαγή που επηρεάζει την αγορά στο φυσικό αέριο αποσταθεροποιεί την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και προκαλεί αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο, οι οποίες ενέχουν και μεγαλύτερο ρίσκο. Ενδεικτικά θα αναφερθούν δύο παραδείγματα: (α) Ζητείται από τους ηλεκτροπαραγωγούς θερμικών μονάδων να διασφαλίσουν σε μακροχρόνια βάση τις ποσότητες καυσίμου και συγχρόνως αλλάζουν οι κανόνες της αγοράς ηλεκτρισμού δημιουργώντας προβλήματα στη λειτουργία των μονάδων τους. (β) Ζητείται μείωση της τιμής του ρεύματος και συγχρόνως αυξάνεται η τιμή του αερίου είτε με φόρους είτε με πρόστιμα., τα οποία οδηγούν σε μείωση της ευελιξίας των χρηστών και αποτελούν αντικίνητρο για την εγχώρια προμήθεια. Για παράδειγμα η ΡΑΕ πρόσφατα, κατόπιν εισήγησης του ΔΕΣΦΑ, τροποποίησε τον κώδικα διαχείρισης, με αποτέλεσμα να επιβάλει ένα πιο αυστηρό πλαίσιο τελών και χρεώσεων όσον αφορά στην ακύρωση ή μεταβολή του προγραμματισμού εκφόρτωσης ΥΦΑ.

Συνεπώς για μια ακόμη φορά επισημαίνεται ότι χρειάζεται ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο να μην επηρεάζεται από τις συνεχείς μεταβολές του ενεργειακού τοπίου και να εξασφαλίζει μακροχρόνια δέσμευση, με την οποία οι χρήστες του συστήματος θα μπορούν να προγραμματίζουν με βέλτιστο τρόπο τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους.

Η ELPEDISON, και στην παρούσα κρίση, στηρίζει την ασφάλεια προμήθειας της χώρας, συνάπτοντας μακροχρόνιες συμβάσεις με σημαντικές διεθνείς εταιρείες, που δραστηριοποιούνται τόσο σε LNG όσο και σε pipeline gas. Στοχεύουμε στον ανοιχτό διάλογο και πιστεύουμε πως μία ανοιχτή αγορά, στην οποία όλοι οι χρήστες θα βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τους αρμόδιους φορείς, θα οδηγήσει στη βέλτιστη διαχείριση των συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών, με στόχο το όφελος του τελικού καταναλωτή.

*Ο Ανδρέας Πετροπουλέας είναι ο Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης