Η ανάγκη για σύγχρονο δίκτυο το οποίο είναι ακριβό - Τα εχέγγυα για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης (cleantechnica.com)
Η πυρκαγιά που ξέσπασε τα ξημερώματα της Παρασκευής (21/3) σε γειτονικό υποσταθμό ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτεί το αεροδρόμιο Χίθροου και το δυτικό Λονδίνο δεν ακύρωσε απλώς πτήσεις.
Έφερε στην επιφάνεια τα προβλήματα που υπάρχουν στο δίκτυο. Τα ψηφιακά συστήματα απέτυχαν.
Φανερώθηκε πόσο επικίνδυνα εύθραυστο έχει γίνει το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης ενόψει της σύγχρονης πολυπλοκότητας, της αυξανόμενης ηλεκτροδότησης και της κλιματικής πίεσης.
Απαιτείται εκσυγχρονισμός ο οποίος όμως στοιχίζει αρκετά.
Η ιστοσελίδα cleantechnica.com αναλύει το «γερασμένο» ενεργειακό σύστημα της «γηραιάς ηπείρου» και τις λύσεις που πρέπει να δοθούν.
Το δίκτυο της Ευρώπης (εκτείνεται από την Πορτογαλία έως τη Φινλανδία) είναι ένα από τα πιο διασυνδεδεμένα στη Γη.
Αυτή η διασύνδεση είναι η υπερδύναμή της και η «αχίλλειος πτέρνα» της. 
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει μερικούς από τους πιο φιλόδοξους στόχους απαλλαγής από τον άνθρακα στον κόσμο, στοχεύοντας σε 42,5% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) έως το 2030 και μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Αλλά αυτοί οι στόχοι βασίζονται σε ένα σύστημα που έχει κατασκευαστεί για άλλη… ηλικία.
Το τρέχον δίκτυο σχεδιάστηκε για κεντρική παραγωγή ορυκτών καυσίμων (εργοστάσια άνθρακα κοντά σε πόλεις, αεριοστρόβιλους που τροφοδοτούν τοπικά φορτία) και όχι για τις διάσπαρτες ηλιακές συστοιχίες και τα απομακρυσμένα υπεράκτια αιολικά πάρκα που κυριαρχούν στη σύγχρονη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με την Clean Energy Grid, περισσότερα από 2 terawatt έργα αιολικής, ηλιακής και αποθήκευσης έχουν καθυστερήσει σε 4 μόνο μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές διότι δεν μπορούν να αποκτήσουν σύνδεση στο δίκτυο.
Οι υποδείξεις της έκθεσης Ντράγκι
Στην έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ το 2024, ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε ότι η ικανότητα της Ευρώπης να παραμείνει οικονομικά επίκαιρη σε έναν κόσμο υψηλής ταχύτητας καινοτομίας και ενεργειακής μετάβασης θα εξαρτηθεί από το αν μπορεί να κατασκευάσει την υποδομή (ειδικά δίκτυα) που απαιτούνται για να κλιμακώσει τις φιλοδοξίες της για το κλίμα.
Σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, η Ευρώπη χρειάζεται «μια νέα βιομηχανική πολιτική που να προσφέρει ενεργειακή ανθεκτικότητα και ολοκλήρωση του συστήματος».
Οι ανάγκες της ΕΕ κοστίζουν ακριβά
Τα νούμερα είναι αποθαρρυντικά. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΕ χρειάζεται τουλάχιστον 584 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις στο δίκτυο από τώρα έως το 2030.
Αυτό περιλαμβάνει 400 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και 184 δισεκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά μεγάλων αποστάσεων.
Ο τελικός λογαριασμός ίσως να είναι σημαντικά υψηλότερος αν υπολογιστούν οι απαιτούμενες ψηφιακές αναβαθμίσεις, τα μέτρα ανθεκτικότητας και οι διασυνοριακές διασυνδέσεις.
Το σχέδιο της ΕΕ
Τα καλά νέα είναι ότι οι Βρυξέλλες αρχίζουν επιτέλους να «ακούν». Τον Μάιο του 2024, μετά από πιέσεις τόσο από τους ηγέτες του κλάδου όσο και από τα κράτη μέλη, οι Υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ δεσμεύτηκαν δημοσίως να δημιουργήσουν μια νέα, συγκεντρωτική προσέγγιση στον προγραμματισμό μεταφοράς.
Το σχέδιο περιλαμβάνει ταχεία παρακολούθηση βασικών έργων διασύνδεσης, δημιουργία διαδρόμων προτεραιότητας για νέες γραμμές υψηλής τάσης και εναρμόνιση των πλαισίων αδειοδότησης μεταξύ των κρατών μελών.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν ήδη επισημάνει ότι ο εκσυγχρονισμός του δικτύου θα είναι πυλώνας του επόμενου ενεργειακού πακέτου, παράλληλα με τη διευρυμένη ψηφιοποίηση και τις υπεράκτιες ζώνες επιτάχυνσης του ανέμου.
Τέλος, αναγνωρίζεται ότι χωρίς μια διεθνική στρατηγική δικτύου, η ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης θα συνεχίσει να καθυστερεί στον υποσταθμό.
Το δίκτυο είναι προβληματικό
Σύμφωνα με τον ΙΕΑ, οι παγκόσμιες επενδύσεις στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ξεπερνούν τις επενδύσεις στο δίκτυο.
Για κάθε ευρώ που δαπανάται για νέα δυναμικότητα καθαρής ενέργειας, λιγότερα από 50 σεντ δαπανώνται για τη σύνδεση, τη μετάδοση και τη διαχείρισή της.
Ως αποτέλεσμα, η Ευρώπη βλέπει αυξανόμενη περικοπή της καθαρής ενέργειας.
Τα αιολικά πάρκα διατάσσονται να κλείσουν επειδή το δίκτυο δεν μπορεί να πάρει την ισχύ. Τα ηλιακά έργα καθυστερούν όχι λόγω διαμαρτυρίας του NIMBY, αλλά επειδή οι τοπικοί υποσταθμοί είναι γεμάτοι.
Η ευθραυστότητα του δικτύου γίνεται γρήγορα τροχοπέδη στην ανταγωνιστικότητα.
Η προηγμένη κατασκευή, τα κέντρα δεδομένων, οι εγκαταστάσεις μπαταριών και οι κόμβοι υδρογόνου (που θα χρειαστούν για βιομηχανικές πρώτες ύλες, όχι μόνο για ενέργεια ή μεταφορά) χρειάζονται όλα αξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια υψηλής χωρητικότητας.
Ήδη, οι εταιρείες αναφέρουν καθυστερήσεις στην ανάπτυξη έργων σε όλη την Ευρώπη λόγω περιορισμών στο δίκτυο, κάτι που είναι τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη.
Η επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στα ενεργειακά της Ευρώπης
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανάγκασε την Ευρώπη να επανεξετάσει τις ενεργειακές της εξαρτήσεις σχεδόν εν μία νυκτί. Κατασκευάστηκαν τερματικοί σταθμοί LNG. Οι αγωγοί φυσικού αερίου επαναδρομολογήθηκαν.
Η ενεργειακή ανεξαρτησία έγινε ξαφνικά απαραίτητη.
Τον χειμώνα του 2022, η Ευρώπη απέφυγε ελάχιστα τις συνεχόμενες διακοπές ρεύματος χάρη εν μέρει στην κοινή δυναμικότητα και τη διαχείριση της ζήτησης.
Τα εχέγγυα για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης
Η πίεση των Υπουργών Ενέργειας για συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ, σε συνδυασμό με τη σαφήνεια της έκθεσης Ντράγκι, σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια θα μπορούσαν να καθορίσουν εάν η Ευρώπη θα γίνει παγκόσμιο πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση, μαθαίνοντας από τα διδάγματα της τεράστιας επένδυσης της Κίνας στη μεταφορά, το δίκτυο και τις προηγμένες τεχνολογίες δικτύου.
Με τις σωστές εντολές, τη χρηματοδότηση και την εξορθολογισμένη διακυβέρνηση, η ΕΕ μπορεί επιτέλους να οικοδομήσει τη ραχοκοκαλιά μετάδοσης που απαιτούν οι φιλοδοξίες της για το κλίμα.
Η Ευρώπη δεν χρειάζεται μόνο να εφεύρει την τεχνολογία. Πρέπει να την αναπτύξει.
Έξυπνοι μετασχηματιστές, αυτοματοποιημένοι υποσταθμοί και τεχνολογίες ενίσχυσης του δικτύου είναι μερικά από τα εργαλεία…
Αυτό που λείπει είναι η αίσθηση του επείγοντος. Ο εξορθολογισμός των διαδικασιών αδειοδότησης, η ευθυγράμμιση του διασυνοριακού σχεδιασμού και η αντιστοίχιση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές με τη χωρητικότητα του δικτύου δεν είναι απλώς καλή ενεργειακή πολιτική. Είναι οικονομική στρατηγική. Είναι βιομηχανική πολιτική. Είναι δράση για το κλίμα.
Τα υπέρ ενός σύγχρονου πλέγματος
Η κατασκευή ενός σύγχρονου πλέγματος δεν είναι ένα εξαντλημένο κόστος, αλλά μια πλατφόρμα για οτιδήποτε άλλο. Μειώνει τον κίνδυνο διακοπής λειτουργίας, μειώνει το κόστος και επιτρέπει την ευελιξία.
Αφήνει τις ΑΠΕ να κάνουν τη δουλειά τους και αποτρέπει τον ακριβό πλεονασμό. Προστατεύει το μέλλον τις ψηφιακές οικονομίες και ενισχύει την εθνική άμυνα.
Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει σοβαρά να ηγηθεί στην πράσινη μετάβαση, πρέπει να αντιμετωπίζει το δίκτυο όχι ως κληρονομικό σύστημα, αλλά ως στρατηγικό πλεονέκτημα.
Το ευρωπαϊκό ηλεκτρικό δίκτυο της Ευρώπης έχει καθυστερήσει να μεταμορφωθεί. Σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, χωρίς υποδομές, δεν υπάρχει ανταγωνιστικότητα. Χωρίς το πλέγμα, δεν υπάρχει μέλλον.
www.worldenergynews.gr
