Το καθεστώς κυρώσεων της Κίνας είναι βασισμένο στο πρότυπο των ΗΠΑ και το σύστημα αδειών εξαγωγής είναι το κλειδί για την παγκόσμια επιτήρηση της αλυσίδας εφοδιασμού
Η Κίνα. για περισσότερα από 15 χρόνια επιδιώκει να χρησιμοποιήσει ως διαπραγματευτικό όπλο, την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, μια στρατηγική βασισμένη στους μακροχρόνιους αμερικανικούς ελέγχους εξαγωγών, τους οποίους το Πεκίνο θεωρεί ότι αποσκοπούν στην αναχαίτιση της ανόδου του.
Η προσπάθεια των τελευταίων εβδομάδων για την εξασφάλιση αδειών εξαγωγής για σπάνιες γαίες, που κορυφώθηκε με την τηλεφωνική κλήση της Πέμπτης μεταξύ των ηγετών των ΗΠΑ και της Κίνας Donald Trump και Xi Jinping, δείχνει ότι η Κίνα έχει επινοήσει ένα καλύτερο, πιο στοχευμένο όπλο για τον εμπορικό πόλεμο σύμφωνα με το Reuters.
Στελέχη και αναλυτές της βιομηχανίας λένε ότι ενώ η Κίνα δείχνει σημάδια έγκρισης περισσότερων εξαγωγών των βασικών στοιχείων, δεν θα καταργήσει το νέο της σύστημα. Βασισμένο στο πρότυπο των Ηνωμένων Πολιτειών, το σύστημα αδειών εξαγωγής του Πεκίνου προσφέρει πρωτοφανή εικόνα για τα σημεία στραγγαλισμού των προμηθευτών σε τομείς που κυμαίνονται από κινητήρες για ηλεκτρικά οχήματα έως συστήματα ελέγχου πτήσης για κατευθυνόμενους πυραύλους.
«Η Κίνα αρχικά εμπνεύστηκε για αυτές τις μεθόδους ελέγχου εξαγωγών από το ολοκληρωμένο καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ», δήλωσε ο Zhu Junwei, ακαδημαϊκός στο Grandview Institution, ένα think tank με έδρα το Πεκίνο που επικεντρώνεται στις διεθνείς σχέσεις.
«Η Κίνα προσπαθεί να κατασκευάσει τα δικά της συστήματα ελέγχου εξαγωγών από τότε, για να χρησιμοποιηθούν ως έσχατη λύση».
Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία της Πέμπτης, ο Trump δήλωσε ότι και οι δύο ηγέτες «διευκρινίζουν ορισμένα από τα σημεία, που έχουν να κάνουν κυρίως με σπάνιες γαίες και κάποια άλλα πράγματα».
Δεν είπε εάν η Κίνα δεσμεύτηκε να επιταχύνει τις άδειες για εξαγωγές μαγνητών σπάνιων γαιών, αφού η Ουάσινγκτον περιόρισε τις εξαγωγές λογισμικού σχεδιασμού τσιπ και κινητήρων τζετ προς το Πεκίνο ως απάντηση στην αργή έκδοση των αδειών.
Η Κίνα κατέχει σχεδόν μονοπώλιο στους μαγνήτες σπάνιων γαιών, ένα κρίσιμο συστατικό στους κινητήρες ηλεκτρικών οχημάτων.
Τον Απρίλιο πρόσθεσε μερικούς από τους πιο εξελιγμένους τύπους σε μια λίστα ελέγχου εξαγωγών στον εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναγκάζοντας όλους τους εξαγωγείς να υποβάλουν αίτηση στο Πεκίνο για άδειες.
Πιέσεις για διαπραγματεύσεις
Αρκετοί Ευρωπαίοι προμηθευτές αυτοκινήτων έκλεισαν γραμμές παραγωγής αυτή την εβδομάδα μετά την εξάντληση των προμηθειών. Ενώ οι περιορισμοί της Κίνας τον Απρίλιο συνέπεσαν με ένα ευρύτερο πακέτο αντιποίνων κατά των δασμών της Ουάσινγκτον, τα μέτρα ισχύουν παγκοσμίως.
«Το Πεκίνο έχει ένα βαθμό εύλογης άρνησης - κανείς δεν μπορεί να αποδείξει ότι η Κίνα το κάνει αυτό επίτηδες», δήλωσε ο Noah Barkin, ανώτερος σύμβουλος στο Rhodium Group, αμερικανικό think tank με επίκεντρο την Κίνα.
«Ωστόσο, ο ρυθμός εγκρίσεων είναι ένα αρκετά σαφές σήμα ότι η Κίνα στέλνει ένα μήνυμα, ασκώντας πίεση για να αποτρέψει τις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ που οδηγούν σε πρόσθετο τεχνολογικό έλεγχο».
Η Κίνα εξορύσσει περίπου το 70% των σπάνιων γαιών στον κόσμο, αλλά έχει ουσιαστικά μονοπώλιο στη διύλιση και την επεξεργασία.
Ακόμα κι αν ο ρυθμός των εγκρίσεων εξαγωγών επιταχυνθεί όπως πρότεινε ο Trump, το νέο σύστημα δίνει στο Πεκίνο μια άνευ προηγουμένου γνώση στο πώς οι εταιρείες σε μια αλυσίδα εφοδιασμού αναπτύσσουν τις σπάνιες γαίες που επεξεργάζεται, προειδοποίησαν στελέχη από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Άλλες κυβερνήσεις στερούνται αυτής της γνώσης λόγω της πολυπλοκότητας των λειτουργιών της αλυσίδας εφοδιασμού.
Για παράδειγμα, εκατοντάδες Ιάπωνες προμηθευτές πιστεύεται ότι χρειάζονται την έγκριση αδειών εξαγωγής για μαγνήτες σπάνιων γαιών από την Κίνα τις επόμενες εβδομάδες για να αποφευχθούν οι διαταραχές στην παραγωγή, δήλωσε ένα άτομο που έχει ασκήσει πιέσεις εκ μέρους τους στο Πεκίνο.
«Ακονίζει το νυστέρι της Κίνας», δήλωσε ένα στέλεχος με έδρα τις ΗΠΑ σε μια εταιρεία που επιδιώκει να συναρμολογήσει μια εναλλακτική αλυσίδα εφοδιασμού.
«Δεν είναι ένας τρόπος για να επιβλέπεται η εξαγωγή μαγνητών, αλλά ένας τρόπος για να αποκτηθεί επιρροή και πλεονέκτημα έναντι της Αμερικής».
Ισχύ κυρώσεων
Οι φόβοι ότι η Κίνα θα μπορούσε να ενισχύσει την παγκόσμια ισχύ της στην αλυσίδα εφοδιασμού εμφανίστηκαν για πρώτη φορά μετά την προσωρινή απαγόρευση των εξαγωγών σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία το 2010, μετά από μια εδαφική διαμάχη.
Ήδη από το 1992, ο πρώην Κινέζος ηγέτης Deng Xiaoping φέρεται να είπε: «Η Μέση Ανατολή έχει πετρέλαιο, η Κίνα έχει σπάνιες γαίες».
Ο Νόμος Ελέγχου Εξαγωγών του Πεκίνου του 2020 διεύρυνε τους περιορισμούς ώστε να καλύπτουν οποιαδήποτε είδη που επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια, από κρίσιμα αγαθά και υλικά έως τεχνολογία και δεδομένα.
Η Κίνα έκτοτε έχει αναπτύξει τη δική της ισχύ κυρώσεων, ενώ παράλληλα έχει επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη λύσεων ως απάντηση στις πολιτικές των ΗΠΑ.
Το 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες έθεσαν αυστηρούς περιορισμούς στις πωλήσεις προηγμένων τσιπ και εργαλείων ημιαγωγών στην Κίνα λόγω ανησυχιών ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να προωθήσει τη στρατιωτική ισχύ του Πεκίνου.
Ωστόσο, η κίνηση αυτή δεν κατάφερε να σταματήσει την ανάπτυξη προηγμένων τσιπ και τεχνητής νοημοσύνης από την Κίνα, ανέφεραν οι αναλυτές.
Το Πεκίνο αντέδρασε ένα χρόνο αργότερα εισάγοντας άδειες εξαγωγής για το γάλλιο και το γερμάνιο, καθώς και ορισμένα προϊόντα γραφίτη.
Οι εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες των δύο κρίσιμων ορυκτών, μαζί με το γερμάνιο, απαγορεύτηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο.
Τον Φεβρουάριο, η Κίνα περιόρισε τις εξαγωγές ακόμη πέντε μετάλλων που είναι βασικά για τις βιομηχανίες άμυνας και καθαρής ενέργειας.
Οι αναλυτές αντιμετωπίζουν το δύσκολο έργο να παρακολουθήσουν τον ρυθμό των εγκρίσεων της Κίνας μετά την τηλεφωνική κλήση Trump-Xi .
«Είναι σχεδόν αδύνατο να γνωρίζουμε ποιο ποσοστό των αιτημάτων για μη στρατιωτικούς τελικούς χρήστες εγκρίνεται, επειδή τα δεδομένα δεν είναι δημόσια και οι εταιρείες δεν θέλουν να επιβεβαιώσουν δημόσια κανέναν από τους δύο τρόπους», δήλωσε ο Cory Combs, αναλυτής κρίσιμων ορυκτών στην Trivium, μια εταιρεία συμβούλων πολιτικής που επικεντρώνεται στην Κίνα.
