Εταιρείες όπως η BP, η Shell και η Equinor προβλέπουν ότι, ακόμα και αν η ζήτηση κορυφωθεί, το πετρέλαιο δεν πρόκειται να εξαφανιστεί από το ενεργειακό μείγμα
Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου αναγνωρίζουν ότι η παγκόσμια ζήτηση για τον μαύρο χρυσό αναμένεται να σταματήσει να αυξάνεται κάποια στιγμή στις αρχές της επόμενης δεκαετίας.
Ωστόσο, η μείωση δεν θα είναι απότομη· θα εξελιχθεί αργά και σταδιακά, θυμίζοντας περισσότερο ένα «οροπέδιο» παρά καθοδική πορεία.
Παρά τις παραδοχές για στασιμότητα στη ζήτηση, οι πετρελαϊκές συνεχίζουν να αυξάνουν την παραγωγή τους.
Εταιρείες όπως η BP, η Shell και η Equinor προβλέπουν ότι, ακόμα και αν η ζήτηση κορυφωθεί, το πετρέλαιο δεν πρόκειται να εξαφανιστεί από το ενεργειακό μείγμα.
Η μεγάλη στροφή που δεν κράτησε
Παρά τη ραγδαία αύξηση στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική, οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα σε κρίσιμες βιομηχανικές διαδικασίες.
Η ζήτηση για πετροχημικά παραμένει υψηλή, τροφοδοτώντας την κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η στροφή που επιχείρησαν στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας η BP και η Shell — με έμφαση στις ΑΠΕ και περιορισμό της πετρελαϊκής παραγωγής — αποδείχθηκε βραχύβια.
Οι ευρωπαϊκές πετρελαϊκές διαπίστωσαν ότι τα έσοδα από τις ανανεώσιμες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα κέρδη των παραδοσιακών δραστηριοτήτων.
Μέσα σε ένα τοπίο ενεργειακής κρίσης και αυξημένων τιμών, τόσο η Shell όσο και η BP περιόρισαν τις φιλοδοξίες τους στον τομέα των ΑΠΕ και επαναπροσδιόρισαν την προτεραιότητα στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η νορβηγική εμπειρία
Ακόμη και η Equinor, σε μια χώρα όπως η Νορβηγία όπου τα ηλεκτρικά οχήματα κυριαρχούν και η ενέργεια προέρχεται από υδροηλεκτρικά και αιολικά, μείωσε τις επενδύσεις στις ΑΠΕ.
Στόχος της είναι η αύξηση των αποδόσεων προς τους μετόχους και η προσαρμογή στην αβέβαιη πορεία της ενεργειακής μετάβασης.
Η Equinor, η οποία επαναπροσδιορίστηκε πριν από επτά χρόνια αφαιρώντας τη λέξη «oil» από το όνομά της, δηλώνει ότι η κατάσταση στην αγορά καθαρής ενέργειας έχει αλλάξει.
Παράλληλα, σκοπεύει να διατηρήσει υψηλή παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Νορβηγία «μέχρι και το 2035».
«Αυτό που προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε είναι ότι θα εξαντλήσουμε κάθε μόριο από την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Anders Opedal στους Financial Times.
«Χρειάζεται να κάνουμε περίπου 100 γεωτρήσεις τον χρόνο για την επόμενη δεκαετία».
Οι χαμηλές αποδόσεις από τα υψηλού κόστους έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνδυασμό με τις πιέσεις για ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, οδηγούν τους ευρωπαϊκούς κολοσσούς σε αναθεώρηση των σχεδίων τους.
Επικεντρώνονται πλέον στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου χαμηλότερου κόστους και μειωμένων εκπομπών.
Στις ΗΠΑ, οι ExxonMobil και Chevron δεν χρειάστηκε να αναδιπλωθούν. Πριν ακόμα από την ενεργειακή κρίση των ετών 2022-2023 και τις εκτοξευμένες τιμές, δεν είχαν επενδύσει σημαντικά στις ανανεώσιμες πηγές.
Το πετρέλαιο δεν πάει πουθενά
Σε αντίθεση με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), ο οποίος επανέλαβε πρόσφατα την πρόβλεψή του για κορύφωση της ζήτησης πετρελαίου πριν από το τέλος της δεκαετίας, οι πετρελαϊκοί κολοσσοί δεν συμμερίζονται αυτήν την εκτίμηση.
Ορισμένοι προβλέπουν κορύφωση κάπου μέσα στη δεκαετία του 2030, ωστόσο όλοι συμφωνούν ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα εξακολουθούν να αποτελούν βασικούς πυλώνες της παγκόσμιας οικονομίας και το 2050.
«Σε οποιοδήποτε ρεαλιστικό σενάριο, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν απαραίτητα», αναφέρει η ExxonMobil στην τελευταία της έκθεση Global Outlook to 2050.
Η αμερικανική πολυεθνική εκτιμά, επίσης, ότι «η τεχνολογία χαμηλών εκπομπών άνθρακα χρειάζεται πολιτική στήριξη για να αναπτυχθεί ταχέως, αλλά τελικά θα πρέπει να υποστηρίζεται από τις δυνάμεις της αγοράς».
Σύμφωνα με την ExxonMobil, το 2050 πάνω από το 50% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης θα εξακολουθεί να καλύπτεται από πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
«Ο κόσμος θα είναι διαφορετικός το 2050, αλλά η ανάγκη για αξιόπιστη και προσιτή ενέργεια που στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, θα παραμείνει εξίσου κρίσιμη όπως και σήμερα», αναφέρει η εταιρεία.
Προειδοποιήσεις από Shell και BP
Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Sawan, έχει δηλώσει ότι η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου θα ήταν «επικίνδυνη και ανεύθυνη», καθώς ο κόσμος εξακολουθεί να εξαρτάται από αυτούς τους υδρογονάνθρακες.
Σύμφωνα με το σενάριο ενεργειακής ασφάλειας της Shell για το 2025, η ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί κατά 3 έως 5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Στη συνέχεια προβλέπεται μια μακρόσυρτη και αργή μείωση, καθώς το πετρέλαιο παραμένει φθηνό και πρακτικό — ιδιαίτερα στον τομέα των μεταφορών και των πετροχημικών.
Σε όλα τα σενάρια που ανέλυσε η Shell, απαιτούνται επενδύσεις της τάξης των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στην upstream παραγωγή (εξερεύνηση και εξόρυξη) για δεκαετίες, καθώς τα ποσοστά εξάντλησης των υφιστάμενων κοιτασμάτων είναι 2 έως 3 φορές υψηλότερα από τις μελλοντικές ετήσιες μειώσεις στη ζήτηση.
Η BP, από την πλευρά της, προχώρησε φέτος σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες αναθεωρήσεις στρατηγικής: μείωσε σημαντικά τις επενδύσεις για την καθαρή ενέργεια και αύξησε τις επενδύσεις στον τομέα upstream.
Ο βρετανικός ενεργειακός κολοσσός σχεδιάζει την έναρξη 10 νέων μεγάλων έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου έως το 2027, και ακόμα 8–10 έργων έως το 2030. Η παραγωγή αναμένεται επίσης να αυξηθεί, φτάνοντας τα 2,3–2,5 εκατομμύρια βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου ημερησίως το 2030, με περιθώριο περαιτέρω ενίσχυσης έως το 2035.
Πρόκειται για σαφή απομάκρυνση από την προηγούμενη στρατηγική της BP, η οποία προέβλεπε μείωση της παραγωγής έως το 2030.
Η κορύφωση δεν σημαίνει κατάρρευση
Ανεξαρτήτως του πότε ακριβώς θα συμβεί η κορύφωση της ζήτησης, οι πετρελαϊκές εταιρείες συμφωνούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει απότομη πτώση της κατανάλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αντίθετα, θα πρόκειται για ένα παρατεταμένο οροπέδιο με ήπια καθοδική πορεία.
Μια απότομη μείωση θα μπορούσε να συμβεί μόνο υπό την προϋπόθεση μιας επιθετικής πολιτικής ώθησης προς τον στόχο των μηδενικών εκπομπών έως το 2050 — κάτι που, σύμφωνα με τον επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού της Shell, Λάσλο Βάρο, θα βρισκόταν «σημαντικά εκτός του comfort zone της σημερινής κοινωνίας».
www.worldenergynews.gr
Ωστόσο, η μείωση δεν θα είναι απότομη· θα εξελιχθεί αργά και σταδιακά, θυμίζοντας περισσότερο ένα «οροπέδιο» παρά καθοδική πορεία.
Παρά τις παραδοχές για στασιμότητα στη ζήτηση, οι πετρελαϊκές συνεχίζουν να αυξάνουν την παραγωγή τους.
Εταιρείες όπως η BP, η Shell και η Equinor προβλέπουν ότι, ακόμα και αν η ζήτηση κορυφωθεί, το πετρέλαιο δεν πρόκειται να εξαφανιστεί από το ενεργειακό μείγμα.
Η μεγάλη στροφή που δεν κράτησε
Παρά τη ραγδαία αύξηση στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική, οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα σε κρίσιμες βιομηχανικές διαδικασίες.
Η ζήτηση για πετροχημικά παραμένει υψηλή, τροφοδοτώντας την κατανάλωση πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η στροφή που επιχείρησαν στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας η BP και η Shell — με έμφαση στις ΑΠΕ και περιορισμό της πετρελαϊκής παραγωγής — αποδείχθηκε βραχύβια.
Οι ευρωπαϊκές πετρελαϊκές διαπίστωσαν ότι τα έσοδα από τις ανανεώσιμες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα κέρδη των παραδοσιακών δραστηριοτήτων.
Μέσα σε ένα τοπίο ενεργειακής κρίσης και αυξημένων τιμών, τόσο η Shell όσο και η BP περιόρισαν τις φιλοδοξίες τους στον τομέα των ΑΠΕ και επαναπροσδιόρισαν την προτεραιότητα στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η νορβηγική εμπειρία
Ακόμη και η Equinor, σε μια χώρα όπως η Νορβηγία όπου τα ηλεκτρικά οχήματα κυριαρχούν και η ενέργεια προέρχεται από υδροηλεκτρικά και αιολικά, μείωσε τις επενδύσεις στις ΑΠΕ.
Στόχος της είναι η αύξηση των αποδόσεων προς τους μετόχους και η προσαρμογή στην αβέβαιη πορεία της ενεργειακής μετάβασης.
Η Equinor, η οποία επαναπροσδιορίστηκε πριν από επτά χρόνια αφαιρώντας τη λέξη «oil» από το όνομά της, δηλώνει ότι η κατάσταση στην αγορά καθαρής ενέργειας έχει αλλάξει.
Παράλληλα, σκοπεύει να διατηρήσει υψηλή παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Νορβηγία «μέχρι και το 2035».
«Αυτό που προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε είναι ότι θα εξαντλήσουμε κάθε μόριο από την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Anders Opedal στους Financial Times.
«Χρειάζεται να κάνουμε περίπου 100 γεωτρήσεις τον χρόνο για την επόμενη δεκαετία».
Οι χαμηλές αποδόσεις από τα υψηλού κόστους έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνδυασμό με τις πιέσεις για ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, οδηγούν τους ευρωπαϊκούς κολοσσούς σε αναθεώρηση των σχεδίων τους.
Επικεντρώνονται πλέον στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου χαμηλότερου κόστους και μειωμένων εκπομπών.
Στις ΗΠΑ, οι ExxonMobil και Chevron δεν χρειάστηκε να αναδιπλωθούν. Πριν ακόμα από την ενεργειακή κρίση των ετών 2022-2023 και τις εκτοξευμένες τιμές, δεν είχαν επενδύσει σημαντικά στις ανανεώσιμες πηγές.
Το πετρέλαιο δεν πάει πουθενά
Σε αντίθεση με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), ο οποίος επανέλαβε πρόσφατα την πρόβλεψή του για κορύφωση της ζήτησης πετρελαίου πριν από το τέλος της δεκαετίας, οι πετρελαϊκοί κολοσσοί δεν συμμερίζονται αυτήν την εκτίμηση.
Ορισμένοι προβλέπουν κορύφωση κάπου μέσα στη δεκαετία του 2030, ωστόσο όλοι συμφωνούν ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα εξακολουθούν να αποτελούν βασικούς πυλώνες της παγκόσμιας οικονομίας και το 2050.
«Σε οποιοδήποτε ρεαλιστικό σενάριο, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν απαραίτητα», αναφέρει η ExxonMobil στην τελευταία της έκθεση Global Outlook to 2050.
Η αμερικανική πολυεθνική εκτιμά, επίσης, ότι «η τεχνολογία χαμηλών εκπομπών άνθρακα χρειάζεται πολιτική στήριξη για να αναπτυχθεί ταχέως, αλλά τελικά θα πρέπει να υποστηρίζεται από τις δυνάμεις της αγοράς».
Σύμφωνα με την ExxonMobil, το 2050 πάνω από το 50% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης θα εξακολουθεί να καλύπτεται από πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
«Ο κόσμος θα είναι διαφορετικός το 2050, αλλά η ανάγκη για αξιόπιστη και προσιτή ενέργεια που στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, θα παραμείνει εξίσου κρίσιμη όπως και σήμερα», αναφέρει η εταιρεία.
Προειδοποιήσεις από Shell και BP
Ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Sawan, έχει δηλώσει ότι η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου θα ήταν «επικίνδυνη και ανεύθυνη», καθώς ο κόσμος εξακολουθεί να εξαρτάται από αυτούς τους υδρογονάνθρακες.
Σύμφωνα με το σενάριο ενεργειακής ασφάλειας της Shell για το 2025, η ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί κατά 3 έως 5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Στη συνέχεια προβλέπεται μια μακρόσυρτη και αργή μείωση, καθώς το πετρέλαιο παραμένει φθηνό και πρακτικό — ιδιαίτερα στον τομέα των μεταφορών και των πετροχημικών.
Σε όλα τα σενάρια που ανέλυσε η Shell, απαιτούνται επενδύσεις της τάξης των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στην upstream παραγωγή (εξερεύνηση και εξόρυξη) για δεκαετίες, καθώς τα ποσοστά εξάντλησης των υφιστάμενων κοιτασμάτων είναι 2 έως 3 φορές υψηλότερα από τις μελλοντικές ετήσιες μειώσεις στη ζήτηση.
Η BP, από την πλευρά της, προχώρησε φέτος σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες αναθεωρήσεις στρατηγικής: μείωσε σημαντικά τις επενδύσεις για την καθαρή ενέργεια και αύξησε τις επενδύσεις στον τομέα upstream.
Ο βρετανικός ενεργειακός κολοσσός σχεδιάζει την έναρξη 10 νέων μεγάλων έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου έως το 2027, και ακόμα 8–10 έργων έως το 2030. Η παραγωγή αναμένεται επίσης να αυξηθεί, φτάνοντας τα 2,3–2,5 εκατομμύρια βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου ημερησίως το 2030, με περιθώριο περαιτέρω ενίσχυσης έως το 2035.
Πρόκειται για σαφή απομάκρυνση από την προηγούμενη στρατηγική της BP, η οποία προέβλεπε μείωση της παραγωγής έως το 2030.
Η κορύφωση δεν σημαίνει κατάρρευση
Ανεξαρτήτως του πότε ακριβώς θα συμβεί η κορύφωση της ζήτησης, οι πετρελαϊκές εταιρείες συμφωνούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει απότομη πτώση της κατανάλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αντίθετα, θα πρόκειται για ένα παρατεταμένο οροπέδιο με ήπια καθοδική πορεία.
Μια απότομη μείωση θα μπορούσε να συμβεί μόνο υπό την προϋπόθεση μιας επιθετικής πολιτικής ώθησης προς τον στόχο των μηδενικών εκπομπών έως το 2050 — κάτι που, σύμφωνα με τον επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού της Shell, Λάσλο Βάρο, θα βρισκόταν «σημαντικά εκτός του comfort zone της σημερινής κοινωνίας».
www.worldenergynews.gr
