Τι μπορεί να κάνει η ΕΕ - Αναγκαία η τιμολόγηση του άνθρακα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ευρώπης - 18 χώρες ζητούν ηπιότερη εφαρμογή, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αλλαγών στο Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς (MSR) - Ακύρωση ή αναβολή του ETS 2 λόγω πολιτικής πίεσης θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο (euractiv.com)
Με τον κλιματικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για το 2040 να είναι πλέον αντικείμενο συζήτησης, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να πραγματοποιήσουν την εν λόγω φιλοδοξία της.
Η απάντηση (σύμφωνα με ανάλυση του euractiv.com) δεν έγκειται στην προσαρμογή ποσοστών ενός στόχου μείωσης του CO₂, αλλά στη διατήρηση του βασικού μέσου που οδηγεί σε μειώσεις εκπομπών.
Αυτό είναι το νέο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών για κτίρια και μεταφορές (ETS 2) το οποίο καλύπτει τομείς που ευθύνονται για περισσότερο από το 40% των εκπομπών της ΕΕ.
Η ακύρωση ή η αναβολή του ETS 2 λόγω πολιτικής πίεσης θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και βλάπτοντας την αξιοπιστία της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Αναγκαία η τιμολόγηση του άνθρακα
Η τιμολόγηση του άνθρακα είναι απαραίτητη για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ευρώπης.
Ευθυγραμμίζει την απαλλαγή από τον άνθρακα με την καινοτομία, την οικονομική αποδοτικότητα και την επενδυτική βεβαιότητα, χωρίς να προσθέτει γραφειοκρατική πολυπλοκότητα.
Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσματική στο πλαίσιο του ETS 1.
Παρότι οι έντονα επιδοτούμενες και κατακερματισμένες πολιτικές στα κτίρια και τις μεταφορές έχουν μειώσει τις εκπομπές μόνο κατά 17,6% από το 2005, οι τομείς του ETS 1 έχουν μειώσει σχεδόν κατά 50%.
Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να εγκαταλείψει αυτήν την αγοραία λογική στην πολιτική της για το κλίμα. Πρέπει να την επεκτείνει σε όλους τους τομείς.
Αλλά πριν καν ξεκινήσει, το ETS 2 δέχεται επίθεση...
Στάση κρατών - μελών
Παρόλο που συμφωνήθηκε από τους νομοθέτες και έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2027, μια ομάδα 18 κρατών - μελών ζητά τώρα ηπιότερη εφαρμογή, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών αλλαγών στο Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς (MSR).
Χώρες, όπως η Τσεχία και η Εσθονία, απαιτούν καθυστέρηση ή ακόμη και εξαίρεση.
Η Πολωνία έχει προχωρήσει παραπέρα, αμφισβητώντας πλήρως το ETS 2 και μαζί με αυτό, ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
«Μονόδρομος» το ETS 2
Η αποδυνάμωση του ETS 2 θα ήταν ένα πολιτικό λάθος και μια στρατηγική αποτυχία.
Δεν υπάρχει αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο.
Η ενσωμάτωση του ETS 2, παράλληλα με τον Μηχανισμό Προσαρμογής των Συνόρων Άνθρακα (CBAM), θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή ηγεσία στη δράση για το κλίμα, την τεχνολογία και την καινοτομία και θα βοηθούσε στην ώθηση της υιοθέτησης της τιμολόγησης του άνθρακα παγκοσμίως.
Η ακύρωση ή η αναβολή του ETS 2 λόγω πολιτικής πίεσης θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
Θα άνοιγε τις πύλες για να αποδυναμώσει και το ETS 1, να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να βλάψει την αξιοπιστία της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Θα έθετε σε αμφισβήτηση τα τρέχοντα επενδυτικά και καινοτόμα κύματα σε όλους τους τομείς.
Γι' αυτό πρέπει να υπερασπιστούμε το ETS 2 και να διασφαλίσουμε ότι είναι έτοιμο για εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη.
Αιτίες αντίστασης στο ETS 2
Η αντίσταση στο ETS 2 οφείλεται σε κατανοητούς φόβους για την κοινωνική ισότητα και τις αυξήσεις των τιμών.
Τα νοικοκυριά (ιδίως εκείνα με χαμηλό έως μεσαίο εισόδημα και σε αγροτικές περιοχές), ενδέχεται να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κόστος θέρμανσης και κινητικότητας χωρίς ήδη προσβάσιμες πράσινες εναλλακτικές λύσεις.
Αλλά η σωστή απάντηση δεν είναι η καθυστέρηση, αλλά η ρεαλιστική υλοποίηση.
Αυτό σημαίνει απελευθέρωση έγκαιρης υποστήριξης όπου χρειάζεται περισσότερο.
Τι μπορεί να κάνει η ΕΕ
Η ΕΕ μπορεί να προκαταβάλει ένα μέρος των αναμενόμενων εσόδων του ETS 2. Τα κράτη - μέλη θα μπορούσαν να προκαταβάλουν έως και 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε μελλοντικά έσοδα από δημοπρασίες από το 2033 έως το 2035 για τη χρηματοδότηση καθαρής κινητικότητας, ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων και άμεσης υποστήριξης για ευάλωτα νοικοκυριά - ξεκινώντας αμέσως.
Επιπλέον, μια στοχευμένη μεταρρύθμιση του MSR η οποία επεκτείνει τη λειτουργία του πέραν του 2030, μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών η οποία είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της φιλοδοξίας για το κλίμα, την προστασία της εμπιστοσύνης των επενδυτών και την αποφυγή πολιτικά υποκινούμενων παρεμβάσεων.
Τώρα, καθώς τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν χάσει την προθεσμία για την υποβολή των Κοινωνικών Σχεδίων τους για το Κλίμα, είναι ολοένα και πιο σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι το ETS 2, αλλά η έλλειψη προετοιμασίας.
Η καθυστέρηση της δράσης δεν θα κάνει την απαλλαγή από τον άνθρακα πιο δίκαιη ή πιο προσιτή.
Θα αυξήσει μόνο το μακροπρόθεσμο κόστος για τους πολίτες και θα διαβρώσει περαιτέρω την κλιματική, οικονομική και κοινωνική αξιοπιστία της ΕΕ.
