Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες έγινε αισθητή κατά τη διάρκεια των εμπορικών πολέμων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Όταν το Πεκίνο περιόρισε τις εξαγωγές, χρησιμοποιώντας τις ως διαπραγματευτικό χαρτί στους δασμούς, οι κατασκευαστές παγκοσμίως σήμαναν συναγερμό. Συνειδητοποίησαν, με ανησυχία, πως η Κίνα είχε τη δύναμη να σταματήσει την παραγωγή τους
Τρεις ώρες οδήγηση βόρεια του Περθ, και φτάνεις στην Ενεάμπα – έναν άνυδρο, ερημικό τόπο, μονάχα με μερικούς λόφους στον ορίζοντα.
Αυτή είναι η καρδιά της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Δυτική Αυστραλία. Κρυμμένο σε αυτό το τεράστιο τοπίο βρίσκεται ένα τεράστιο κοίλωμα γεμάτο όγκους χώματος που μοιάζουν ασήμαντοι.
Η εικόνα, όμως, απατά: αυτό το σημείο φιλοξενεί ένα απόθεμα ενός εκατομμυρίου τόνων κρίσιμων ορυκτών, γνωστών ως σπάνιες γαίες, που είναι απαραίτητες για την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Η Αυστραλία ποντάρει μεγάλα σε αυτή την ανακάλυψη, με δάνειο ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων προς μεταλλευτική εταιρεία, για την εξόρυξη των μετάλλων και την ανατροπή μιας εφοδιαστικής αλυσίδας που ελέγχεται απόλυτα από την Κίνα.
Θα αποδώσει αυτό το ρίσκο;
Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες έγινε αισθητή κατά τη διάρκεια των εμπορικών πολέμων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Όταν το Πεκίνο περιόρισε τις εξαγωγές, χρησιμοποιώντας τις ως διαπραγματευτικό χαρτί στους δασμούς, οι κατασκευαστές παγκοσμίως σήμαναν συναγερμό. Συνειδητοποίησαν, με ανησυχία, πως η Κίνα είχε τη δύναμη να σταματήσει την παραγωγή τους.
Η Ford αναγκάστηκε να διακόψει για μια εβδομάδα την παραγωγή του δημοφιλούς SUV Explorer σε εργοστάσιο του Σικάγο – μια τολμηρή κίνηση, τη στιγμή που ήδη πάλευε με τους αμερικανικούς δασμούς. Έναν μήνα αργότερα, ο διευθύνων σύμβουλος, Τζιμ Φάρλεϊ, αποκάλυψε πως η παύση οφειλόταν στην έλλειψη σπάνιων γαιών, παραδεχόμενος πως η εταιρεία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξασφάλιση σταθερής προμήθειας. «Προχωράμε μέρα με τη μέρα», δήλωσε στο Bloomberg TV.
Έκτοτε, το Πεκίνο συμφώνησε να επιτρέψει τη ροή σπάνιων ορυκτών και μαγνητών προς τις ΗΠΑ, γεγονός που βοήθησε στην άρση του αδιεξόδου.
Ωστόσο, χωρίς εμπορική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, ο φόβος νέων διαταραχών παραμένει.
«Η Δύση έχασε το παιχνίδι – αυτή είναι η πραγματικότητα. Και η Κίνα ήταν προετοιμασμένη για μακροχρόνιο αγώνα. Είδε την ευκαιρία και επένδυσε σε αυτή», λέει ο Ζακ Έκστιν, πρόεδρος του τμήματος μεταλλουργίας εξόρυξης στο Πανεπιστήμιο Κέρτιν.
Γιατί οι σπάνιες γαίες έχουν σημασία
Ο όρος «σπάνιες γαίες» – που αναφέρεται σε 17 χημικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, τα οποία είναι ελαφριά, εξαιρετικά ανθεκτικά και αντέχουν σε υψηλές θερμοκρασίες, καθιστώντας τα ιδανικά για μικρούς ηλεκτροκινητήρες – είναι κατά κάποιο τρόπο παραπλανητικός.
«Οι σπάνιες γαίες δεν είναι σπάνιες ή δυσεύρετες. Ο χρυσός είναι σπάνιος, αλλά δεν θεωρείται κρίσιμο υλικό», εξηγεί ο καθηγητής Έκστιν.
Οι σπάνιες γαίες, ωστόσο, είναι κρίσιμης σημασίας. Σε ένα μέσο ηλεκτρικό όχημα, μπορεί να υπάρχουν κινητήρες βασισμένοι σε σπάνιες γαίες σε δεκάδες εξαρτήματα, από τους καθρέφτες και τα ηχεία μέχρι τους υαλοκαθαριστήρες και τους αισθητήρες των φρένων.
Το πρόβλημα δεν είναι η ποσότητα, αλλά το γεγονός ότι «κάπου στην εφοδιαστική αλυσίδα, υπάρχει μία ή λίγες χώρες που ελέγχουν αυτό το στενό σημείο», προσθέτει ο καθηγητής.
Τη δεκαετία του ’90, η Ευρώπη – και κυρίως η Γαλλία – διέθετε ισχυρή βιομηχανία σπάνιων γαιών. Σήμερα, σχεδόν όλα τα σχετικά ορυκτά προέρχονται από την Κίνα, η οποία αφιέρωσε δεκαετίες στην εξόρυξη και επεξεργασία σε μαζική κλίμακα.
Η Κίνα πλέον αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών και σχεδόν το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν το 80% των σπάνιων γαιών τους από την Κίνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται από την Κίνα για περίπου το 98% της προμήθειάς της.
«Η Κίνα σκόπιμα και ανοιχτά επιδίωξε να ελέγξει την αγορά, προκειμένου να στηρίξει τη δική της μεταποιητική και αμυντική βιομηχανία», σημειώνει ο Νταν ΜακΓκραθ, επικεφαλής του τομέα σπάνιων γαιών στην Iluka Resources, την ώρα που μας ξεναγεί στις τεράστιες εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Ενεάμπα.
Ο ΜακΓκραθ, ωστόσο, μαζί με την Iluka, φιλοδοξούν να ανατρέψουν αυτόν τον έλεγχο – ακόμη κι αν αυτό δεν αποτελούσε αρχικά μέρος του σχεδίου της εταιρείας.
Επί δεκαετίες, η Iluka εξορύσσει ζιρκόνιο στην Αυστραλία – βασικό συστατικό της κεραμικής, καθώς και διοξείδιο του τιτανίου, που χρησιμοποιείται στη χρωστική βαφών, πλαστικών και χαρτιού
Συμπτωματικά, τα παραπροϊόντα αυτών των ορυκτών αμμών περιλαμβάνουν το δυσπρόσιο και το τέρβιο – δύο από τις πιο περιζήτητες σπάνιες γαίες.
Με τα χρόνια, η Iluka συσσώρευσε ένα σημαντικό απόθεμα, το οποίο σήμερα αποτιμάται σε πάνω από 650 εκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο, αυτό ήταν το εύκολο κομμάτι. Η επεξεργασία και ο καθαρισμός των μετάλλων είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση.
«Χημικά είναι πολύ παρόμοια, οπότε ο διαχωρισμός τους απαιτεί τεράστιο αριθμό σταδίων», εξηγεί ο καθηγητής Έκστιν.
«Επιπλέον, υπάρχουν υπολείμματα και απόβλητα που πρέπει να διαχειριστείς, και αυτό είναι προβληματικό. Συχνά παράγονται ραδιενεργά υλικά. Κι αυτό έχει κόστος».
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η αυστραλιανή κυβέρνηση προσφέρει δάνειο ύψους 1,65 δισεκατομμυρίων αυστραλιανών δολαρίων (1 δισ. δολάρια ΗΠΑ) στην Iluka για τη δημιουργία μονάδας επεξεργασίας, ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση για σπάνιες γαίες – μια ζήτηση που η εταιρεία εκτιμά ότι θα αυξηθεί κατά 50 έως 170% μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
«Προσβλέπουμε στο να καλύψουμε σημαντικό μέρος της δυτικής ζήτησης για σπάνιες γαίες έως το 2030. Οι πελάτες μας αναγνωρίζουν πως η ύπαρξη μιας ανεξάρτητης, ασφαλούς και βιώσιμης εφοδιαστικής αλυσίδας εκτός Κίνας είναι θεμελιώδης για τη συνέχιση της δραστηριότητάς τους», δηλώνει ο κ. ΜακΓκραθ.
«Το διυλιστήριο αυτό και η δέσμευση της Iluka στον τομέα των σπάνιων γαιών αποτελούν μια εναλλακτική απέναντι στην Κίνα».
www.worldenergynews.gr
Αυτή είναι η καρδιά της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Δυτική Αυστραλία. Κρυμμένο σε αυτό το τεράστιο τοπίο βρίσκεται ένα τεράστιο κοίλωμα γεμάτο όγκους χώματος που μοιάζουν ασήμαντοι.
Η εικόνα, όμως, απατά: αυτό το σημείο φιλοξενεί ένα απόθεμα ενός εκατομμυρίου τόνων κρίσιμων ορυκτών, γνωστών ως σπάνιες γαίες, που είναι απαραίτητες για την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Η Αυστραλία ποντάρει μεγάλα σε αυτή την ανακάλυψη, με δάνειο ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων προς μεταλλευτική εταιρεία, για την εξόρυξη των μετάλλων και την ανατροπή μιας εφοδιαστικής αλυσίδας που ελέγχεται απόλυτα από την Κίνα.
Θα αποδώσει αυτό το ρίσκο;
Η κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες έγινε αισθητή κατά τη διάρκεια των εμπορικών πολέμων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Όταν το Πεκίνο περιόρισε τις εξαγωγές, χρησιμοποιώντας τις ως διαπραγματευτικό χαρτί στους δασμούς, οι κατασκευαστές παγκοσμίως σήμαναν συναγερμό. Συνειδητοποίησαν, με ανησυχία, πως η Κίνα είχε τη δύναμη να σταματήσει την παραγωγή τους.
Η Ford αναγκάστηκε να διακόψει για μια εβδομάδα την παραγωγή του δημοφιλούς SUV Explorer σε εργοστάσιο του Σικάγο – μια τολμηρή κίνηση, τη στιγμή που ήδη πάλευε με τους αμερικανικούς δασμούς. Έναν μήνα αργότερα, ο διευθύνων σύμβουλος, Τζιμ Φάρλεϊ, αποκάλυψε πως η παύση οφειλόταν στην έλλειψη σπάνιων γαιών, παραδεχόμενος πως η εταιρεία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξασφάλιση σταθερής προμήθειας. «Προχωράμε μέρα με τη μέρα», δήλωσε στο Bloomberg TV.
Έκτοτε, το Πεκίνο συμφώνησε να επιτρέψει τη ροή σπάνιων ορυκτών και μαγνητών προς τις ΗΠΑ, γεγονός που βοήθησε στην άρση του αδιεξόδου.
Ωστόσο, χωρίς εμπορική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, ο φόβος νέων διαταραχών παραμένει.
«Η Δύση έχασε το παιχνίδι – αυτή είναι η πραγματικότητα. Και η Κίνα ήταν προετοιμασμένη για μακροχρόνιο αγώνα. Είδε την ευκαιρία και επένδυσε σε αυτή», λέει ο Ζακ Έκστιν, πρόεδρος του τμήματος μεταλλουργίας εξόρυξης στο Πανεπιστήμιο Κέρτιν.
Γιατί οι σπάνιες γαίες έχουν σημασία
Ο όρος «σπάνιες γαίες» – που αναφέρεται σε 17 χημικά στοιχεία του περιοδικού πίνακα, τα οποία είναι ελαφριά, εξαιρετικά ανθεκτικά και αντέχουν σε υψηλές θερμοκρασίες, καθιστώντας τα ιδανικά για μικρούς ηλεκτροκινητήρες – είναι κατά κάποιο τρόπο παραπλανητικός.
«Οι σπάνιες γαίες δεν είναι σπάνιες ή δυσεύρετες. Ο χρυσός είναι σπάνιος, αλλά δεν θεωρείται κρίσιμο υλικό», εξηγεί ο καθηγητής Έκστιν.
Οι σπάνιες γαίες, ωστόσο, είναι κρίσιμης σημασίας. Σε ένα μέσο ηλεκτρικό όχημα, μπορεί να υπάρχουν κινητήρες βασισμένοι σε σπάνιες γαίες σε δεκάδες εξαρτήματα, από τους καθρέφτες και τα ηχεία μέχρι τους υαλοκαθαριστήρες και τους αισθητήρες των φρένων.
Το πρόβλημα δεν είναι η ποσότητα, αλλά το γεγονός ότι «κάπου στην εφοδιαστική αλυσίδα, υπάρχει μία ή λίγες χώρες που ελέγχουν αυτό το στενό σημείο», προσθέτει ο καθηγητής.
Τη δεκαετία του ’90, η Ευρώπη – και κυρίως η Γαλλία – διέθετε ισχυρή βιομηχανία σπάνιων γαιών. Σήμερα, σχεδόν όλα τα σχετικά ορυκτά προέρχονται από την Κίνα, η οποία αφιέρωσε δεκαετίες στην εξόρυξη και επεξεργασία σε μαζική κλίμακα.
Η Κίνα πλέον αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών και σχεδόν το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν το 80% των σπάνιων γαιών τους από την Κίνα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση εξαρτάται από την Κίνα για περίπου το 98% της προμήθειάς της.
«Η Κίνα σκόπιμα και ανοιχτά επιδίωξε να ελέγξει την αγορά, προκειμένου να στηρίξει τη δική της μεταποιητική και αμυντική βιομηχανία», σημειώνει ο Νταν ΜακΓκραθ, επικεφαλής του τομέα σπάνιων γαιών στην Iluka Resources, την ώρα που μας ξεναγεί στις τεράστιες εγκαταστάσεις της εταιρείας στην Ενεάμπα.
Ο ΜακΓκραθ, ωστόσο, μαζί με την Iluka, φιλοδοξούν να ανατρέψουν αυτόν τον έλεγχο – ακόμη κι αν αυτό δεν αποτελούσε αρχικά μέρος του σχεδίου της εταιρείας.
Επί δεκαετίες, η Iluka εξορύσσει ζιρκόνιο στην Αυστραλία – βασικό συστατικό της κεραμικής, καθώς και διοξείδιο του τιτανίου, που χρησιμοποιείται στη χρωστική βαφών, πλαστικών και χαρτιού
Συμπτωματικά, τα παραπροϊόντα αυτών των ορυκτών αμμών περιλαμβάνουν το δυσπρόσιο και το τέρβιο – δύο από τις πιο περιζήτητες σπάνιες γαίες.
Με τα χρόνια, η Iluka συσσώρευσε ένα σημαντικό απόθεμα, το οποίο σήμερα αποτιμάται σε πάνω από 650 εκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο, αυτό ήταν το εύκολο κομμάτι. Η επεξεργασία και ο καθαρισμός των μετάλλων είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση.
«Χημικά είναι πολύ παρόμοια, οπότε ο διαχωρισμός τους απαιτεί τεράστιο αριθμό σταδίων», εξηγεί ο καθηγητής Έκστιν.
«Επιπλέον, υπάρχουν υπολείμματα και απόβλητα που πρέπει να διαχειριστείς, και αυτό είναι προβληματικό. Συχνά παράγονται ραδιενεργά υλικά. Κι αυτό έχει κόστος».
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η αυστραλιανή κυβέρνηση προσφέρει δάνειο ύψους 1,65 δισεκατομμυρίων αυστραλιανών δολαρίων (1 δισ. δολάρια ΗΠΑ) στην Iluka για τη δημιουργία μονάδας επεξεργασίας, ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση για σπάνιες γαίες – μια ζήτηση που η εταιρεία εκτιμά ότι θα αυξηθεί κατά 50 έως 170% μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
«Προσβλέπουμε στο να καλύψουμε σημαντικό μέρος της δυτικής ζήτησης για σπάνιες γαίες έως το 2030. Οι πελάτες μας αναγνωρίζουν πως η ύπαρξη μιας ανεξάρτητης, ασφαλούς και βιώσιμης εφοδιαστικής αλυσίδας εκτός Κίνας είναι θεμελιώδης για τη συνέχιση της δραστηριότητάς τους», δηλώνει ο κ. ΜακΓκραθ.
«Το διυλιστήριο αυτό και η δέσμευση της Iluka στον τομέα των σπάνιων γαιών αποτελούν μια εναλλακτική απέναντι στην Κίνα».
www.worldenergynews.gr
