Το Ηνωμένο Βασίλειο αυτή τη στιγμή ασφυκτιά από τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο.
Η βρετανική βιομηχανία δαπανά 60% περισσότερο ανά μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας από οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκό κράτος, αλλά οι λόγοι πίσω από αυτό είναι περίπλοκοι.
Παρά την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) από 15% πριν από μια δεκαετία σε πάνω από 40% του μείγματος δικτύου σήμερα, η δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σημαίνει ότι τα ορυκτά καύσιμα (ιδιαίτερα το φυσικό αέριο), συνεχίζουν να καθορίζουν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η εφημερίδα The Telegraph παρουσιάζει τις αιτίες της μεγάλης τιμολόγησης και κάνει πρόταση για ζωνική τιμολόγηση.
Αιτίες
Αρκετοί παράγοντες διατηρούν τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου υψηλές.
1ον: οι υποδομές της Βρετανίας αποτελούν εμπόδιο
Το γεγονός ότι είναι νησί καθιστά δαπανηρή την κατασκευή διασυνδέσεων με την ηπειρωτική Ευρώπη, περιορίζοντας την χωρητικότητά τους.
Αυτή η απομόνωση περιορίζει την ικανότητα εισαγωγής φθηνότερης ηλεκτρικής ενέργειας από το εξωτερικό όταν η ζήτηση είναι υψηλή ή η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χαμηλή.
Η Βρετανία επίσης δεν διαθέτει χωρητικότητα μεταφοράς εντός των συνόρων της, επομένως ξοδεύει εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες για την αποζημίωση αιολικών πάρκων που δεν μπορούν να παρέχουν ενέργεια λόγω συμφόρησης του δικτύου.
Η αναβάθμιση και η επέκταση του δικτύου για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης χωρητικότητας ΑΠΕ συνεπάγεται σημαντικό κόστος το οποίο τελικά μετακυλίεται στους καταναλωτές.
Το ακόλουθο διάγραμμα περιλαμβάνει τις τιμές στο Ηνωμένο Βασίλειο οι οποίες συγκρίνονται με 30 χώρες σε όλη την Ευρώπη και άλλα ανεπτυγμένα κράτη.
2ον: Κόστος που επιβάλλεται από τις ενεργειακές πολιτικές
Περίπου το 1/4 ενός τυπικού λογαριασμού ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο προέρχεται από το κόστος πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών φόρων και των επιδοτήσεων.
Ενώ αυτά τα μέτρα υποστηρίζουν την πράσινη μετάβαση, αυξάνουν επίσης τις τιμές.
Οι περισσότερες από αυτές τις εισφορές εφαρμόζονται στην ηλεκτρική ενέργεια αλλά όχι στο φυσικό αέριο (επιλογή που λειτουργεί κατά της απαλλαγής από τον άνθρακα), καθιστώντας τα ηλεκτρικά οχήματα και τις αντλίες θερμότητας λιγότερο ελκυστικά.
Οι πολιτικές που χρεώνουν για τις εκπομπές άνθρακα οδηγούν σε υψηλότερες τιμές χονδρικής.
Το κρίσιμο σημείο είναι το κόστος χονδρικής (αυξήθηκε κατά 2/3 τα τελευταία 5 χρόνια) που αποτελεί το μεγαλύτερο μερίδιο των λογαριασμών.
Αυτό είναι ένα ζήτημα που αφορά τον τρόπο με τον οποίο τιμολογείται η ηλεκτρική ενέργεια.
Η βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας της Βρετανίας διοργανώνει καθημερινά δημοπρασία στην οποία οι παραγωγοί προσφέρουν την τιμή που θα ήταν διατεθειμένοι να παράγουν.
Η υψηλότερη προσφορά που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης καθορίζει στη συνέχεια την τιμή για όλες τις παραγωγούς.
Το φυσικό αέριο καθορίζει τις τιμές, όχι οι ΑΠΕ
Ορισμένες από τις μονάδες με καύση φυσικού αερίου είναι σχεδόν πάντα απαραίτητες για την κάλυψη της ζήτησης, επομένως αυτές καθορίζουν την τιμή και αυτό αντικατοπτρίζει το κόστος τους.
Η ειρωνεία του να καθορίζει κανείς τις τιμές του φυσικού αερίου, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας, δεν χάνεται στους καταναλωτές, πυροδοτώντας συζητήσεις για την τιμολογιακή μεταρρύθμιση.
Αντ’ αυτού, θα μπορούσαν να πληρώνουν σε κάθε παραγωγό αυτό που προσφέρει στη δημοπρασία (η αρχή της «πληρωμής ανάλογα με την προσφορά»).
Τα αιολικά πάρκα και οι πυρηνικοί αντιδραστήρες προσφέρουν επί του παρόντος χαμηλές τιμές σε αυτές τις δημοπρασίες, καθώς το μεταβλητό κόστος τους (για καύσιμα, συντήρηση) είναι χαμηλό.
Ωστόσο, αν λάμβαναν μόνο αυτά τα μεταβλητά κόστη, δεν θα μπορούσαν ποτέ να ανακτήσουν την αρχική τους επένδυση, επομένως οι κατασκευαστές δεν θα κατασκεύαζαν νέες.
Αν οι δημοπρασίες πλήρωναν σε κάθε παραγωγό τη δική τους προσφορά (όπως έχει προταθεί αρκετές φορές), οι παραγωγοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απλώς θα αύξαναν τις προσφορές τους στην αναμενόμενη τιμή και θα γινόταν πολύ πιο δύσκολο να αποφασιστεί ποιοι σταθμοί θα πρέπει να λειτουργούν.
Προς το παρόν, η τιμή του φυσικού αερίου θα οδηγήσει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρόταση για ζωνική τιμολόγηση
Μια άλλη πρόταση είναι η ζωνική τιμολόγηση, όπου οι περιοχές βλέπουν διαφορετικές τιμές χονδρικής με βάση την τοπική παραγωγή.
Περιοχές με άφθονο άνεμο, όπως η Σκωτία και τμήματα της βόρειας Αγγλίας, θα μπορούσαν να δουν χαμηλότερες τιμές και οι νέες μονάδες παραγωγής ενέργειας δεν θα αποζημιώνονταν όταν το δίκτυο δεν μπορούσε να δεχτεί την παραγωγή τους.
Τέτοιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να εξισορροπηθούν με τις ανησυχίες ότι οι μικρότερες αγορές θα μπορούσαν να αυξήσουν την αστάθεια των τιμών ενέργειας, καθιστώντας τα κέρδη των παραγωγών λιγότερο προβλέψιμα.
Η πρόσθετη αβεβαιότητα θα μπορούσε να μειώσει την ικανότητα των επενδυτών να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση με χαμηλό επιτόκιο για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και, ως εκ τούτου, να καθυστερήσουν νέα έργα.
Σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης
Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν απότομα σε ολόκληρη την ήπειρο μετά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και εσχάτως έχουν αρχίσει να υποχωρούν προς τα επίπεδα πριν από την κρίση.
Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται περίπου στη μέση της λίστας, με τις τιμές να αυξάνονται σε ένα ανώτατο όριο 4,7 φορές τον μέσο όρο του 2019 και τώρα βρίσκονται 70% πάνω από αυτό.
Η Νορβηγία και η Σουηδία έχουν δει τις μικρότερες αυξήσεις, εν μέρει χάρη στους άφθονους υδροηλεκτρικούς και πυρηνικούς πόρους τους.
Αντίθετα, η Ιρλανδία έχει βιώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από τις λειτουργίες κέντρων δεδομένων.
www.worldenergynews.gr
