Με ένα πρόστιμο 2,95 δισ. ευρώ ήδη να βαραίνει το ιστορικό της, η Google βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή αντιπαράθεση: η Κομισιόν εξετάζει το ενδεχόμενο ενός καταναγκαστικού διαχωρισμού — την πώληση, δηλαδή, μέρους της εταιρείας, κατά προτίμηση εθελοντικά, αλλά και αναγκαστικά, αν χρειαστεί
Ο αμερικανικός τεχνολογικός κολοσσός της Google, έχει προθεσμία έως τις αρχές Νοεμβρίου για να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με το πώς σκοπεύει να συμμορφωθεί με την απόφαση του Σεπτεμβρίου, η οποία διαπίστωσε ότι η εταιρεία διατήρησε παράνομα τον έλεγχο της τεχνολογικής υποδομής που στηρίζει τη διαδικτυακή διαφήμιση.
Με ένα πρόστιμο 2,95 δισ. ευρώ ήδη να βαραίνει το ιστορικό της, η Google βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή αντιπαράθεση: η Κομισιόν εξετάζει το ενδεχόμενο ενός καταναγκαστικού διαχωρισμού — την πώληση, δηλαδή, μέρους της εταιρείας, κατά προτίμηση εθελοντικά, αλλά και αναγκαστικά, αν χρειαστεί.
«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη», σημείωσε η Άνν Βιτ, καθηγήτρια δικαίου ανταγωνισμού στο EDHEC Business School της Λιλ.
«Δομικά μέτρα τέτοιου είδους είναι σχεδόν πρωτοφανή στην Ε.Ε. — πρόκειται για πραγματική “βαριοπούλα”».
Στην απόφασή της τον Σεπτέμβριο, η Επιτροπή έκανε «το σπάνιο και άνευ προηγουμένου βήμα», όπως το περιέγραψε η Βιτ, να ζητήσει από τη Google να προτείνει η ίδια τη λύση, υπονοώντας ωστόσο ότι μόνο η πώληση μέρους της διαφημιστικής της δραστηριότητας θα ήταν αποδεκτή.
«Φαίνεται πως ο μόνος τρόπος για να εξαλείψει η Google τη σύγκρουση συμφερόντων είναι ένα δομικό μέτρο, όπως η πώληση τμήματος του Adtech της», είχε δηλώσει τότε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Ανταγωνισμού, Τερέσα Ριβέρα.
Καθώς πλησιάζει η προθεσμία για την απάντηση της Google, η προοπτική ενός υποχρεωτικού «διαμελισμού» του αμερικανικού τεχνολογικού γίγαντα από τις Βρυξέλλες δεν περνά απαρατήρητη στην Ουάσιγκτον — ιδίως καθώς η κυβέρνηση Τραμπ προωθεί τη δική της υπόθεση εναντίον της εταιρείας.
Ο πυρήνας της Alphabet
Η Google αντιπροσωπεύει περίπου το 90% των εσόδων της Alphabet, του ομίλου-μητρικής, αξίας 3,3 τρισ. δολαρίων με έδρα το Μάουντεν Βιου της Καλιφόρνιας.
Η εταιρεία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα ασκήσει έφεση, υποστηρίζοντας πως η απόφαση της Ε.Ε. θα βλάψει χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
«Δεν υπάρχει τίποτα αντι-ανταγωνιστικό στο να παρέχουμε υπηρεσίες σε αγοραστές και πωλητές διαφημίσεων, και οι εναλλακτικές είναι περισσότερες από ποτέ», ανέφερε η αντιπρόεδρος και επικεφαλής κανονιστικών υποθέσεων της Google, Λι-Αν Μάλχαλαντ, σε ανάρτησή της τον Σεπτέμβριο.
Παράλληλες Έρευνες
Η πρόταση για εθελοντικό διαχωρισμό της Google αποτελεί το αποκορύφωμα μιας δεκαετίας ερευνών ανταγωνισμού της Ε.Ε. στις ψηφιακές αγορές, κατά την οποία τα «ρυθμιστικά μέτρα» απέτυχαν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Είναι, επίσης, η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ε.Ε. ευθυγραμμίζονται χρονικά και ουσιαστικά στις υποθέσεις τους κατά του ίδιου τεχνολογικού κολοσσού.
«Πριν από δέκα χρόνια θα ήταν αδιανόητο να υπάρχει υπόθεση στις ΗΠΑ και αντίστοιχη στην Ευρώπη που να οδηγεί ενδεχομένως σε διάσπαση μιας εταιρείας», σχολίασε η Κόρι Κράιντερ, διευθύντρια του Future of Tech Institute, που υποστηρίζει ενεργά τη διάσπαση της Google.
Η Επιτροπή είχε ανοίξει επίσημα την έρευνα το 2021, μετά από διαδοχικές καταγγελίες εκδοτικών οργανισμών που είδαν τη Google να ελέγχει τις ψηφιακές πλατφόρμες δημοπρασίας διαφημίσεων, όπου συναντώνται διαφημιζόμενοι και μέσα ενημέρωσης.
Η αμερικανική Υπηρεσία Δικαιοσύνης (DoJ) παρομοίασε τη θέση της Google με το να επιτρέπεται σε τράπεζες όπως η Goldman Sachs ή η Citibank να κατέχουν το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης — δηλαδή να ελέγχουν την ίδια την αγορά στην οποία δραστηριοποιούνται.
Η κυριαρχία αυτή, προειδοποίησαν οι Αρχές, έχει επιτρέψει στη Google να αποσπά ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο από τα έσοδα των ειδησεογραφικών οργανισμών, απειλώντας τελικά τη βιωσιμότητα της δημοσιογραφίας.
«Δεν πρόκειται για μια απλή υπόθεση ανταγωνισμού — είναι ζήτημα που αφορά το μέλλον της ενημέρωσης», δήλωσε η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων Αλεξάντρα Γκέζε. «Οι εκδότες χάνουν έσοδα, επειδή δεν έχουν επισκεψιμότητα, και ο αλγόριθμος της Google αποφασίζει τι πληροφορίες βλέπουμε».
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι εξελίξεις είναι εξίσου κρίσιμες. Τον Απρίλιο, αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο έκρινε ότι η Google διατήρησε παράνομα μονοπωλιακή θέση σε τμήματα της αγοράς διαφημιστικής τεχνολογίας. Η δίκη για τα διορθωτικά μέτρα ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο στη Βιρτζίνια, με την κυβέρνηση Τραμπ να προτείνει την πώληση των διαφημιστικών χρηματιστηρίων και την αναίρεση της εξαγοράς της DoubleClick του 2008. Η δικαστής Λεόνι Μπρίνκεμα αναμένεται να εκδώσει την απόφασή της τους επόμενους μήνες.
Οι «Αστερισμοί» ευθυγραμμίζονται
Για τους επικριτές της Google, η συγκυρία είναι ιδανική. «Αν δεν μπορείς να επιβάλεις δομικά μέτρα τώρα, που οι ΗΠΑ βρίσκονται στην ίδια γραμμή, τότε μάλλον δεν θα το κάνεις ποτέ», τόνισε η Κράιντερ.
Ωστόσο, η πορεία προς έναν πιθανό κατακερματισμό της Google παραμένει νομικά και πολιτικά εξαιρετικά περίπλοκη — ακόμη κι αν οι Βρυξέλλες φαίνεται, αυτή τη φορά, πιο αποφασισμένες από ποτέ.
Η Google στριμώχνεται ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον
Παρά την ευθυγράμμιση ΗΠΑ και Ε.Ε. ως προς τη στρατηγική έναντι των τεχνολογικών κολοσσών και την απογοήτευση από την περιορισμένη αποτελεσματικότητα των προηγούμενων προστίμων και «συμπεριφορικών» διορθωτικών μέτρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα «μεγάλο εμπόδιο» στο νομικό επίπεδο, εάν τελικά δεν ικανοποιηθεί από την πρόταση της Google για συμμόρφωση, προειδοποιεί η καθηγήτρια Άνν Βιτ.
Όπως εξηγεί, το νομικό πλαίσιο των ΗΠΑ είναι σαφώς πιο ευνοϊκό για την επιβολή καταναγκαστικών διασπάσεων εταιρειών — τόσο λόγω νομοθεσίας, όσο και λόγω παράδοσης. Οι Αμερικανοί δικαστές έχουν ευρύτερη διακριτική ευχέρεια να επιβάλουν μέτρα για να διορθώσουν μια στρέβλωση της αγοράς, ενώ οι σχετικές αγωγές της κυβέρνησης κατά της Google και της Meta στηρίζονται σε προηγούμενα που δεν υπάρχουν στο ευρωπαϊκό δίκαιο.
Στο επίκεντρο της νομικής και πολιτικής διαμάχης βρίσκεται η ίδια η Google, η οποία έχει προθεσμία 60 ημερών από την επίδοση της απόφασης της Επιτροπής (5 Σεπτεμβρίου) για να υποβάλει τις προτάσεις της σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα.
Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ότι η Google διαφωνεί πλήρως με τα ευρήματα της Επιτροπής και απορρίπτει την ιδέα ότι απαιτούνται δομικά μέτρα, όπως πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Η εταιρεία αναμένεται να καταθέσει επίσημη έφεση τις επόμενες ημέρες.
Αν και κατά τη διάρκεια της πολυετούς έρευνας η Google είχε προτείνει κατά καιρούς μερικές πωλήσεις δραστηριοτήτων, οι Βρυξέλλες είχαν απορρίψει τα σχέδια αυτά. Σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει εκ των έσω τη διαδικασία, η Google δεν σκοπεύει να πουλήσει ολόκληρο το τμήμα της διαφημιστικής τεχνολογίας (ad tech stack), κάτι που θεωρεί ακραίο και αχρείαστο.
Το τελικό αποτέλεσμα στις Βρυξέλλες ενδέχεται, ωστόσο, να εξαρτηθεί από το τι θα συμβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν ένα αμερικανικό δικαστήριο διατάξει την αναγκαστική πώληση μέρους της διαφημιστικής δραστηριότητας της Google, τότε θα πρόκειται για ένα πρωτοφανές προηγούμενο. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Λάζαρ Ράντιτς, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο IE της Μαδρίτης, οι δικαστές στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες έχουν δείξει σκεπτικισμό απέναντι στα δομικά μέτρα, προτιμώντας πιο ήπιες, «συμπεριφορικές» λύσεις.
«Οι εναλλακτικές συμπεριφορικού χαρακτήρα παραμένουν στο τραπέζι», σημείωσε ο Ράντιτς, αναφερόμενος στην αμερικανική υπόθεση.
Η Επιτροπή πιθανότατα θα επιδιώξει να συντονιστεί με την Ουάσιγκτον, εάν το δικαστήριο της Βιρτζίνια αποφανθεί υπέρ του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, εξήγησε ο νομικός Νταμιέν Ζεραντέν, σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εκδοτών Τύπου, στο οποίο ανήκει και η μητρική εταιρεία του Politico, Axel Springer. Αν, όμως, το αμερικανικό δικαστήριο επιλέξει μια πιο ήπια λύση, τότε οι Βρυξέλλες θα βρεθούν στην ανάγκη να κινηθούν ακόμη πιο αποφασιστικά, πρόσθεσε.
«Πρόκειται για υπόθεση στην οποία κάποια δομικά μέτρα είναι αναπόφευκτα. Δεν νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αρκεστεί σε κάτι λιγότερο», κατέληξε ο Ζεραντέν.
www.worldenergynews.gr
Με ένα πρόστιμο 2,95 δισ. ευρώ ήδη να βαραίνει το ιστορικό της, η Google βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή αντιπαράθεση: η Κομισιόν εξετάζει το ενδεχόμενο ενός καταναγκαστικού διαχωρισμού — την πώληση, δηλαδή, μέρους της εταιρείας, κατά προτίμηση εθελοντικά, αλλά και αναγκαστικά, αν χρειαστεί.
«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη», σημείωσε η Άνν Βιτ, καθηγήτρια δικαίου ανταγωνισμού στο EDHEC Business School της Λιλ.
«Δομικά μέτρα τέτοιου είδους είναι σχεδόν πρωτοφανή στην Ε.Ε. — πρόκειται για πραγματική “βαριοπούλα”».
Στην απόφασή της τον Σεπτέμβριο, η Επιτροπή έκανε «το σπάνιο και άνευ προηγουμένου βήμα», όπως το περιέγραψε η Βιτ, να ζητήσει από τη Google να προτείνει η ίδια τη λύση, υπονοώντας ωστόσο ότι μόνο η πώληση μέρους της διαφημιστικής της δραστηριότητας θα ήταν αποδεκτή.
«Φαίνεται πως ο μόνος τρόπος για να εξαλείψει η Google τη σύγκρουση συμφερόντων είναι ένα δομικό μέτρο, όπως η πώληση τμήματος του Adtech της», είχε δηλώσει τότε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος Ανταγωνισμού, Τερέσα Ριβέρα.
Καθώς πλησιάζει η προθεσμία για την απάντηση της Google, η προοπτική ενός υποχρεωτικού «διαμελισμού» του αμερικανικού τεχνολογικού γίγαντα από τις Βρυξέλλες δεν περνά απαρατήρητη στην Ουάσιγκτον — ιδίως καθώς η κυβέρνηση Τραμπ προωθεί τη δική της υπόθεση εναντίον της εταιρείας.
Ο πυρήνας της Alphabet
Η Google αντιπροσωπεύει περίπου το 90% των εσόδων της Alphabet, του ομίλου-μητρικής, αξίας 3,3 τρισ. δολαρίων με έδρα το Μάουντεν Βιου της Καλιφόρνιας.
Η εταιρεία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα ασκήσει έφεση, υποστηρίζοντας πως η απόφαση της Ε.Ε. θα βλάψει χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
«Δεν υπάρχει τίποτα αντι-ανταγωνιστικό στο να παρέχουμε υπηρεσίες σε αγοραστές και πωλητές διαφημίσεων, και οι εναλλακτικές είναι περισσότερες από ποτέ», ανέφερε η αντιπρόεδρος και επικεφαλής κανονιστικών υποθέσεων της Google, Λι-Αν Μάλχαλαντ, σε ανάρτησή της τον Σεπτέμβριο.
Παράλληλες Έρευνες
Η πρόταση για εθελοντικό διαχωρισμό της Google αποτελεί το αποκορύφωμα μιας δεκαετίας ερευνών ανταγωνισμού της Ε.Ε. στις ψηφιακές αγορές, κατά την οποία τα «ρυθμιστικά μέτρα» απέτυχαν να φέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Είναι, επίσης, η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ε.Ε. ευθυγραμμίζονται χρονικά και ουσιαστικά στις υποθέσεις τους κατά του ίδιου τεχνολογικού κολοσσού.
«Πριν από δέκα χρόνια θα ήταν αδιανόητο να υπάρχει υπόθεση στις ΗΠΑ και αντίστοιχη στην Ευρώπη που να οδηγεί ενδεχομένως σε διάσπαση μιας εταιρείας», σχολίασε η Κόρι Κράιντερ, διευθύντρια του Future of Tech Institute, που υποστηρίζει ενεργά τη διάσπαση της Google.
Η Επιτροπή είχε ανοίξει επίσημα την έρευνα το 2021, μετά από διαδοχικές καταγγελίες εκδοτικών οργανισμών που είδαν τη Google να ελέγχει τις ψηφιακές πλατφόρμες δημοπρασίας διαφημίσεων, όπου συναντώνται διαφημιζόμενοι και μέσα ενημέρωσης.
Η αμερικανική Υπηρεσία Δικαιοσύνης (DoJ) παρομοίασε τη θέση της Google με το να επιτρέπεται σε τράπεζες όπως η Goldman Sachs ή η Citibank να κατέχουν το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης — δηλαδή να ελέγχουν την ίδια την αγορά στην οποία δραστηριοποιούνται.
Η κυριαρχία αυτή, προειδοποίησαν οι Αρχές, έχει επιτρέψει στη Google να αποσπά ολοένα μεγαλύτερο μερίδιο από τα έσοδα των ειδησεογραφικών οργανισμών, απειλώντας τελικά τη βιωσιμότητα της δημοσιογραφίας.
«Δεν πρόκειται για μια απλή υπόθεση ανταγωνισμού — είναι ζήτημα που αφορά το μέλλον της ενημέρωσης», δήλωσε η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων Αλεξάντρα Γκέζε. «Οι εκδότες χάνουν έσοδα, επειδή δεν έχουν επισκεψιμότητα, και ο αλγόριθμος της Google αποφασίζει τι πληροφορίες βλέπουμε».
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι εξελίξεις είναι εξίσου κρίσιμες. Τον Απρίλιο, αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο έκρινε ότι η Google διατήρησε παράνομα μονοπωλιακή θέση σε τμήματα της αγοράς διαφημιστικής τεχνολογίας. Η δίκη για τα διορθωτικά μέτρα ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο στη Βιρτζίνια, με την κυβέρνηση Τραμπ να προτείνει την πώληση των διαφημιστικών χρηματιστηρίων και την αναίρεση της εξαγοράς της DoubleClick του 2008. Η δικαστής Λεόνι Μπρίνκεμα αναμένεται να εκδώσει την απόφασή της τους επόμενους μήνες.
Οι «Αστερισμοί» ευθυγραμμίζονται
Για τους επικριτές της Google, η συγκυρία είναι ιδανική. «Αν δεν μπορείς να επιβάλεις δομικά μέτρα τώρα, που οι ΗΠΑ βρίσκονται στην ίδια γραμμή, τότε μάλλον δεν θα το κάνεις ποτέ», τόνισε η Κράιντερ.
Ωστόσο, η πορεία προς έναν πιθανό κατακερματισμό της Google παραμένει νομικά και πολιτικά εξαιρετικά περίπλοκη — ακόμη κι αν οι Βρυξέλλες φαίνεται, αυτή τη φορά, πιο αποφασισμένες από ποτέ.
Η Google στριμώχνεται ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον
Παρά την ευθυγράμμιση ΗΠΑ και Ε.Ε. ως προς τη στρατηγική έναντι των τεχνολογικών κολοσσών και την απογοήτευση από την περιορισμένη αποτελεσματικότητα των προηγούμενων προστίμων και «συμπεριφορικών» διορθωτικών μέτρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα «μεγάλο εμπόδιο» στο νομικό επίπεδο, εάν τελικά δεν ικανοποιηθεί από την πρόταση της Google για συμμόρφωση, προειδοποιεί η καθηγήτρια Άνν Βιτ.
Όπως εξηγεί, το νομικό πλαίσιο των ΗΠΑ είναι σαφώς πιο ευνοϊκό για την επιβολή καταναγκαστικών διασπάσεων εταιρειών — τόσο λόγω νομοθεσίας, όσο και λόγω παράδοσης. Οι Αμερικανοί δικαστές έχουν ευρύτερη διακριτική ευχέρεια να επιβάλουν μέτρα για να διορθώσουν μια στρέβλωση της αγοράς, ενώ οι σχετικές αγωγές της κυβέρνησης κατά της Google και της Meta στηρίζονται σε προηγούμενα που δεν υπάρχουν στο ευρωπαϊκό δίκαιο.
Στο επίκεντρο της νομικής και πολιτικής διαμάχης βρίσκεται η ίδια η Google, η οποία έχει προθεσμία 60 ημερών από την επίδοση της απόφασης της Επιτροπής (5 Σεπτεμβρίου) για να υποβάλει τις προτάσεις της σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα.
Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ότι η Google διαφωνεί πλήρως με τα ευρήματα της Επιτροπής και απορρίπτει την ιδέα ότι απαιτούνται δομικά μέτρα, όπως πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Η εταιρεία αναμένεται να καταθέσει επίσημη έφεση τις επόμενες ημέρες.
Αν και κατά τη διάρκεια της πολυετούς έρευνας η Google είχε προτείνει κατά καιρούς μερικές πωλήσεις δραστηριοτήτων, οι Βρυξέλλες είχαν απορρίψει τα σχέδια αυτά. Σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει εκ των έσω τη διαδικασία, η Google δεν σκοπεύει να πουλήσει ολόκληρο το τμήμα της διαφημιστικής τεχνολογίας (ad tech stack), κάτι που θεωρεί ακραίο και αχρείαστο.
Το τελικό αποτέλεσμα στις Βρυξέλλες ενδέχεται, ωστόσο, να εξαρτηθεί από το τι θα συμβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν ένα αμερικανικό δικαστήριο διατάξει την αναγκαστική πώληση μέρους της διαφημιστικής δραστηριότητας της Google, τότε θα πρόκειται για ένα πρωτοφανές προηγούμενο. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Λάζαρ Ράντιτς, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο IE της Μαδρίτης, οι δικαστές στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες έχουν δείξει σκεπτικισμό απέναντι στα δομικά μέτρα, προτιμώντας πιο ήπιες, «συμπεριφορικές» λύσεις.
«Οι εναλλακτικές συμπεριφορικού χαρακτήρα παραμένουν στο τραπέζι», σημείωσε ο Ράντιτς, αναφερόμενος στην αμερικανική υπόθεση.
Η Επιτροπή πιθανότατα θα επιδιώξει να συντονιστεί με την Ουάσιγκτον, εάν το δικαστήριο της Βιρτζίνια αποφανθεί υπέρ του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, εξήγησε ο νομικός Νταμιέν Ζεραντέν, σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εκδοτών Τύπου, στο οποίο ανήκει και η μητρική εταιρεία του Politico, Axel Springer. Αν, όμως, το αμερικανικό δικαστήριο επιλέξει μια πιο ήπια λύση, τότε οι Βρυξέλλες θα βρεθούν στην ανάγκη να κινηθούν ακόμη πιο αποφασιστικά, πρόσθεσε.
«Πρόκειται για υπόθεση στην οποία κάποια δομικά μέτρα είναι αναπόφευκτα. Δεν νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αρκεστεί σε κάτι λιγότερο», κατέληξε ο Ζεραντέν.
www.worldenergynews.gr
