Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξασφάλισε πακέτο επενδύσεων ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία.
Στην επίσημη ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι συμφωνίες αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, της αμυντικής βιομηχανίας, της τεχνολογικής υπεροχής των ΗΠΑ και της πρόσβασης σε παγκόσμιες υποδομές και κρίσιμα ορυκτά.
Το συνολικό ποσό συμπίπτει με την προηγούμενη υπόσχεση του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν για ενισχυμένο εμπόριο και επενδύσεις με τις ΗΠΑ τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Η συμφωνία περιλαμβάνει πωλήσεις αμυντικού εξοπλισμού αξίας σχεδόν 142 δισ. δολαρίων, με στόχο τον εξοπλισμό της Σαουδικής Αραβίας με «τεχνολογία αιχμής στον τομέα των επιχειρήσεων μάχης» από πάνω από δώδεκα αμερικανικές αμυντικές εταιρείες.
Το πακέτο καλύπτει ευρύ φάσμα τεχνολογιών: αεροπορικά μέσα, ναυτική ασφάλεια, πληροφοριακά και επικοινωνιακά συστήματα.
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, οι Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι οι πωλήσεις όπλων καλύπτουν πέντε κατηγορίες:
Ενίσχυση της πολεμικής αεροπορίας και διαστημικών δυνατοτήτων
Αεροπορική και πυραυλική άμυνα
Ασφάλεια στη θάλασσα και στις ακτές
Ασφάλεια συνόρων και εκσυγχρονισμός των χερσαίων δυνάμεων
Αναβάθμιση πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων
Το πακέτο περιλαμβάνει επίσης εκτενή εκπαίδευση και υποστήριξη για την ενίσχυση των ικανοτήτων των σαουδαραβικών ενόπλων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης των στρατιωτικών ακαδημιών και των στρατιωτικών ιατρικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Παράλληλα, ο αμερικανικός τεχνολογικός κολοσσός Alphabet (Google), μαζί με τις Oracle, Salesforce, AMD, Uber και DataVolt, ανακοίνωσε επενδύσεις ύψους 80 δισ. δολαρίων σε «τεχνολογίες αιχμής με μετασχηματιστική δυναμική» σε ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία.
Νωρίτερα:
Στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, έφτασε σήμερα (13/5) ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στην πρώτη επίσημη επίσκεψή του σε ξένη χώρα από τότε που άρχισε η δεύτερη θητεία του συνοδευόμενος από τον
από τον Ίλον Μασκ και άλλους επισήμους.
Ο Τραμπ φιλοξενείται από τον πρίγκιπα διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν σε ένα πλούσιο γεύμα.
Σύμφωνα με το BBC, ο Τραμπ ελπίζει να εξασφαλίσει σημαντικές νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ στο τετραήμερο ταξίδι του στη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το δρομολόγιο του Τραμπ δεν περιλαμβάνει το Ισραήλ, με τα οικονομικά ζητήματα - και όχι τις διπλωματικές ανησυχίες ή τις ανησυχίες για την ασφάλεια - να βρίσκονται στην κορυφή της λίστας προτεραιοτήτων του Αμερικανού προέδρου, σημείωσε ο Anthony Zurcher, ανταποκριτής του BBC. Οι Άραβες ηγέτες είναι βέβαιο ότι θα πιέσουν τον Τραμπ να κάνει περισσότερα για να μετριάσει την κατάσταση στη Γάζα, ανέφερε από τη μεριά του ο Lyse Doucet, επίσης ανταποκριτής του BBC.
Ένα πλούσιο γεύμα στη Σαουδική Αραβία, όπου θα αναδειχθεί η κουζίνα του βασιλείου, προσφέρεται σε μερικούς από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς της Αμερικής και τους πιο εξέχοντες οικονομικούς και τεχνολογικούς ηγέτες της, όπως ο Ίλον Μασκ και κορυφαία στελέχη της Boeing, της Google, της Amazon, της Coca Cola και άλλων εταιρειών.
Όλα τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται στη Σαουδική Αραβία ακριβώς επειδή στο μενού βρίσκονται και μεγάλες συμφωνίες. Πολλά δισεκατομμύρια δολάρια σε σαουδαραβικές επενδύσεις στην Αμερική είναι στο παιχνίδι, σε τομείς που κυμαίνονται από την αεροδιαστημική μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη και την ενέργεια.
Πολλοί από αυτούς τους επιχειρηματίες θα έχουν ήδη συναντήσει τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στα ταξίδια τους στη Σαουδική Αραβία - ή στα ταξίδια του στην Αμερική.
Το βασίλειο ενδιαφέρεται για την πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ και την πιο προηγμένη αμερικανική τεχνολογία. Ενώ η Αμερική ενδιαφέρεται για τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει το βασίλειο.
Πριν από το γεύμα τους προηγήθηκε μια ουρά υποδοχής που όμοιά της δεν υπάρχει, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρίγκιπας διάδοχος έδωσαν τα χέρια με το ένα σαουδαραβικό ή αμερικανικό στέλεχος μετά το άλλο. Η χειραψία για μια συμφωνία είναι ο λόγος για τον οποίο γίνεται η σημερινή συνάντηση.
Πωλήσεις όπλων 100 δισ. δολαρίων
Μια συμφωνία για την αγορά από τη Σαουδική Αραβία αμερικανικών όπλων και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού αξίας άνω των 100 δισ. δολαρίων, όπως αναφέρεται ευρέως, συγκαταλέγεται στις συμφωνίες που πρόκειται να ανακοινώσει ο Τραμπ σε αυτό το ταξίδι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πύραυλοι, συστήματα ραντάρ και μεταφορικά αεροσκάφη αποτελούν μέρος του πακέτου.
Οι ΗΠΑ είναι μακροχρόνιος προμηθευτής όπλων στη Σαουδική Αραβία, αλλά η σχέση αυτή κλονίστηκε το 2021, όταν η κυβέρνηση Μπάιντεν σταμάτησε την πώληση όπλων στο Ριάντ, επικαλούμενη ανησυχίες για τον ρόλο της χώρας στον πόλεμο στη γειτονική Υεμένη.
Σύμφωνα με το Bloomberg, το ταξίδι προσδιορίζεται από έναν φιλόδοξο στόχο: να εξασφαλίσουν οι ΗΠΑ επενδύσεις και συμφωνίες με τη Σαουδική Αραβία ύψους μέχρι και 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
Είναι άλλωστε γνωστή η καλή σχέση του ή το «bromance» του, όπως σχολιάζουν αμερικανικά μέσα, με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS).
Όμως οι αριθμοί λένε μια διαφορετική ιστορία – αυτή μιας οικονομίας που προσπαθεί να ανταποκριθεί στις ίδιες της τις φιλοδοξίες.
Ο πρίγκιπας διάδοχος ηγείται ενός προγράμματος εκσυγχρονισμού και απεξάρτησης από το πετρέλαιο που εκτιμάται ότι θα κοστίσει πάνω από 2 τρισ. δολάρια.
Πυρήνας του project είναι η υπερφιλόδοξη πόλη του μέλλοντος, Neom, η οποία, σύμφωνα με αμερικανικές εκτιμήσεις, μπορεί να ξεπεράσει τα 1,5 τρισ. δολ. σε κόστος — υπερδιπλάσιο από τον αρχικό προϋπολογισμό των 500 δισ. του 2017. Πρόκειται για ένα project, που για ορισμένους έχει ήδη μετατραπεί σε εφιάλτη.
Το αραβικό κράτος έχει δεσμευτεί επίσης να φιλοξενήσει τρία παγκόσμια mega-events μέσα στην επόμενη δεκαετία: την World Expo 2030, το Μουντιάλ του 2034 και την Ασιατική Χειμερινή Ολυμπιάδα του 2029 (με τεχνητές πίστες σκι στην έρημο!).
Το κόστος αυτών των σχεδίων, που δεν δημοσιοποιείται, εκτιμάται σε εκατοντάδες δισ. δολάρια.
Στο μεταξύ, η Σαουδική Αραβία μετατρέπεται από εξαγωγέα κεφαλαίων σε καθαρό εισαγωγέα, ακόμη και με τις τιμές του πετρελαίου γύρω στα 63 δολ το βαρέλι. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχει γυρίσει σε αρνητικό πρόσημο, ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός μπαίνει ολοένα και πιο βαθιά στο κόκκινο.
Ο Τραμπ θέλει να εμφανίσει στη βάση του εντυπωσιακούς αριθμούς. Μέχρι στιγμής, το Ριάντ έχει δεσμευτεί για 600 δισ. σε επενδύσεις και εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ για την επόμενη τετραετία. Αλλά όπως επισημαίνουν αναλυτές, στόχος 1 τρισ. είναι εξαιρετικά απίθανος.
«Αυτό το νούμερο ισοδυναμεί σχεδόν με όλα τα περιουσιακά στοιχεία του σαουδαραβικού Public Investment Fund και με σχεδόν ένα ολόκληρο ΑΕΠ», λέει ο Τιμ Κάλεν, του Arab Gulf States Institute.
Ακόμη και αν ανακοινωθούν «εντυπωσιακά πακέτα», μεγάλο μέρος των ποσών αυτών δεν θα καταλήξει στην αμερικανική οικονομία άμεσα – και ίσως ούτε ποτέ.
Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει, κατά την ανάλυση της Ρέιτσελ Ζίμπα από το Center for a New American Security, να «απλώσει» τις δεσμεύσεις σε μια δεκαετία, με συνδυασμό προθέσεων επένδυσης, προσυμφώνων και εμπορικών διευκολύνσεων, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα.
Η πίεση στον μπιν Σαλμάν
Το Ριάντ δανείζεται με αυξανόμενους ρυθμούς: μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2025, η Σαουδική κυβέρνηση δανείστηκε περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην ιστορία της — ξεπερνώντας ακόμα και το 2020, όταν το πετρέλαιο είχε αρνητικές τιμές. Το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας αγγίζει τα 354 δισ., περίπου 30% του ΑΕΠ — ακόμα σχετικά χαμηλό με διεθνή κριτήρια.
Ωστόσο, οι εσωτερικές πιέσεις είναι αυξανόμενες.
Το Bloomberg Economics εκτιμά ότι για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, η Σαουδική Αραβία χρειάζεται τιμή 96 δολ/βαρέλι — και 113 δολ. εάν υπολογιστεί η εγχώρια επενδυτική δραστηριότητα του PIF.
Η κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει να παγώνει ή να καθυστερεί επενδύσεις στο εσωτερικό ώστε να εξασφαλίσει ρευστότητα για τις διεθνείς της δεσμεύσεις — και κυρίως για να “πιάσει” τους στόχους της επίσκεψης Τραμπ.
Το σαουδαραβικό «δώρο» στον Τραμπ
Ο MBS έχει ήδη βοηθήσει τον Τραμπ, αυξάνοντας την παραγωγή πετρελαίου ώστε να ρίξει τις τιμές στα πρατήρια των ΗΠΑ – σε πλήρη αντίθεση με το αποτέλεσμα της επίσκεψης Μπάιντεν το 2022, που έφυγε με άδεια χέρια.
Όμως αυτή η «πολιτική συναλλαγή» δεν επαρκεί. Η σαουδαραβική επιχειρηματική κοινότητα φέρεται να έχει δεχθεί οδηγίες από υπουργεία να συντάξει λίστες με εμπορικά σχέδια και συμβάσεις με αμερικανικές εταιρείες. Πολλά μεγάλα έργα του Vision 2030 ενδέχεται να ανατεθούν σε αμερικανικές εταιρείες, τουλάχιστον σε πρώτο στάδιο.
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να παρουσιαστούν επενδύσεις και αριθμοί που θα ενισχύσουν τη ρητορική Τραμπ περί εμπορικού πλεονεκτήματος και αναγέννησης της αμερικανικής βιομηχανίας μέσα από τις παγκόσμιες συμφωνίες του.
Η πραγματικότητα
Αν και αναμένονται συμφωνίες σε τομείς όπως ενέργεια, τεχνητή νοημοσύνη, τουρισμός και χρηματοοικονομικά, οι περισσότεροι αναλυτές βλέπουν συμβολικές κινήσεις χωρίς ουσιαστικό βάθος. Η πολιτική σχέση Ριάντ–Ουάσιγκτον φαίνεται να παραμένει περισσότερο μία σχέση αμοιβαίου συμφέροντος και εντυπώσεων, παρά μιας στρατηγικής επανεκκίνησης με διαρθρωτική βάση.
«Ο Τραμπ θέλει τον τίτλο, ο MBS θέλει την ευελιξία. Και οι δυο θα δώσουν αυτό που μπορεί να προσφέρει ο καθένας — αλλά ο λογαριασμός θα μείνει ανοιχτός για μετά», λέει χαρακτηριστικά Σαουδάραβας οικονομολόγος στο Bloomberg.
www.worldenergynews.gr
