Βιομηχανία & Απανθρακοποίηση

Μυτιληναίος –Παπαλεξόπουλος – Στασινόπουλος: Το ενεργειακό κόστος φέρνει ασφυξία στην ελληνική βιομηχανία

Μυτιληναίος –Παπαλεξόπουλος – Στασινόπουλος: Το ενεργειακό κόστος φέρνει ασφυξία στην ελληνική βιομηχανία
Άρθρο της Χρύσας Λιάγγου από την Καθημερινή της Κυριακής (1/6)
Την ώρα που η ευρωπαϊκή βιομηχανία πλήττεται συνολικά από το αυξημένο -συγκριτικά με άλλες περιοχές του πλανήτη- κόστος παραγωγής και οι δασμοί επικρέμονται ως δαμόκλεια σπάθη πάνω από το κεφάλι της, η ελληνική βιομηχανία αισθάνεται ακόμη μεγαλύτερη την πίεση του ανταγωνισμού. 

Με το ενεργειακό κόστος να παραμένει στην Ευρώπη δύο και τρεις φορές πάνω από την Κίνα και τις ΗΠΑ και να είναι εκ των βασικών ενόχων του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σύμφωνα με την Εκθεση Ντράγκι, το ένα μετά το άλλο τα κράτη μέλη της ΕΕ παίρνουν πρωτοβουλίες για την στήριξη της βιομηχανίας τους, παρακάμπτοντας τους ευρωπαϊκούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.  

Για τις  ενεργοβόρες βιομηχανίες της χώρας που επιβαρύνονται με το υψηλότερο κόστος ενέργειας στην Ευρώπη και τα δυσανάλογα κόστη από τις παθογένειες της δημόσια διοίκησης, η απουσία αντίστοιχης εθνικής πρωτοβουλίας απειλεί να διευρύνει το χάσμα ανταγωνιστικότητας που τις χωρίζει όχι μόνο με τους ανταγωνιστές τους σε τρίτες χώρες αλλά και τους ευρωπαίους, εξέλιξη εξαιρετικά ανησυχητική τη στιγμή που η χώρα έχει ανάγκη από ένα ανθεκτικό  παραγωγικό  μοντέλο ανάπτυξης.

«Βλέπουμε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ιταλία να εφαρμόζουν παρεμβάσεις μέσω απευθείας κρατικών επιδοτήσεων, η Γερμανία να δρομολογεί αντίστοιχες λύσεις και η Γαλλία να επανακρατικοποιεί την EdF, η οποία ανακοίνωσε πρόσφατα το πρώτο μακροχρόνιο βιομηχανικό συμβόλαιο με το εργοστάσιο αλουμινίου της Δουνκέρκης. Η ελληνική κυβέρνηση τα γνωρίζει όλα αυτά και δεν έχω κανένα λόγο να αμφισβητώ τις καλές προθέσεις της ηγεσίας του ΥΠΕΝ, όμως o χρόνος κυλά αμείλικτα για την ελληνική ενεργοβόρο βιομηχανία» δηλώνει στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Metlen και πρόεδρος της Eurometaux  κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος .  

«Η έλλειψη αποφασιστικότητας, η ακραία αδιαφορία αλλά και η στείρα απορριπτική στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχουν οδηγήσει τα κράτη-μέλη στην ανάγκη να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, ουσιαστικά αδιαφορώντας για την ΓΔ Ανταγωνισμού», παρατηρεί ο κ. Μυτιληναίος σε σχέση με το ενεργειακό κόστος, που όπως σημειώνει «αποτελεί κυρίως από το δεύτερο μισό του 2021 μακράν το μεγαλύτερο πρόβλημα της εγχώριας και ευρωπαϊκής βιομηχανίας».

Ενδεικτική του δυσβάσταχτου ενεργειακού κόστους για τις εγχώριες ενεργοβόρες επιχειρήσεις που δοκιμάζονται στον διεθνή ανταγωνισμό είναι η δήλωση στην «Κ» του προέδρου της Τσιμεντοβιομηχανίας Τιτάν και πρώην προέδρου του ΣΕΒ κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλου.

«Από όλες τις χώρες στις οποίες ο Τιτάνας έχει παραγωγική δραστηριότητα, το υψηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας το πληρώνουμε στην Ελλάδα» λέει και επισημαίνει τόσο τις επιπτώσεις στις εξαγωγές όσο και στις επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση του ομίλου. 

«Όλο και περισσότερο, το κόστος ενέργειας αποτελεί ανασχετικό παράγοντα στην ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών μας, αλλά και στις επενδύσεις μείωσης του ανθρακικού μας αποτυπώματος, οι οποίες απαιτούν επιπλέον ηλεκτρική ενέργεια, κατά το δυνατόν πράσινη», αναφέρει. 

Ο κ. Παπαλεξόπουλος, τοποθετεί τα μέτρα που παίρνονται από τα κράτη- μέλη,  στο πλαίσιο της συζήτησης που, όπως σημειώνει, γίνεται τόσο σε επίπεδο ΕΕ, όσο και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες «για την αναγκαιότητα διαμόρφωσης βιομηχανικής πολιτικής, με βάση τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα».  

Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζει, «βλέπουμε πλέον συχνότερα την υιοθέτηση μέτρων μείωσης του ενεργειακού κόστους για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις που είναι εκτεθειμένες στο διεθνή ανταγωνισμό».

Την έμμεση σύνδεση της χαμηλής παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας, με το υψηλό ενεργειακό κόστος της βιομηχανίας αναδεικνύει με τις δηλώσεις στου στην «Κ» ο εκτελεστικός διευθυντής της ΒΙΟΧΑΛΚΟ και πρόεδρος της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ κ. Μιχάλης Στασινόπουλος.

«Στην ευρωπαϊκή κατάταξη για τη συμμετοχή της βιομηχανίας στο ΑΕΠ η Ελλάδα είναι χαμηλά, 4η από το τέλος, και σε αυτό οφείλεται η αντίστοιχη θέση της χώρας μας στην παραγωγικότητα της οικονομίας της. Στο κόστος ενέργειας για τους βιομηχανικούς καταναλωτές η κατάταξη είναι αντιστρόφως ανάλογη, είμαστε από τις πιο ακριβές χώρες μεταξύ των 27. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το ενεργειακό κόστος  συνολικά στην  Ευρώπη είναι 2-3 φορές υψηλότερο απ΄ότι  στις  ΗΠΑ ή την Κίνα (βλ. Έκθεση Ντράγκι) αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και κυρίως των εξαγωγικών» τονίζει.

Το πραγματικό ερώτημα, είναι «τι μέτρα θα πάρουμε εάν θέλουμε να έχουμε ένα βιώσιμο βιομηχανικό παραγωγικό οικοσύστημα» τονίζει ο κ. Στασινόπουλος σχολιάζοντας τα μέτρα που έχουν πάρει το τελευταίο διάστημα πολλές ευρωπαϊκές χώρες για τη μείωση του ενεργειακού κόστους στους ενεργοβόρους καταναλωτές αλλά και συνολικά στη βιομηχανία τους. 

Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη, επιχειρώντας να ανακόψει το κύμα αποβιομηχάνισης, έχει παρουσιάσει κάποιες προτάσεις για την μείωση του κόστους ενέργειας στην βιομηχανία, όπως η κινητροδότηση  της ευελιξίας που την έχει ούτως ή άλλως ανάγκη το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα ή η θέσπιση τριμερών συμβάσεων (παραγωγοί ενέργειας, βιομηχανικοί καταναλωτές, κράτος) για να μην περνούν στον καταναλωτή οι συνεχείς διακυμάνσεις της  χονδρεμπορικής αγοράς.

 «Η ανταγωνιστική ενέργεια είναι για την ενεργοβόρο βιομηχανία ό,τι είναι το οξυγόνο για τον άνθρωπο: ζήτημα επιβίωσης» τονίζει ο κ. Στασινόπουλος και βάζει στη συζήτηση και την παράμετρο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας. 

«Μια εύρυθμη ανταγωνιστική και ισορροπημένη αγορά ενέργειας που θα διασφαλίζει τη δίκαιη τιμολόγηση και θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προς τη παραγωγική ανασυγκρότηση στη χώρα μας είναι η πρώτη προϋπόθεση για να περάσουμε σε ένα οικονομικό πρότυπο πιο παραγωγικό, πιο καινοτόμο και πιο ανθεκτικό»  σημειώνει.

Τα παραδείγματα άλλων χωρών της ΕΕ

Η γειτονική Βουλγαρία έχει θέσει σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 2024 μηχανισμό που προβλέπει  αποζημίωση των ενεργοβόρων βιομηχανιών όταν η μέση μηνιαία τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος υπερβαίνει το όριο των 90 ευρώ/MWh. 

O σκοπός της θέσπισης αυτού του μηχανισμού, ο οποίος θα πρέπει να σημειωθεί δεν έχει κοινοποιηθεί προς έγκριση στην ΓΔ Ανταγωνισμού της Κομισιόν, σύμφωνα με την Βουλγαρική κυβέρνηση συνιστά ουσιώδες εργαλείο ενεργειακής πολιτικής καθώς είναι απαραίτητος για την προστασία της ανταγωνιστικότητας της βουλγαρικής βιομηχανίας και οικονομίας.

Η Ιταλία εισήγαγε έναν καινοτόμο μηχανισμό κρατικής παρέμβασης στον ενεργειακό τομέα, με στόχο την παροχή προβλέψιμης και σταθερής τιμής ρεύματος στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις και την επιτάχυνση της επενδυτικής δραστηριότητας στον τομέα των ΑΠΕ. 

Ο μηχανισμός βασίζεται στη χορήγηση «ενεργειακής προκαταβολής» για τριετή περίοδο, με σταθερή τιμή αγοράς τα 65 ευρώ/MWh, και στη μετέπειτα υποχρέωση επιστροφής της καταναλωθείσας ενέργειας μέσω της παραγωγής ισοδύναμης ηλεκτρικής ενέργειας φορτίου από νέες μονάδες ΑΠΕ. 

Οι δικαιούχοι, δηλαδή ενεργοβόρες επιχειρήσεις προμηθεύονται την ενέργεια στην τιμή των 65 ευρώ/MWh με την υποχρέωση επιστροφής της σε ορίζοντα  20 ετών από έργα ΑΠΕ στη βάσει αμφίδρομων συμβάσεων διαφοράς (Contracts for Difference - CfDs) με καθορισμένη τιμή (strike price) τα 65 ευρώ/MWh. 

Ούτε αυτός ο μηχανισμός έχει κοινοποιηθεί προς έγκριση στην ΕΕ.

Στη Γαλλία, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της EDF, Mπερνάρ Φοντάνα λίγες μόλις ημέρες μετά την υπόσχεση που έδωσε αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του ενώπιων των βουλευτών στα τέλη Απριλίου για ανταγωνιστικές τιμές με τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, πέτυχε την πρώτη του συμφωνία. 

Στις 15 Μαίου η 100% κρατική EDF και η Aluminium Dunkerque ανακοίνωσαν την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας καθορίζοντας τις αρχές ενός δεκαετούς συμβολαίου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. 

Η Aluminium Dunkerque είναι το τελευταίο μεγάλο εργοστάσιο πρωτογενούς αλουμινίου που έχει εγκατασταθεί στη Γαλλία και παράγει 300 χιλιάδες τόνους  αλουμινίου ετησίως, απορροφώντας σχεδόν το 1% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας. 

Η συμφωνία με την Aluminium που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση εδώ και 1,5 χρόνο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουλίου. Η σύμβαση αυτή θα καλύψει έως και το 70% των ετήσιων αναγκών της Aluminium Dunkerque σε ηλεκτρική ενέργεια, 4 TWh σύμφωνα με τον Guillaume de Goÿs, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας. 

Η δεκαετούς διάρκειας σύμβασης με έναρξη ισχύος την 1η Ιανουαρίου 2026 θα προβλέπει μηχανισμούς ισορροπημένης κατανομής κερδών, ενώ η ΑD θα καταβάλει σημαντική προκαταβολή στην EDF.

«Υποστηρίζοντας την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών, η EDF επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή της υπέρ της βιομηχανικής και ενεργειακής κυριαρχίας της Γαλλίας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Mπερνάρ Φοντάνα κάνοντας σαφές ότι για τη Γαλλία η στήριξη της ενεργοβόρου βιομηχανίας αποτελεί κρατική υπόθεση.

Ο Μπερνάρ Φοντάνα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Les Echos» ανακοίνωσε επίσης μια σειρά αλλαγών για τις επιχειρήσεις έντασης ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 8% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Γαλλία, όπως για παράδειγμα την δυνατότητα  «χρονικής κατανομής» της πληρωμής της προκαταβολής τους, η οποία μπορεί να ανέλθει σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. 

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα η EDF είναι πλέον επίσης διατεθειμένη, υπό ορισμένες νομικές προϋποθέσεις, να υποχωρήσει κάτω από το πλήρες κόστος του ιστορικού πυρηνικού στόλου, το οποίο έχει καθοριστεί από την Επιτροπή Ρύθμισης της Ενέργειας (CRE) σε 60 ευρώ/ MWh, με αντάλλαγμα, για παράδειγμα, τον επιμερισμό των κινδύνων με τους πελάτες της σχετικά με το επίπεδο της μελλοντικής πυρηνικής παραγωγής.

H Γερμανία μετά από μια σειρά μέτρα για την μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία που έλαβε από το 2023 (μείωση φορολογίας, παράταση επιδοτήσεων κλπ) , ετοιμάζεται να δαπανήσει 10 δις ευρώ από τα κρατικά ταμεία έως το 2030 προκειμένου να επιδοτήσει απευθείας την τιμή της κιλοβατώρας για την βιομηχανία της, με αιχμή την βιομηχανία αλουμινίου, την υαλουργία και τη χημική βιομηχανία. 

Παράλληλα προσανατολίζεται στο να θέσει και οριζόντιο πλαφόν για να μειωθεί το κόστος για τη βιομηχανία στα 5 λεπτά/κιλοβατώρα. 

Πρόκειται για το σημαντικότερο μέτρο στο κυβερνητικό πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης , το οποίο έχουν συμφωνήσει χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοκράτες με τον καγκελάριο Mέρτς να φέρεται αποφασισμένος να το υλοποιήσει για να δώσει «φιλί ζωής» στη γερμανική βιομηχανία, παρ’ ότι παραβιάζει κατάφορα τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς περί κρατικών ενισχύσεων.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης