Μια νέα ελπίδα για τη νόσο Αλτσχάιμερ, έρχεται από το συμπλήρωμα λιθίου που φαίνεται πώς αντιστρέφει την απώλεια μνήμης σε ποντίκια. Μελέτες σε τρωκτικά και ανθρώπους υποδηλώνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα του μετάλλου συμβάλλουν στη γνωστική παρακμή.
Το λίθιο βοηθά στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ
Το λίθιο δεν είναι απλά ένα στοιχείο πολύτιμο για τις μπαταρίες και την αποθήκευση ενέργειας. Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature, η αναπλήρωση των φυσικών αποθεμάτων λιθίου του εγκεφάλου μπορεί να προστατεύσει από τη νόσο Αλτσχάιμερ, ακόμη και να την αντιστρέψει.
Η εργασία αναφέρει ότι οι αναλύσεις ανθρώπινου εγκεφαλικού ιστού και μια σειρά πειραμάτων σε ποντίκια δείχνουν ένα συνεπές μοτίβο: όταν οι συγκεντρώσεις λιθίου στον εγκέφαλο μειώνονται, τείνει να αναπτύσσεται απώλεια μνήμης, όπως και τα νευρολογικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου Αλτσχάιμερ που ονομάζονται πλάκες αμυλοειδούς και μπερδέματα tau. Η μελέτη βρήκε επίσης στοιχεία σε ποντίκια ότι ένας συγκεκριμένος τύπος συμπληρώματος λιθίου αναιρεί αυτές τις νευρολογικές αλλαγές και αναστρέφει την απώλεια μνήμης, αποκαθιστώντας τον εγκέφαλο σε μια νεότερη, υγιέστερη κατάσταση.
«Αυτό είναι πρωτοποριακό», λέει η Ashley Bush, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης στην Αυστραλία, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Μόλις πρόσφατα έχουμε τα πρώτα φάρμακα τροποποίησης της νόσου για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αλλά στοχεύουν μόνο ένα πράγμα: τις αμυλοειδείς πλάκες. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει όλες τις κύριες παθολογίες που προκαλούν ανησυχία στην ασθένεια».
Εάν επιβεβαιωθεί σε κλινικές δοκιμές, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι βαθιές. Η άνοια επηρεάζει περισσότερους από 55 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Οι περισσότεροι πάσχουν από νόσο Αλτσχάιμερ. Οι αντιαμυλοειδείς θεραπείες στην αγορά επιβραδύνουν τη γνωστική παρακμή, αλλά «δεν την σταματούν. Δεν αποκαθιστούν τη λειτουργία», λέει ο συν-συγγραφέας Bruce Yankner, γενετιστής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης.
Ένα παλιό τονωτικό σε νέο ρόλο
Τον δέκατο ένατο και στις αρχές του εικοστού αιώνα, το λίθιο διαφημιζόταν ως τονωτικό υγείας που αλλοιώνει τη διάθεση, εμφανιζόμενο ακόμη και ως επικουρικό σε μια πρώιμη συνταγή για το 7-Up. Επανεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1970 ως η χρυσή θεραπεία για τη διπολική διαταραχή. Οι επιστήμονες σύντομα παρατήρησαν ότι μεταξύ των ατόμων με διπολική διαταραχή, η γήρανση του εγκεφάλου ήταν πιο αργή σε όσους έπαιρναν λίθιο από ό,τι σε εκείνους που δεν έπαιρναν.
Εν τω μεταξύ, επιδημιολογικές μελέτες αποκάλυψαν ότι περιοχές στις οποίες τα αποθέματα νερού περιείχαν ίχνη λιθίου είχαν σχετικά χαμηλά ποσοστά άνοιας. Αλλά οι κλινικές δοκιμές για να ελέγξουν τις επιδράσεις του λιθίου στη γνωστική παρακμή είχαν ανάμεικτα αποτελέσματα.
Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα λιθίου ήταν χαμηλότερα σε μέρη του ανθρώπινου εγκεφάλου που επηρεάζονται από τη νόσο Αλτσχάιμερ από ό,τι σε μη προσβεβλημένες περιοχές. Η ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι σε άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση, πρόδρομο της νόσου Αλτσχάιμερ, το λίθιο στον εγκέφαλο δεσμεύεται σε αμυλοειδείς πλάκες, αφήνοντας λιγότερες διαθέσιμες για βασικές εγκεφαλικές λειτουργίες. Αυτή η στέρηση λιθίου «γινόταν πιο σοβαρή καθώς η νόσος εξελισσόταν», λέει ο Yankner. Το λίθιο είχε παρόμοια μοίρα στους εγκεφάλους ποντικών μοντέλων της νόσου Αλτσχάιμερ.
Τα ποντίκια δείχνουν τον δρόμο
Σε περαιτέρω πειράματα που χρησιμοποίησαν ποντίκια, όσοι είχαν εγκέφαλο με ανεπάρκεια λιθίου ανέπτυξαν περισσότερες πλάκες από ό,τι τα ζώα με φυσιολογικά επίπεδα λιθίου. Αυτό ξεκίνησε έναν φαύλο κύκλο που θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει την καταστροφική εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ: λιγότερο λίθιο στον εγκέφαλο οδηγεί σε περισσότερο αμυλοειδές, το οποίο οδηγεί σε ακόμη λιγότερο λίθιο. Ο Γιάνκνερ και η ομάδα του συνέδεσαν την απώλεια λιθίου με άλλους δείκτες της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της συσσώρευσης πρωτεϊνών tau και της αλλοιωμένης δραστηριότητας γονιδίων που σχετίζονται με το Αλτσχάιμερ. Εντόπισαν μάλιστα ένα πιθανό μέσο για να σπάσει ο επιβλαβής κύκλος.
Η έρευνα βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δείχνουν έναν δρόμο προς την ανακούφιση και αντιμετώπιση της νόσου του Αλτσχάιμερ.
www.worldenergynews.gr
