Η Ακταία, το Πανελλήνιο, δηλαδή, Δίκτυο για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος από τις Βιομηχανικές Ιχθυοκαλλιέργειες, που εκπροσωπεί ενεργούς πολίτες και 54 φορείς από περισσότερες από 20 τοπικές κοινότητες από όλη την Ελλάδα και έχει την επίσημη στήριξη 12 δήμων, εκφράζει με ανακοίνωσή της την έντονη ανησυχία της σχετικά με την ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική για τις υδατοκαλλιέργειες, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από την κοινή δήλωση που εξέδωσαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις Θάλασσες και την Αλιεία.
Το πράσινο φως στην αύξηση της υδατοκαλλιέργειας
Μέσα από την δήλωση τους, γίνεται φανερή η πρόθεσή τους να δοθεί το πράσινο φως για μια εκτεταμένη και επιταχυνόμενη ανάπτυξη βιομηχανικών υδατοκαλλιεργειών, κάτω από την ομπρέλα της «βιώσιμης ανάπτυξης» και της «πράσινης μετάβασης».
Η πραγματικότητα, όμως, είναι διαφορετική καθώς το παράκτιο περιβάλλον της χώρας εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους. Παράλληλα, η φωνή των τοπικών κοινωνιών αγνοείται, και η διαδικασία αδειοδότησης στερείται της απαραίτητης διαφάνειας και ανεξάρτητης επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Οι προτάσεις για μια βιώσιμή στρατηγική για το μέλλον
Μερικές από τις προτάσεις που καταθέτει η Ακταία για ένα βιώσιμο μέλλον αναφορικά με τις υδατοκαλλιέργειες είναι οι εξής:
1. Αναγνώριση της τεκμηριωμένης περιβαλλοντικής υποβάθμισης λιβαδιών ποσειδωνίας και παράκτιων οικοσυστημάτων λόγω της μακρόχρονης, άναρχης επέκτασης των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας σε περιοχές όπως ο Αμβρακικός, ο Πόρος, οι Ακτές της Αιτωλοακαρνανίας και η Εύβοια.
2. Επανεξέταση της διατροφικής απόδοσης του μοντέλου, καθώς για κάθε κιλό τσιπούρας ή λαβρακιού απαιτούνται έως και 4 κιλά άγριων ψαριών, αφαιρώντας πολύτιμους φυσικούς πόρους από τα θαλάσσια οικοσυστήματα ή από χώρες με επισιτιστική επισφάλεια.
3. Σοβαρή ανάλυση της οικονομικής βιωσιμότητας του κλάδου, με υπερσυγκέντρωση σε λίγους μεγάλους παίκτες, σημαντικό δανεισμό και χωρίς δημιουργία νέων θέσεων εργασίας την τελευταία 20ετία.
4. Σεβασμό στις ρυθμιστικές δικλίδες που προβλέπει η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς σήμερα προωθούνται ΠΟΑΥ (Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) ακόμα και εντός περιοχών Natura, σε λιβάδια ποσειδωνίας ή σε θεσμοθετημένους κλειστούς κόλπους.
Κάλεσμα σε δημόσιο διάλογο
Η Ακταία καλεί την Ελληνική Κυβέρνηση να προσέλθει σε έναν διάλογο σκεπτόμενη μια σειρά ζητημάτων όπως: να παγώσει την έγκριση νέων ΠΟΑΥ, να προχωρήσει σε ουσιαστική αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού για τις υδατοκαλλιέργειες, με διαφάνεια και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Παράλληλα, προτείνεται να αξιολογήσει ανεξάρτητα και επιστημονικά τις σωρευτικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών και της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες αδειοδότησης.
Η συζήτηση δεν σταματά εδώ, καθώς η ΑΚΤΑΙΑ καλεί και την την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαγορεύσει την επιδότηση μορφών υδατοκαλλιέργειας που εξαρτώνται από τη χρήση άγριων ψαριών, στερώντας πολύτιμους φυσικούς πόρους από ευάλωτες περιοχές και οικοσυστήματα.
Σκέψεις για το μέλλον
Το περιβάλλον και η ανάγκη προστασίας του, είναι ένα ζήτημα που θα έπρεπε ήδη να απασχολεί τόσο τους πολίΗ βιωσιμότητα δεν μπορεί να αποτυπώνεται αποκλειστικά σε ποσοτικούς δείκτες. Είναι υπόσχεση διαφάνειας, λογοδοσίας και οικολογικής ισορροπίας – και πρέπει να το αποδείξει.
